موج ششم کرونا که پیش‌بینی شده بود از اوایل آبان ۱۴۰۰ آغاز می‌شود، به‌تدریج در برخی از مناطق ایران در حال اوج‌گیری است؛ به‌ طوری‌ که در کمتر از یک هفته، تعداد شهرهای قرمز ایران از ۹ به ۱۶ شهر افزایش یافت. بر اساس اعلام نرم‌افزار ماسک، تا روز چهارشنبه، پنجم آبان، ۲۲ شهر ایران در وضعیت قرمز قرار می‌گیرند. هم‌زمان، آمار ابتلا به بیماری و مراجعه به مراکز درمانی در برخی نقاط هم در حال افزایش است. با این حال تاکنون فقط حدود ۳۰ میلیون نفر دو دوز واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند که کمتر از نصف جمعیت هدف است. حالا حدود ۱۰ ماه پس از فرمان علی خامنه‌ای مبنی بر منع واردات واکسن و وعده واکسن‌های داخلی، وزیر بهداشت جمهوری اسلامی ایران اعتراف کرده است که نباید برای واکسن‌های داخلی معطل ماند.

تا هفته پایانی  مهرماه، ۹ شهر ایران در وضعیت قرمز قرار داشتند اما در کمتر از چند روز، تعداد شهرهای قرمز به ۱۶ شهر افزایش یافته است. به همین ترتیب، ۱۱۹ شهر در وضعیت نارنجی و ۲۲۷ شهر هم در وضعیت زرد قرار گرفتند. اینک با گذشت کمتر از یک هفته، نرم‌افزار ماسک که وضعیت رنگ‌بندی شهرها را اعلام می‌کند، خبر داده است که تا روز چهارشنبه، ۵ آبان، تعداد شهر‌های قرمز به ۲۲ شهر افزایش می‌یابد. تعداد شهرهای نارنجی و زرد نیز به ترتیب به ۱۲۸ و ۲۱۵ شهر می‌رسد.

تجربه موج‌های پیشین کرونا نشان داده است که هم‌زمان با اوج‌گیری موج‌ جدید، شهرهای نارنجی به قرمز و شهرهای زرد به نارنجی تبدیل می‌شوند. بر اساس اعلام نرم‌افزار ماسک، از روز چهارشنبه علاوه بر شهرهای قبلی، سرچهان (استان فارس)، آبیک (استان قزوین)، شهربابک (استان کرمان)، آشتیان و تفرش (استان مرکزی) و اردکان (استان یزد) هم در وضعیت قرمز قرار می‌گیرند. همچنین شهرستان‌های ایوان (استان ایلام)، خلیل‌آباد، خواف، سبزوار (استان خراسان رضوی)، زابل (استان سیستان و بلوچستان)، رستم و فیروزآباد (استان فارس)، البرز (استان قزوین)، رودبار و رودسر (استان گیلان)، چالوس و رامسر (استان مازندران) از زرد به نارنجی تغییر وضعیت پیدا می‌کنند.

این آمار حاکی از آن است که موج ششم کرونا همان‌طور که پیش‌بینی شده بود، در فاصله کوتاهی پس از موج پنجم آغاز شده است. علیرضا ناجی، استاد تمام ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با تایید این موضوع، به خبرگزاری میزان گفت: «شواهدی مبنی بر اینکه احتمالا موج‌های پنجم و ششم هم مانند موج‌های چهارم و پنجم به همدیگر وصل شوند، وجود دارد و مدت بسیار زیادی است که کاهش موارد مثبت روزانه را شاهد نیستیم و در این مورد به ثبات رسیده‌ایم. این در حالی است که این آمار بالا است و در موج‌های چهارم و پنجم هم‌ چنین اتفاقی رخ داد.»

به گفته او از حدود ۱۰ روز پیش تاکنون، در برخی شهرهای ایران میزان ابتلا به بیماری افزایش یافته است.

از دست رفتن فرصت طلایی واکسیناسیون

پافشاری جمهوری اسلامی ایران برای برگزاری مراسم اربعین و افزایش سهمیه زائران ایرانی و سپس بازگشت بدون آزمایش کرونای مسافران از مرزهای زمینی از جمله عواملی بودند که در آغاز موج ششم تاثیر داشتند. تبلیغات زودهنگام برای پایان همه‌گیری نیز در جامعه این تصور را ایجاد کرد که بیماری کرونا در حال پایان است و به همین دلیل رعایت موارد بهداشتی کاهش یافت. مورد خطرساز دیگر اقدام دولت برای بازگشایی مراکز آموزشی بود؛ آن‌هم در شرایطی که هنوز بیش از نیمی از جمعیت هدف ایران واکسینه نشده‌اند.

علیرضا ناجی که پیش‌تر نیز درباره خطر «بازگشایی شتاب‌زده» مراکز آموزشی هشدار داده بود، بار دیگر با انتقاد از روند کنونی گفت: «بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها، لغو دورکاری‌ها و آزادسازی‌هایی که در جامعه در حال انجام است، برعکس روالی است که باید صورت گیرد. همه این موارد به‌شدت گرفتن موج ششم دامن می‌زند و موجب می‌‎شود که این موج زودتر آغاز شود.»

رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح دانشوری درباره تاثیر واکسیناسیون بر موج ششم توضیح داد: «واکسیناسیون می‌تواند بر کاهش شدت این موج موثر باشد اما ما در حال حاضر پوشش واکسیناسیون بالایی نداریم و دامنه‌های زمانی واکسیناسیون در ایران هم افزایش یافته است. هم‌اکنون که حدود ۳۰ درصد از جامعه دو دوز واکسن تزریق کرده‌اند، نوبت تزریق دوز یادآور برای افرادی که در گروه اول واکسینه شده بودند، فرا رسیده است.»

ناجی با ابراز نگرانی درباره وضعیت سلامت افراد مسن و بیماران خاص تاکید کرد ازآنجا که واکسن «با کفایت» برای این افراد استفاده نشده است، باید در اولویت تزریق دوز یادآور قرار بگیرند. او همچنین گفت که از فرصت طلایی برای اجرای واکسیناسیون با سرعت بالا استفاده نشده است.

واکسیناسیون عمومی در اغلب نقاط جهان از زمستان ۱۳۹۹ آغاز شد. بسیاری از کشورهای جهان هم‌زمان با خرید واکسن‌های معتبر جهانی، واکسیناسیون شهروندان خود را آغاز کردند اما در ایران، با فرمان علی خامنه‌ای ورود واکسن‌های آمریکایی و انگلیسی به ایران ممنوع شد و جمهوری اسلامی ایران با وعده تولید انبوه واکسن‌های داخلی، از واردات دیگر واکسن‌ها هم امتناع کرد. نتیجه این اقدام، اوج‌گیری موج‌های چهارم و پنجم کرونا در سال ۱۴۰۰ و به دنبال آن مرگ هزاران نفر از شهروندان ایرانی بود.

بر اساس آنچه وزارت بهداشت در آمار رسمی خود اعلام کرده، تا روز یکشنبه، دوم آبان، مجموع جان‌باختگان کرونا در ایران به ۱۲۵ هزار و ۲۲۳ نفر رسیده است. این در حالی است که در زمستان ۱۳۹۹، زمانی که علی خامنه‌ای دستور منع واردات واکسن را صادر کرد، ۵۵ هزار نفر قربانی بیماری کرونا شده بودند. پیش‌تر مقام‌های وزارت بهداشت تایید کرده بودند که آمار واقعی جان‌باختگان در ایران دو تا سه برابر آمار رسمی است. به گفته بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت، هنوز هم ۸۵ درصد افرادی که به دلیل ابتلا به کرونا فوت می‌کنند، واکسن نزده‌اند و موج ششم بیماری نیز بیش از دیگران این افراد را تهدید می‌کند.

حالا با گذشت حدود یک سال از فرمان علی خامنه‌ای و معلق نگه‌ داشتن واکسیناسیون عمومی با وعده تولید واکسن‌های داخلی، بهرام عین‌اللهی اعلام کرده است که نمی‌توانیم برای واکسن داخلی معطل بمانیم. او که در سال ۱۳۹۹ به همراه تعدادی دیگر از پزشکان نزدیک به حکومت در نامه‌ای به وزیر وقت بهداشت، توصیه کرده بود از واردات واکسن‌ خودداری شود، حالا گفته است: «علت اینکه واکسن را وارد می‌کنیم این است که زمان برای ما مهم است و باید زودتر به مصونیت برسیم. اگر بخواهیم معطل تولیدات داخلی واکسن شویم تا به ۱۶۰ میلیون دوز واکسن موردنیاز برسیم، باید خیلی صبر کنیم؛ در حالی‌ که اکنون برای ما حتی یک ساعت هم مهم است.»

به گزارش روزنامه همشهری، وزیر بهداشت با اشاره به اینکه تولید واکسن از مرحله آزمایشگاهی تا صنعتی شدن، زمان‌بر است، اضافه کرد: «به علل گوناگون ازجمله تحریم‌ها و مشکلات اجرایی، واکسن ساز داخلی تاکنون ۱۴ میلیون دوز به ما تحویل داده است.» عین‌اللهی درباره واکسن برکت نیز گفت: «عوارض آن بسیار کم است اما متاسفانه تولید این واکسن کافی نیست.»

ستاد اجرایی فرمان امام، نهاد زیرمجموعه علی خامنه‌ای، به‌عنوان مجری تولید واکسن برکت، تولید ۵۰ میلیون دوز واکسن تا پایان تابستان را وعده داده بود. محمد مخبر، رئیس ستاد اجرایی و معاون اول ابراهیم رئیسی، هم در نامه‌ای خطاب به علی خامنه‌ای ادعا کرده بود که با تولید این واکسن، ایران به یکی از «قطب‌های» تولید واکسن در جهان تبدیل می‌شود. وعده‌ای که محقق نشد اما جایگاه محمد مخبر را تا معاون اولی رئیس‌جمهور ارتقا داد.