واکنش‌های داخلی و خارجی به خروج کامل آمریکا از افغانستان

آمریکا دوشنبه شب اعلام کرد که آخرین سربازش خاک افغانستان را ترک کرد

بیشتر واکنش‌ها انتقاد از تصمیم جوبایدن، رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر خروج کامل از افغانستان است - AFP

خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان در شب دوشنبه ۳۰ اوت، رسما بر جنگ ۲۰ ساله آمریکا نقطه پایان گذاشت. این خروج در فضای مجازی هم با واکنش‌های گسترده‌ای  مواجه شد. طالبان و دولت بایدن از خارج شدن آمریکایی‌ها از کابل استقبال کردند اما شمار زیادی از شهروندان، فعالان سیاسی و اجتماعی و مقام‌های ارشد دولت پیشین افغانستان به همراه با تعدادی از جمهوری‌خواهان در آمریکا از این اقدام ناراحت‌اند واین خروج را ناکامی آمریکا و واگذاری افغانستان به دست تروریست‌ها خوانده‌اند.

با اعلام خبر خروج نهایی، جنگجویان طالبان به فرودگاه کابل وارد شدند و بیرون کردن آمریکایی‌ها را با شلیک‌های شادمانه جشن گرفتند. ملامحمد نعیم، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان، دقایق پس از اعلام دفتر فرماندهی ستاد مرکزی ارتش آمریکا مبنی بر خروج کامل، در  توییتر خود خروج سربازان آمریکایی را تبریک گفت. او نوشت: «تبریک به همه هموطنان و ملت عزیز و مجاهد خودم؛ امروز همه نیروهای خارجی از سرزمین پاک و شهیدپرور ما خارج شدند. ملتم مبارک باشد! از الله متعال استدعا می‌داریم تا توفیقی را نصیبمان کند که دیگر کشورمان را با هم شاد و آباد کنیم.»

هم‌زمان، ذبیح الله مجاهد، سخنگوی پیشین و رئیس اطلاعات و فرهنگ فعلی طالبان، در توییتر اعلام کرد: «ساعت ۱۲ امشب آخرین سربازان آمریکایی از فرودگاه کابل خارج شدند. به این گونه کشور ما کاملا آزاد و مستقل شد.»

طالبان خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان را دستاورد بزرگ مبارزه ۲۰ ساله این گروه می‌داند. آن‌ها حضور آمریکایی‌ها را اشغال افغانستان و عامل اصلی جهاد و حملات استشهادی قلمداد می‌کنند.

خروج نظامیان آمریکایی یکی از بندهای توافقنامه دوحه سال ۲۰۲۰ و یکی از پیش‌شرط‌های گفت‌وگوی صلح بین الافغانی بین آمریکا و طالبان به رهبری زلمای خلیل‌زاد بود. هرچند گفت‌وگوهای صلح به هم خورد و دولت افغانستان با فرار اشرف‌غنی، رئیس‌جمهور، به دست طالبان افتاد، آمریکا همچنان به توافق دوحه پایبند ماند.

زلمای خلیل‌زاد که بسیاری در افغانستان او را به پشتیبانی از گروه طالبان در جریان نشست‌ها برای صلح افغانستان متهم می‌کنند، هم از خروج نیروهای آمریکایی استقبال کرده است. آقای خلیل‌زاد که پس از ورود طالبان برای مدتی سکوت اختیار کرده و انتقادهای زیاد از این بابت متوجه وی بود، لحظه‌ای پس از اعلام تکمیل روند خروج، سکوت چند هفته‌ای خود را شکست و این اقدام دولت آمریکا را ستود. 

او در رشته توییتی در صفحه‌ خود نوشت: «جنگ ما در افغانستان تمام شد... با رفتن نظامیان و آن‌هایی که در کنار ما ایستادند، افغان‌ها با لحظات تصمیم‌گیری و یک فرصت روبه‌رو می‌شوند. آینده کشور در دست آن‌ها است. آن‌ها مسیر خود را با استقلال کامل انتخاب خواهند کرد. این همچنان یک فرصت است که جنگ خود را به پایان برسانند.»

