باستان شناسان در یک قبرستان باستانی منطقه‌ای در جنوب چین، شواهدی از مصرف مشروبات الکلی یافته‌اند که احتمالاً معرف دیرینه‌ترین مراسم نوشیدن الکل به یاد مردگان است.

به گفته پژوهشگران، از جمله ژیاجینگ وَنگ از کالج دارتموث در ایالات‌متحده، مراسم و سنت نوشیدن (مشروب الکلی) در ۹۰۰۰ سال پیش نقشی مهم در «حفظ روابط اجتماعی و هموار کردن راه برای ظهور جوامع پیچیده کشاورزی چهار هزار سال پس از آن داشته است.»

در این پژوهش که نتایج آن هفته گذشته در نشریه «پلوُس وان» منتشر شد، دانشمندان  تعدادی از «قدیمی‌ترین اشیاء شناخته‌شده سفالی جهان» را از زیر خاک بیرون کشیدند. برخی از این اشیا با نقش‌های انتزاعی تزئین شده‌اند.

این سفال‌ها در یک سکوی هشتاد در پنجاه متری توده‌ای به ارتفاع سه متر از سطح زمین با خندقی در گرداگردش یافت شده است.

دانشمندان در یک بیانیه گفته‌اند: «ابزار سفالی با این قدمت در هیچ منطقه باستان‌شناسی دیگری یافت نشده است.»

به گفته باستان شناسان، در تضاد با کوزه‌هایی معمولاً بزرگ‌تر که برای ذخیره مواد بکار می‌رفته، هریک از این کوزه‌های سفالی را می‌شد با یک دست گرفت.

این پژوهش خاطرنشان می‌کند که هفت قلم از بیست قلم کوزه یافت شده دارای گردن بلندی است که در دوره‌های بعدی تاریخ برای نوشیدن مشروبات الکلی استفاده می‌شده است. این کوزه‌ها به کوزه‌های «هو» معروف‌اند.

دانشمندان باقیمانده‌های فسیلی روی این کوزه‌ها را جدا کرده و در مقایسه با نمونه‌های ویژه از خاک اطراف محل کشف کوزه‌ها مورد آزمایش قرار دادند.

در این آزمایش‌ها ذرات نشاسته، شلتوک فسیل‌شده برنج، باقیمانده گیاهان، کپک و مخمر در کوزه‌ها ردیابی شده که با رسوبات ناشی از تخمیر آبجو که به‌طور طبیعی در خاک یا دیگر ابزار یافت نمی‌شود، مگر حاوی الکل بوده باشند، همخوانی دارد. 

کپک یافت شده در کوزه‌های منطقه «کیائوتو» به آنچه اکنون در «کوجی» وجود داشته و برای تولید ساکی (شراب برنج) و دیگر مشروبات الکلی ساخته‌شده از برنج در شرق آسیا استفاده می‌شود بسیار شباهت دارد.

به گفته باستان شناسان این کشف قدمت باستان‌شناسی در مورد روند تخمیر (مشروبات الکلی) در چین را که پیش‌تر ۸۰۰۰ سال پیش تخمین زده‌شده بود، عقب‌تر می‌برد. 

در بیانیه خانم وَنگ آمده که «نتایج آزمایش‌های ما روی رسوبات کوزه‌های کیائوتو نشان داده که این ظرف‌های سفالی محتوی آبجو در چارچوب کلی‌اش – مایع تخمیر شده  از برنج، غله‌ای موسوم به اشک ایوب و یک گیاه ریشه غده‌ای نامعلوم بوده است.»

او افزود: «این آبجوی باستانی شبیه به آبجوهای امروزی نبوده بلکه یک نوشیدنی اندکی تخمیرشده و شیرین مزه با رنگی تار بوده است.» 

باستان شناسان می‌گویند احتمالاً تولید نوشابه‌های تخمیر شده کار آسانی نبوده زیرا گیاه برنج در ۹۰۰۰ سال پیش در مراحل نخستین پرورش خود بوده است.

به اعتقاد کارشناسان بخش اعظم جوامع آن زمان شکارچی بوده‌اند و به همین دلیل آبجوی تولیدی کیائوتو  برای مراسم مهم و خاص ساخته می‌شد.

خانم ونگ می‌گوید: «نمی‌دانیم مردم ۹۰۰۰ سال پیش چگونه مخمر تولید می‌کردند. ممکن است روند تخمیر به‌طور طبیعی اتفاق می‌افتاده است. احتمالاً متوجه شده‌اند که اگر برنج (به‌عنوان غذای مصرفی) زیاد می‌آمده و کپک می‌زده، شیرین و با گذشت زمان تبدیل به الکل می شده است.  »

هرچند این مردم احتمالاً از فعل و انفعالات شیمیایی این غلات کپک زده بی‌اطلاع بوده‌اند اما با امتحان آن از جنبه‌های مختلف متوجه روند تخمیر شده بودند.