در هفته‌های پایانی سال ۲۰۲۱، گسترش سویه اومیکرون و افزایش تعداد مبتلایان را شاهد بودیم. پوشش خبری آمار ابتلا به کرونا در رسانه‌ها از سر گرفته شد. بر اساس آخرین گزارش‌ها، تاکنون هیچ کشوری نتوانسته است رکورد بریتانیا را بشکند؛ جایی که در یک روز، ۱۲۰ هزار مبتلا به کووید-۱۹ به ثبت رسیده است.

در روزهای ابتدایی سال ۲۰۲۱، قیمت نفت از ۸۰ دلار به ۷۰ دلار تغییر کرد. در دو روز از هفته کاری قبل از پایان سال ۲۰۲۰، بازارهای سهام جهانی چنان سقوط کردند و افت اقتصادی داشتند که به نظر می‌رسید که شاید برای ترمیم وضعیت خود در سال جدید به تلاش بیشتری نیاز داشته باشند؛ اما بر خلاف تحلیل‌ها و براوردها، بازارهای سهام ظرف تنها در دو روز دوباره روی پای خود ایستادند.

سویه دلتای ویروس کرونا نه مظهر انقراض این همه‌گیری جهانی شد و نه آخرین غم و اندوه جهان را ثبت کرد. افزایش تنش‌ها در مرز اوکراین، میان روسیه و غرب هم کافی بود تا خواب را از چشمان برباید و آرزوهای سال نو ما را بر باد دهد.

گزارش‌ها از سرنوشت نامعلوم شهروندان افغانستان در یک سال گذشته با برچسب «خبرفوری» شکم رسانه‌ها را پر کرد و موضوع به رسمیت شناخته شدن دولت طالبان که اواسط سال ۲۰۲۱ سرخط خبرها شده بود، محو و دور شد؛ به طوری که نماینده دولت موقت آن‌ها حتی نتوانست در عکس گروهی سازمان همکاری اسلامی «اوآی‌سی» (OIC) جایی پیدا کند.

از ابتدای سال ۲۰۲۱، سویه‌های جدیدی از ویروس کرونا در حال ظهور است. حتی امروز، در لحظه‌های آخر ساعت‌های خبری، صحبت از نوع جدید ویروس کرونا، غوغا به پا می‌کند.

عربستان سعودی از ابتدای سال ۲۰۲۱ به دلیل اتفاق‌هایی که در آن کشور رخ داد، برجسته بود. اظهارات جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، در این زمینه نقش بسزایی داشت اما بعدها، «ابتکار خاورمیانه سبز» دولت سعودی به چنان موضوع مهمی تبدیل شد که تمام دنیا بحث و گفت‌وگو در مورد آن را آغاز کرد.

ریاض در سال ۲۰۲۱، دهه‌ها باج‌گیری سیاسی را تحت عنوان تهدید تغییرات آب‌وهوایی با اقدام‌های پیشگیرانه را خنثی کرد. «ابتکار سبز» دری را به‌سوی یک بهار سبز در خلیج‌فارس باز کرد و باعث شد تا بیابان به رنگ سبز برجسته شود و در نتیجه، تمامی تاکتیک‌های باج‌خواهی غرب را نقش بر آب کرد.

در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۱، شهر تاریخی العلاء در عربستان سعودی توجه منطقه‌ای و جهانی را به خود جلب کرد. طلوع خورشید اتفاق در العلاء اختلاف‌های منطقه‌ای را در هوا بخار کرد. کسانی که مدام همدیگر را تحریم می‌کردند، روبه‌روی هم پای میز مذاکره‌ای نشستند که در پایان آن، بیانیه العلاء به تصویب رسید و امضا شد و به این ترتیب، با وجود تردیدها، مناقشات و منازعات چهار کشور به پایان رسید.

بحرین در مورد برخی موضوع‌ها ملاحظات خود را داشت اما نشست اخیر شورای همکاری خلیج فارس در ریاض با حفظ روحیه مصالحه و آشتی، نگرانی‌ها را برطرف کرد.

از العلاء تا واشنگتن و سپس در ایالات متحده، صحنه‌‌های حمله حامیان دونالد ترامپ به کنگره در سال ۲۰۲۱ نیز شگفت‌انگیز بود. این صحنه‌ها ثابت کرد که ایالات متحده مانند سایر نقاط جهان، کشوری است که قانون طبیعی مکافات عمل می‌تواند جایگاه و ارزش خود را به هر کسی نشان دهد.

