دانشمندان برای کمک به کاهش انتشار آمونیاک حاصل از فضولات گاوها به آن‌ها استفاده از لگن هنگام دفع را آموزش می‌دهند.

دانشمندان کشف کرده‌اند که گوساله‌ها در مقایسه با کودکان خردسال، می‌توانند سریع‌تر یاد بگیرند که چگونه از توالت استفاده کنند و به همین دلیل امیدوارند که این کار به کاهش آلودگی هوا و ایجاد مزارع مناسب‌تر برای حیوانات کمک کند.

در مزرعه‌ای که گاوها در آن آزادانه هنگام چریدن خود را راحت می‌کنند، انباشته و پخش شدن فضولات حیوانی اغلب آلودگی خاک و آبراه‌های محل را در پی دارد.

این امر می‌تواند با محدود کردن گاوها به ماندن در طویله‌ها کنترل شود اما در این مکا‌ن‌های بسته هم ادرار و مدفوع با هم ترکیب می‌شود و آمونیاک تولید می‌کند که یکی از گازهای گلخانه‌ای غیرمستقیم است. گرچه آمونیاک حاصل از فضولات گاوها مستقیما به تغییرات آب‌وهوایی دامن نمی‌زند، وقتی به داخل خاک نشت کند، میکروب‌ها آن را به اکسید نیتروژن تبدیل می‌کنند که سومین گاز گلخانه‌ای مضر بعد از متان و دی‌اکسید کربن است.

کشاورزی و دامداری بزرگ‌ترین منبع انتشار آمونیاک است و صنعت دامداری در پدید آمدن بیش از نیمی از این آلودگی‌ها مسئول است.

محققانی از آلمان و نیوزیلند روندی را کشف کردند که آموزش «مولو» (MooLoo) نام گرفته است و در آن به گوساله‌ها یاد می‌دهند در ازای دریافت پاداش، فضولات خود را دفع کنند.

دکتر جان لانگبین، روانشناس حیوانات از موسسه تحقیقاتی زیست‌شناسی حیوانات مزرعه در آلمان، می‌گوید: «معمولا تصور می‌شود گاو امکان کنترل ادرار و مدفوع کردن خود را ندارد. گاو مانند سایر حیوانات یا حیوانات مزرعه، خیلی باهوش است و می‌تواند چیزهای زیادی بیاموزد. پس چرا نتواند یاد بگیرد چگونه از توالت استفاده کند؟»

این تیم کار خود را با مهندسی معکوس شروع کرد و در ابتدا وقتی گوساله‌ها در آبریزگاه ادرار کردند، به آن‌ها جایزه می‌داد. بعد به گوساله‌ها اجازه دادند وقتی به ادرار کردن نیاز دارند از محیط بیرون به آبریزگاه‌ها نزدیک شوند.

دکتر لانگبین می‌گوید: «شما باید حیوانات را نیز در مطالعه خود وارد کنید و به آن‌ها یاد دهید از آنچه باید بیاموزند پیروی کنند. ما حدس زدیم می‌شود به حیوانات آموزش داد اما نمی‌دانستیم تا چه می‌توانیم پیش برویم.»

محققان برای تشویق به استفاده از آبریزگاه‌ها، می‌خواستند گوساله‌ها ادرار کردن خارج از لگن‌ را با تجربه‌ای ناخوشایند مرتبط بدانند.

دکتر لانگبین گفت: «برای تنبیه، ما اول از یک بلندگوی داخل گوش استفاده کردیم و هر بار آن‌ها خارج از آبریزگاه‌ ادرار کردند، صدای ناخوشایند بلندی در گوششان پخش کردیم. فکر کردیم این کار حیوانات را به شیوه‌ای نه چندان بد تنبیه خواهد کرد ولی آن‌ها به صدا اهمیتی ندادند. در نهایت آب پاشیدن به آن‌ها نتیجه داد و به عنوان تنبیهی نرم و کارامد عمل کرد.»

در طی چند هفته، تیم پژوهشی با موفقیت ۱۱ گوساله از ۱۶ راس حاضر در آزمایش را آموزش داد.

گوساله‌ها به طور قابل توجهی عملکردی قابل قیاس با کودکان داشتند و خیلی بهتر از کودکان خردسال عمل کردند.

دکتر لانگبین خوش‌بین است که با آموزش بیشتر نرخ موفقیت این آموزش بهبود یابد.

او گفته است: «بعد از ۱۰، ۱۵، ۲۰ سال پژوهش درباره گاو می‌دانیم حیوانات هم شخصیت دارند و با امور مختلف به روش‌های متفاوت مواجه می‌شوند. همه آن‌ها رفتاری یکسان ندارند.»

اکنون که پژوهشگران می‌دانند چگونه به گاوها توالت رفتن را یاد دهند، می‌خواهند نتایج به دست‌ آمده را به گله‌های واقعی گاو و دامداری‌های فضای باز گسترش دهند.

دکتر لانگبین امیدوار است در مدت چند سال «تمام گاوها به توالت بروند».

این پژوهش در نشریه علمی «کارنت بیولوژی» (Current Biology) منتشر شده است.