دو هفته است که طالبان پروازهای تخلیه افراد مدنظر آمریکا از فرودگاه کابل را که از طریق شرکت هوایی قطر اجرا می‌شد، متوقف کرده است. منابع آگاه از بروز اختلاف‌هایی میان طالبان و مقام‌های قطری بر سر انتقال جنگجویان طالبان به خارج از افغانستان خبر داده‌اند.

ان‌بی‌سی نیوز به نقل از منبعی در کنگره آمریکا و دو تن از مدافعان حقوق پناهجویان که نخواسته‌اند نامشان افشا شود، نوشته است که طالبان از شرکت هوایی قطر خواسته‌ است تا در هر پرواز سفارشی، چند صندلی به جنگجویان و افراد این گروه اختصاص داده شود. این منابع تصریح کرده‌اند که طالبان در نظر دارد جنگجویانشان را با این پروازها به خارج از افغانستان بفرستد تا کار کنند و درآمد حاصله را به افغانستان بفرستند. استدلال رهبران طالبان این است که چون آن‌ها این کشور را اداره می‌کنند و قطری‌ها هم از آسمان افغانستان و فرودگاه آن‌ استفاده می‌کنند، بنابراین باید در هر پرواز تعداد مشخصی صندلی به آن‌ها اختصاص داده شود.

به گفته این منبع در کنگره آمریکا، تا قبل از توقف پروازها، طالبان از این فرصت برای فرستادن کارگران مهاجر از افغانستان به قطر، عربستان سعودی و سایر مقاصد استفاده می‌کرد. او می‌افزاید: «برخی از کسانی که طالبان برای آن‌ها صندلی می‌خواست، از قبل در کشورهای حاشیه خلیج فارس زندگی و کار می‌کردند اما به افغانستان بازگشته و پس از فروپاشی دولت و در بحبوحه خروج نیروهای آمریکایی در ماه اوت، آنجا گیر کرده بودند. این کارگرانِ همسو با طالبان در تلاش‌اند به خارج از افغانستان بروند و طالبان هم می‌خواهد این کار را تسهیل کند.»

پروازهای چارتر برای انتقال پناهجویان افغان به ایالات متحده آمریکا را شرکت هواپیمایی قطری از کابل انجام می‌دهد. قطرایرویز تنها شرکت هواپیمایی است که طالبان به آن اجازه داده‌ است پرواز منظم از/به کابل داشته باشد و قبل از تعلیق پروازها، هفته‌ای یک یا دو پرواز چارتر از کابل به قطر می‌رفت؛ اما به گفته منابع یاد شده، زمانی که دولت قطر از ادامه روند اختصاص صندلی به افراد مدنظر طالبان خودداری کرد، طالبان هم این پروازها را متوقف کرده است.

طالبان و دولت قطر از زمانی که این گروه در ۳۱  اوت ۲۰۲۱، فرودگاه کابل را به طور رسمی تصرف کرد، بر سر چگونگی اداره آن فرودگاه اختلاف داشتند. به نظر قطری‌ها، اداره فرودگاه کابل و تامین امنیت آن با استانداردهای بین‌المللی مطابقت ندارد و به گزارش ان‌بی‌سی نیوز، مقام‌های قطری اقدام‌های موردی طالبان در آزار و اذیت پناهجویان و جلوگیری از سوار شدن آنان به هواپیما را نیز محکوم کرده‌اند.

ان‌بی‌سی نیوز به نقل از این منابع توضیح می‌دهد که قطری‌ها این پروازها را برای آمریکایی‌ها انجام می‌دهند و تصمیم برای ندادن سهمیه صندلی به طالبان به اصرار ایالات متحده بوده؛ اما یک منبع دیگر در دولت آمریکا که در این گزارش از او نام برده نشده است، به ان‌بی‌سی گفت: «من می‌توانم تایید کنم که ایالات متحده در این مناقشه دخالتی ندارد. این اختلاف بین قطر و طالبان است.»

از زمان خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان در اواخر ماه اوت ۲۰۲۱، دولت آمریکا اعلام کرد که به تلاش برای خارج کردن شهروندان آمریکایی و کسانی که اجازه اقامت در آمریکا را دارند، ادامه می‌دهد.

ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، به ان‌بی‌سی نیوز گفت: «به منظور اطمینان از رفت‌وآمد ایمن، تجارت و مهم‌تر از همه ارسال کمک‌های بشردوستانه اضطراری به افغانستان ضروری است که فرودگاه کابل همچنان فعال بماند. قطری‌ها شرکای شکست‌ناپذیر و سخاوتمند ما در این روندند و ما از سریع‌ترین راه‌حل ممکن برای برطرف کردن هرگونه اختلاف حمایت می‌کنیم. ما به طالبان فشار می‌آوریم تا به تعهدات خود در مورد خروج امن شهروندان آمریکا و پناهجویان پایبند بماند.»

بنا بر اعلام وزارت خارجه آمریکا، بیش از ۷۴ هزار افغان در عملیاتی موسوم به «خوش آمدید متحدان» در ماه اوت به ایالات متحده منتقل شدند؛ اما ده‌ها هزار افغان، از جمله کسانی که برای ارتش ایالات متحده یا سازمان‌های غربی کار می‌کردند، همچنان در تلاش‌اند این کشور را ترک کنند و به آمریکا منتقل شوند.