بازارهای مالی در هفته گذشته:
در هفته گذشته به غیر از بازار سرمایه، سایر بازارهای مالی با آرامش نسبی همراه بودند. قیمت دلار با نوسان محدود و کاهش ۱/۰ درصدی در پایان هفته با قیمت ۱۱۴۵۰ تومان معامله شد و بازدهی آن از ابتدای امسال به منفی ۶/۱۷ درصد رسید. یورو نیز مانند دلار با کاهش ۴/۰ درصدی به قیمت ۱۲۷۰۰ تومان رسید. با ثبت این کاهش، بازده یورو از ابتدای امسال به منفی ۱/۱۵ درصد رسید.
متناسب با کاهش قیمت ارز، سکه و طلا نیز کاهش قیمت را تجربه کردند. در طول هفته گذشته یک گرم طلای ۱۸ عیار با کاهش ۸/۰ درصدی به قیمت ۴۱۰ هزار و ۹۰۰ تومان رسید. بازدهی طلا از ابتدای امسال به منفی ۳/۳ درصد رسیده است. قیمت سکه بهار آزادی نیز با کاهش ۳۳/۱ درصدی به ۴ میلیون و ۷۰ هزار تومان رسید. سکه بهار آزادی که مدت زیادی با حباب مثبت چشمگیر همراه بود در هفتههای اخیر با حباب نزدیک به صفر معامله میشود و این به معنی کاهش فشار از سوی خریداران است. با ثبت این بازده هفتگی، سکه از ابتدای امسال در حدود ۱/۷ درصد از ارزش خود را از دست داده است.
در مقام مقایسه لازم به ذکر است با در نظر گرفتن نرخ سود ۲۰ درصدی، افرادی که پول خود را صرف سرمایهگذاری بدون ریسک همچون خرید اوراق قرضه یا حساب بلندمدت بانکی کردند، از ابتدای امسال بازدهی در حدود ۶۲/۹ درصد کسب کردند.
رشد خیرهکننده بازار سرمایه:
با وجود تعطیلی دو روز هفته، بازار سرمایه در هفته گذشته با رشد خیرهکنندهای همراه بود. شاخص کل بورس تهران با رشد ۳۶/۳ درصدی به عدد ۷/۲۹۹۹۳۰ رسید. تنها ۷۰ واحد تا رسیدن به کانال ۳۰۰ هزار واحدی باقیمانده است. با ثبت این بازده، بورس تهران از ابتدای امسال بازدهی در حدود ۹/۶۷ درصد داشته است. شاخص فرابورس نیز در طول هفته گذشته ۳ درصد رشد داشت و به عدد ۹/۳۸۸۴ رسید. با ثبت این بازده هفتگی، سرمایهگذاران در فرابورس از ابتدای امسال بازدهی ۱/۷۲ درصدی کسب کردند.
بررسی بازار سرمایه از منظر حجم معاملات و ارزش دلاری:
با توجه به تعطیلی دو روزه، ارزش معاملات در هفته گذشته کاهش ۴۵ درصدی نسبت به هفته قبل از خود داشت؛ اما در صورتی که ارزش معاملات را بهصورت میانگین روزانه در نظر بگیریم، ارزش معاملات تنها در حدود ۸ درصد کاهش داشته است. این در حالی است که به دلیل تعطیلات محرم، ارزش معاملات بهصورت سنتی کاهش پیدا میکند. میتوان گفت حجم معاملات همچنان در وضعیت خوبی به سر میبرد. برای اندازهگیری ارزش دلاری بازار سرمایه، باید نگاهی به وضعیت شاخص قیمت بیاندازیم. شاخصی که از ابتدای امسال رشد ۵۶ درصدی داشته است. با بررسی روند ۱۰ ساله شاخص قیمت، میانگین بلندمدت این شاخص در حدود ۶/۸ است، این عدد در حال حاضر با فرض دلار آزاد ۷ و با فرض دلار نیمایی ۳/۷ است. با توجه به تحریمهای ایران میتوان عددی در حدود ۱۰ درصد زیر میانگین بلندمدت را بهعنوان عددی نزدیک به ارزش ذاتی بورس تهران بیان کرد. با این فروض میتوان گفت ارزش دلاری بازار سرمایه به ارزش واقعی خود نزدیک شده است. اما همچنان میتوان به رشد آن امیدوار بود. در سال ۹۲ و ۸۹ قلههای رفیعتری نیز فتح شده است.
خوشبینی سیاسی با رفتن بولتون:
ترامپ باز هم جهان را غافلگیر کرد و در یک توییت، خبر از اخراج مشاور امنیت ملی خود یعنی جان بولتون داد. این خبر از آنجایی مهم تلقی میشود که بدانیم بولتون یکی از نئوکانهای مخالف ایران بود و رویکرد او همواره فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی ایران بوده است. حتی در شایعاتی شرط مذاکرات ایران با آمریکا، برکناری جان بولتون گفته شده بود.