بایدن به محض به قدرت رسیدن، تهدید به برخورد سختگیرانه با عربستان سعودی و مصر را آغاز کرد؛ اما واقعیت خیلی زود برای او آشکار شد و وقتی دو قدرت دنیای عرب نفوذ و جایگاه برجسته خود در صحنه جهانی را نشان دادند، بایدن که قصد تحریم و تهدید داشت، مجبور شد با آن‌ها گفت‌وگو کند؛ به این ترتیب، ممنوعیت فروش تسلیحات آمریکا به عربستان لغو و بایدن مجبور شد با عبدالفتاح السیسی، رهبر نظامی مصر،  صحبت کند و اوج ماجرای پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات آمریکا خیلی زود آشکار شد.

به سمت افغانستان بیاییم. در جریان بحران سال ۲۰۲۱ افغانستان، بحران حقوق بشر توجه بین‌المللی را به خود جلب کرد؛ در نتیجه چشم جهانیان بار دیگر به سمت ایالات متحده  چرخید؛ زیرا هنگام خروج عجولانه آمریکا از کابل، سقوط اجساد افغان‌هایی که از هواپیماهای نظامی آویزان شده بودند، دموکراسی قدرتمند آن را به سخره گرفته بودند.

همان قدرتی که ۲۰ سال تمام با طالبان جنگید و بعد شکست خورد، مردم فقیر افغانستان را برای مقابله با همان «هیولا» تنها گذاشت و فرار کرد. این حادثه پس از وقوع حوادث دیگر، به فراموشی سپرده و سیاست خونین غالب شد و بنابراین، «بازگشت» طالبان به یک امر عادی تبدیل شد.

در سال ۲۰۲۱، اتیوپی جرات کرد مصر و سودان را برای ساختن سد النهضه تهدید کند. قبایل منطقه تیگرای هم به آدیس آبابا و آبی احمد علی، رهبر اتیوپی، حمله کردند. آبی احمد علی پس از چالش‌هایی که در جبهه داخلی با آن روبه‌رو بود، به‌زودی مجبور شد در موقعیت دفاعی قرار گیرد. او به عنوان ضمانت بقای قدرت خود، ساخت سد النهضه را به تعویق انداخت.

سودانی‌ها نیز به‌اندازه کافی از جرقه انقلابی که از اتیوپی فوران کرد، الهام گرفتند. نیروهای آزادی و خواهان تغییر ریه‌های خود را از هوای انقلاب پر و تصور کردند که اکنون می‌توانند مدت بیشتری در سودان بمانند؛ در حالی که ارتش به همراه شورای حاکم تصمیم  گرفت حرکت‌های انقلابی را سرکوب کند و مانع از دسترسی انقلابیون به نهادهای تصمیم‌گیری شود.

در پی حوادث سودان، افغانستان و اتیوپی، قیس سعید، رئیس‌جمهوری تونس، فرمانی صادر کرد که بر اقتدار جنبش اخوان المسلمین در آن کشور نقطه پایان گذاشت.

طنین و انعکاس تصمیم قیس سعید به‌زودی در مراکش هم شنیده شد؛ جایی که در انتخابات، به حزب عدالت و توسعه در خروج را نشان دادند.

سال ۲۰۲۱، برچیده شدن بساط اسلام سیاسی از تونس، با صدور فرمان ریاست‌جمهوری، و از مراکش، با رای‎‌گیری در شمال آفریقا، را شاهد بود.

پوشش تمامی اتفاق‌های سال ۲۰۲۱ در این سطور مقدور نخواهد بود. در این نوشته از توضیح چگونگی بسته شدن کانال سوئز و تاثیرات ناگوار آن بر اقتصاد جهانی، قاصر ماندیم. روایت داستان‌های تلخ میانمار، چین و تایوان که مو بر بدن انسان سیخ می‌کند هم در اینجا امکان‌پذیر نیست.

این مرور مختصر در دنیایی که گرفتار یک همه‌گیری است، نمی‌تواند تاثیرهای این همه‌گیری جهانی بر سیاست و اقتصاد را پوشش دهد.

در سال ۲۰۲۱، جهان فراموش کرد که چین منبع انتشار ویروس کرونا است!؟

امروز، در آغاز سال جدید، ما مجبوریم به این فکر کنیم که اومیکرون کی و چگونه از بین می‌رود. من بر این باورم که سازمان جهانی بهداشت تمام همه‌گیری‌های دنیا را پشت سر گذاشته و تنها مسئولیت گسترش و انتشار همه‌گیری اضطراب و نگرانی را به عهده گرفته است.

این ویروس ابتدا به سازمان بهداشت جهانی گزارش شد و از آنجا امکان انتشارش در سراسر جهان فراهم شد.

من امیدوارم سال جدید ۲۰۲۲، سالی پُر از خبرهای خوب و امیدبخش باشد و همه‌گیری جهانی اومیکرون ما را برای همیشه از دست کرونا رها کند.

سال نو مبارک!

دیدگاه‌های ابراز شده در این مقاله، نظر شخصی نویسنده است و بیانگر سیاست یا موضوع ایندیپندنت اردو نیست.