پس از پیروزی انقلاب ایران و به قدرت رسیدن خمینی در سال 1357، عراق تبدیل به نخستین مقصد برای صدور انقلاب اسلامی در منطقه شد. مجاورت مرزی، روابط تجارتی، موجودیت عتبات مقدسه در عراق و به ویژه زیارت کربلا، عواملی بود که زمینه صدور انقلاب ایران را در این کشور نسبت به هر سرزمین دیگری بیشتر فراهم می کرد. با توجه به همین ویژگی های جذاب عراق، حکومت ایران که در صدد صدور انقلاب بود، تصمیم گرفت اولین محموله صدور این نفوذ را به سوی خاک عراق سوق دهد. با انتشار مژده صدور انقلاب به عراق، گروه های شیعه عراقی که زیر فشار و ستم رژیم صدام حسین بودند آهسته آهسته در اندیشه قیام و آشوب بر آمدند. این تحول، آغاز تنش میان ایران و عراق را رقم زده و منجر به جنگ هشت ساله میان ایران و عراق شد.
با فروپاشی نظام سیاسی به رهبری صدام حسین، بزرگترین مانع نفوذ ایران در عراق از سر راه برداشته شد. حکومت ایران برای دخالت در امور عراق، هر روش و شیوه ای را بکار بست. سپاه قدس صد ها مرکز آموزشی در خاک عراق باز کرد و هزاران جوان عراقی از سوی افسران ایرانی آموزش نظامی دیدند. دست ایران در سراسر قلمرو این کشور دراز شد و ایران از همین طریق به خاک سوریه رسید. علاوه برآن، اغلب تحولات سیاسی دیگری که در چند سال گذشته در منطقه به وقوع پیوست به سود مداخلات ایران تمام شد. حضور ایران در عراق، مردم این کشور را با دشواری ها و درگیری های گروهی بی شماری روبرو کرد. تعصبات مذهبی هزاران نفر را به کام مرگ کشاند و تمام زیربنای های عراق را نابود ساخت.
بدین ترتیب عراق آن چنان در عمق دخالت و دست اندازی های ایران فرو رفت که دشوار بود آینده آن را بتوان به عنوان یک کشور عربی مستقل پیش بینی کرد. عراق عملا در دام یک توطئه بزرگ قرار گرفته بود که رهایی آن از چنگ ایران با هزاران مشکل روبرو بود.
اما جریان تحولات چند ماه گذشته در عراق و اقدامات اخیر برخی از کشور های بزرگ عربی همچون عربستان سعودی، مسیر دسیسه سقوط کامل عراق در دامن ایران را دگرگون ساخت. اقداماتی را که عربستان سعودی برای پیوند دادن مجدد عراق به جهان عرب، اخیرا روی دست گرفته است، به عنوان فصل تازه ای از روابط میان دو کشور به شمار می آید.
دیدار هیئت بزرگ عربستان سعودی از عراق که روز چهارشنبه گذشته تاریخ 3 آوریل 2019 صورت گرفت، آغاز عملی این اقدامات بود. در ترکیب این هیئت بزرگ، مسئولان بلند پایه از تمامی نهادهای عربستان سعودی حضور داشتند و قرار است همکاری های دو جانبه در بیشترین زمینه های ممکن صورت گیرد.
افزون بر تأکید بر گسترش و توسعه تعلقات و سرمایه گذاری در عرصه های مختلف، عربستان سعودی در جریان این سفر، اعلام نمود که این کشور چهار کنسولگری در شهرهای عراق باز می کند.
نخستین کنسولگری عربستان سعودی، روز پنجشنبه گذشته در بغداد گشایش یافت و قرار است سه کنسولگری دیگر این کشور نیز به زودی در شهرهای دیگر عراق افتتاح شود.
عربستان سعودی در این جریان، خبر از کمک یک میلیارد دلاری داد که در پروژه های اقتصادی در عراق مورد استفاده قرار خواهد گرفت. همچنان گشایش گذرگاه مرزی جدیده عرعر و ساخت شهرک ورزشی ملک سلمان در عراق، دو پروژه ای دیگر عربستان سعودی در عراق است که به زودی ساخته خواهد شد.
هدف از تلاش عربستان سعودی در این سطح گسترده، تنها مسئله تقارب میان دو کشور عربی نیست بلکه نشان می دهد که جهان عرب، از تهدید ها و دخالت های روز افزون ایران به ستوه آماده است. دنیای عرب دیگر تحمل دست اندازی های ایران را ندارد و مصمم است، هر چه زودتر به این دخالت ها پایان دهد.
با توجه به نقش محوری عربستان سعودی در جهان عرب، سیاست های منطقه ای این کشور همواره در شکل دادن سیاست های سایر کشورهای عربی اثرگذار است. از این رو اقدامات جدی که عربستان سعودی در قبال عراق روی دست گرفته است می تواند سیاست جهان عرب را به صورت کلی به سود عراق سوق دهد و جهان عرب را از کمند فتنه انگیزی های ایران نجات دهد.
تردیدی نیست که با جلوگیری دخالت های ایران در عراق، کلیه کشورهای عربی از دست درازی های ایران رهایی خواهند یافت زیرا همین گذرگاه است که ایران را در عمق تحولات منطقه قرار داده و نیروهای نظامی این کشور را تا سواحل مدیترانه به پیش برده است.
فرصت دیگری که قرار است مانع دخالت های ایران در منطقه شود، مسئله قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست تروریسم است. عملی شدن این اقدام از سوی ایالات متحده، سیاست های توطئه گرایانه ایران را با بن بست بیشتری روبرو خواهد کرد.
