دست به عصا بودن جامعه جهانی در مقابل بحران سیل ایران

در پی اعتراض های مقامات مسئول ایران از تاثیرگذاری منفی تحریم ها علیه ایران بر روند ارسال کمک های بشردوستانه بین المللی به سیل زدگان اخیر ایران، بسته های کمکی برای قربانیان این سیل به تهران رسید. سیل ویرانگری که از آغاز سال ۱۳۹۸ دامنگیر ایران شد، استان های مازندران، گلستان، فارس، لرستان، سمنان، خراسان شمالی و خوزستان را در برگرفت و در مجموع ۲۳ استان ایران صدمات جانی و مالی فراوانی متحمل شدند.

خبرگزاری ایرنا در پی سخنرانی پیتر مائورر، رئیس سازمان صلیب سرخ جهانی در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد در نیویورک، که گفت «در بسیاری از نقاط جهان، فضای عملیات انسان دوستانه بی طرفانه در معرض تهدید است» به انتشار خبری مبنی بر ممانعت تحریم ها از کمک رسانی به ایران دست زد و نوشت: «در حوادث متعدد سیلاب های اخیر کشور، این تحریم ها مانع از رسیدن کمک های جهانی شده است». به گونه ای که علی اصغر پیوندی رئیس جمعیت هلال احمر ایران گفت: «پیش از تحریم‌ها برخی حساب‌های دارای سوییفت متعلق به هلال احمر داشتیم که از طریق آنها برای جذب کمک جهانی اقدام می‌کردیم، اما در حال حاضر این حساب‌ها مشمول تحریم شده است و امکان انتقال پول از کشورهای دیگر و همین طور از فدراسیون جهانی صلیب سرخ به ایران در هنگام حادثه وجود ندارد».

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در حساب های توئیتر خود از این عمل انتقاد کردند. در پی آن، صلیب سرخ جهانی در گفت و گو با رادیو فردا، این ادعا را رد کرد. ایگنیشس ایولِو-یورک، کارمند روابط عمومی صلیب سرخ در ژنو در گفت و گو با رادیو فردا گفت: «ما در این مرحله هیچ محدودیتی برای کمک به هلال احمر [ایران] به عنوان همکارمان نمی‌بینیم؛ که البته این بستگی دارد که چنین تقاضایی را از سوی آنها دریافت کنیم. در عین‌حال باید بگویم که در هنگام بروز چنین فجایع طبیعی، فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر بازیگر اصلی است و ما [سازمان صلیب سرخ جهانی] نقش کمکی داریم».

وی افزود: «گفته‌های پیتر مائورر در شورای امنیت سازمان ملل جنبه عمومی داشت و به کشور خاصی مربوط نبود. البته ما عمیقاً نگران تأثیراتی هستیم که تحریم‌های اقتصادی می‌تواند به صورت ناخواسته بر فعالیت‌های بشردوستانه داشته باشد. اما در این مورد خاص، صحبت‌های پیتر مائورر متوجه کشور خاصی نبود و به‌طور عمومی به عنوان توصیه به تمامی کشورها بیان شد. ما به عنوان یک ارگان مستقل، همیشه نگرانی‌هایی درباره عواقب انسانی تحریم‌های داریم. در موقعیت فعلی ایران، همدلی ما با مردمی است که سیل، زندگی آنها را تحت تاثیر قرار داده است».

ایولو-یورک ادامه داد: «نمایندگی ما در ایران، حوادث را از نزدیک تحت نظر دارد و ما در همکاری نزدیک با هلال احمر ایران هستیم که همکار اصلی ما در آن منطقه به شمار می‌رود. آنها با کمک کارکنان و داوطلبان مشغول یاری‌رسانی هستند. ما در صلیب سرخ جهانی آماده هستیم تا در صورت دریافت تقاضای کمک، راه‌های امدادرسانی به جامعه هلال احمر ایران را بررسی کنیم».

در اولین برآورد خسارات این سیل توسط وزارت کشور ایران، مبلغ ۱۱ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان ناشی از این سیل خسارت وارد شده است. هرچند به گفته اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور ایران از درخواست کمک های خارجی امتناع کرده چرا که «دولت ایران ثروتمند است و نیازی ندارد جلوی دیگران دست دراز کند».

به هر حال سفیر آلمان در ایران از ارسال هواپیمای چارتر کمک های بشردوستانه به ایران خبر داد که شامل ۴۰ قایق و تجهیزات ایمنی است و وزارت امور خارجه سوییس از اهدای دو دستگاه تصفیه آب به سیل‌زدگان خبر داد که هر دستگاه امکان تهیه آب آشامیدنی برای ۵ هزار نفر را دارد. کریستوس استیلیانیدس، نماینده ارشد کمیسیون اروپا در مدیریت بحران و کمک‌های بشردوستانه، نیز در صفحه توییترش نوشت:

اگرچه مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا که عامل اعمال دوباره تحریم ها بر ایران است، اعلام کرد: «کشورش آماده است تا از طریق صلیب سرخ بین‌المللی و هلال احمر به سیل‌زدگان ایرانی کمک کند» ولی تاکنون تنها چند کشور و سازمان بین المللی در این خصوص ابراز همدردی کردند که بسیاری این امر را ناشی از تحریم ها علیه ایران می دانند.

سازمان ملل متحد، فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های ملی صلیب سرخ و هلال احمر، سفیر نروژ در ایران، هلال احمر آذربایجان و افغانستان، صلیب سرخ انگلیس، صلیب سرخ آلمان و هلال احمر ترکیه برای کمک به سیل زدگان ایران اعلام آمادگی کردند. محمد جواد ظریف از مقامات اروپا نیز انتقاد کرد و گفت: «برای مقابله با تحریم‌های آمریکا، نتوانسته است حتی یک کانال بانکی ویژه برای کمک‌های انسان‌دوستانه به سیل‌زدگان باز کند».

در پی آن سازمان صلیب سرخ آلمان صفحه ویژه ای را در وبسایتش برای جمع آوری کمک های نقدی آنلاین برای قربانیان سیل در ایران اختصاص داد و برای جمع آوری کمک ها برای ایران اعلام آمادگی کرد.