با اخراج جان بولتون خبرهایی از کاهش تحریمهای آمریکا و موافقت آمریکا با خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری اتحادیه اروپا برای ایران شنیده میشود. حتی شایعاتی از دیدار ترامپ و روحانی در حاشیه اجلاس سازمان ملل شنیده میشود.
در صورتی که ایران بتواند از فرصت باقیمانده تا انتخابات ریاست جمهوری ایالاتمتحده آمریکا استفاده کند، بورس تهران شاهد رشدی خیرهکننده خواهد بود. با توجه به رشد قیمت ارز و تکنرخی شدن آن باید شاهد رشد بیشازپیش صادرات غیرنفتی باشیم.
رشد قیمت سنگآهن در بازارهای کالایی:
این هفته بازارهای کالایی با نوسان محدودی همراه بودند. سنگآهن با رشد هفتگی حدودا ۸/۳ درصدی به قیمت ۱/۹۴ دلار رسید. این خبر میتواند برای شرکتهای تولیدکننده سنگآهن خبر خوبی تلقی شود. طلا نیز بعد از رشد به بالای ۱۵۰۰ دلار، در هفته اخیر نوسان محدودی را ثبت کرد و حتی در رقمهای زیر ۱۵۰۰ دلار نیز معامله شد. با این حال تا لحظه تنظیم گزارش، قیمت طلا در یک سال گذشته با افزایش ۹/۲۵ درصدی به قیمت ۱۵۰۲ رسیده است.
بازارهای انرژی هفته منفی را پشت سر گذاشتند. نفت خام با کاهش ۵/۲ درصدی به قیمت ۳/۵۵ دلار در هر بشکه رسید. نفت برنت دریای شمال نیز با کاهش ۱/۲ درصدی به قیمت ۴/۶۰ دلار رسید.
هشدار ارزی نسبت به سیاستگذار:
با شایعات مثبتی که حول مذاکره ایران و آمریکا و توافق ایران با اتحادیه اروپا شنیده میشود بازار ارز در آرامش نسبی قرار گرفته است؛ اما عدهای کسبه و مدیران نسبت به سختگیری بیش از اندازه دولت و بانک مرکزی مبنی بر خرید و فروش ارز را عاملی در راستای کاهش قیمت ارز عنوان میکنند. باید گفت این محدودیتها شاید در کوتاهمدت اثرات بهظاهر خوبی بر قیمت ارز داشته باشند؛ اما در بلندمدت با توجه به مشکلات شدید بر سر راه تولید و نقل و انتقال سرمایه ممکن است بهصورت معکوس عمل کند و شرایط را در جهت وابستگی بیشتر به ارز هدایت کند. این هشدار را باید به سیاستگذار داد که با بگیر و ببند نمیتواند نرخها را در بلندمدت کنترل کند و بهتر است نرخها در قیمتهای تعادلی خود معامله شوند. با توجه به محاسبات اقتصادی، قیمت واقعی ارز نباید تفاوت زیادی با قیمت کنونی بازار داشته باشد، لذا پایین نگهداشتن و سرکوب قیمت ارز میتواند جهشهای بزرگی را در آینده گریبانگیر کشور کند.
از طرفی با توجه به افزایش احتمال توافق ایران و اتحادیه اروپا باید گفت عدم برنامهریزی نسبت به دلارهای نفتی در دوران کاهش تحریمها میتواند دوباره خاطرات سرکوب ارزی که کشور ایران بارها به آن دچار شده است را ایجاد کند. اتفاقی که در دهه اخیر دو بار منجر به جهش ارزی در کشور شده است. دولت باید با برنامه نسبت به دلارهای نفتی آینده آنها را صرف توسعه زیرساخت و بهبود شرایط تولید کند و از فروش این ارز بهمنظور کاهش قیمت در بازار خودداری کند.
بازار سرمایه در هفته آتی:
شاخصهای بازار سرمایه نشان از رشد بازار در کوتاه مدت میدهند. شایعات مذاکره ایران و آمریکا و رسیدن به توافق با اروپا در کنار ثبات در سایر بازارهای مالی زمینهها را برای رشد بازار سرمایه فراهم کرده است. هرچند ریسک بازار با رشد نزدیک به ۷۰ درصدی از ابتدای امسال افزایش پیدا کرده است و سرمایهگذاران باید با دقت بیشتری به خریدوفروش بپردازند، اما رشد سودآوری شرکتها در کنار توسعه بازار آنها سبب شده است که همچنان نسبت به آینده بازار امیدوار بود. البته سرمایهگذاران در بازار سهام از این پس باید با دقت بیشتری حوادث را رصد کنند. عدم توافق با غرب و افزایش دوباره تنشها ممکن است شرایط بورس را در کوتاه مدت دگرگون کند. همچنین کاهش نرخ سود بانکی از طریق عملیات بازار باز یکی دیگر از فرصتهای بازار است که شاید در نیمه دوم سال طعم شیرین آن چشیده شود.