در همین حال شماری از افغان‌ها از خروج شتابزده آمریکایی‌های ابراز ناامیدی و نارضایتی کردند. آن‌ها آمریکا را متهم می‌کنند که تمامی دستاوردهای ۲۰ ساله افغانستان را نادیده گرفته و زمینه ورود طالبان را در افغانستان را فراهم کرده است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

شاه‌حسین مرتضوی، مشاور ارشد اشرف‌ غنی، رئیس‌جمهور فراری دولت پیشین افغانستان که از زمان افتادن کنترل کشور به دست طالبان خاموش بود، در  توییتر و فیس‌بوک خود خطاب به مردم نوشت: «به هیچ ابرقدرتی اتکا نکنیم! هیچ ملتی با اتکا و وابستگی مطلق به قدرت‌های جهان به سعادت، عزت، استقلال واقعی و خوداتکایی نخواهد رسید. تنها اعتماد به یک ملت است که عزت و سربلندی را به همراه دارد.»

مردم افغانستان نیز در صفحات مجازی انزجار و استقبال خود از آمریکا و بایدن را به روش‌های مخلتف بیان کرده‌اند.

طارق فرهادی، کارشناس روابط بین‌الملل در مورد نظر مردم درباره خروج نیروهای آمریکایی می‌گوید: «در شهرها مردم از آمدن آمریکا خوش بودند اما در روستاها حضور آمریکایی‌ها همواره تراژدی‌های اسفناک و بمباران‌ در پی داشت که مردم را ناخشنود کرده بود.»

دو روز پیش در حمله هوایی آمریکا که ادعا می‌کرد خودرو حامل مواد منفجره گروه داعش هدف قرار داده است، یک منزل مسکونی هدف قرار گرفت و۹ غیر نظامی از جمله هفت کودک به قتل رسیدند.

این نارضایتی روز دوشنبه بار دیگر آمریکا را هدف ابراز انزجارهای مردم کرد.

درهمین حال دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، خروج نظامیان آمریکایی را شرمناک خوانده است.

کمیته خارجی سنای آمریکا نیز با انتشار اعلامیه‌ای خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان را اسفناک و فاجعه بار خوانده است. در اعلامیه این کمیته آمده است: «خروج آخرین هواپیمای آمریکایی نقطه پایانی تاسف‌بار بر جنگ ۲۰ ساله آمریکا گذاشت. خروج فاجعه بار رئیس‌جمهور بایدن و تیمش در چند هفته گذشته تضمین امنیت آمریکا را ناکام کرد.»

در بخش دیگر این اعلامیه آمده است: « بدتر از همه این است که بایدن و تیمش شمار زیاد از آمریکایی‌ها و افغان‌های همکار ما و دیگر متحدانمان را با سرنوشت خطرناک و مبهمی پشت سر گذاشتند. ما نمی‌توانیم و نباید به طالبان اعتماد کنیم که آن‌ها در امان‌اند.»

بررسی عمومی واکنش‌ها در داخل افغانستان، بین طالبان و آمریکایی‌ها نشان می‌دهد که واکنش‌ گروه طالبان در مورد خروج نظامیان و غیرنظامیان آمریکایی مثبت و در میان مردم عادی افغانستان بسیار منفی بوده است. بیشتر صفحات اجتماعی که پس از محدود شدن رسانه‌ها توسط طالبان به جریان‌های اصلی خبررسانی مبدل شده‌اند، نشان می‌دهد که مردم در وحشت تمام، فقر و ناامنی به سر می‌برند و از جامعه جهانی به ویژه آمریکا برای خروج غیر مسولانه به شدت ناراحت‌اند.

در آمریکا نیز این اقدام آقای بایدن و تیم او مردم و سیاستمداران را به دو دسته تقسیم  کرده است اما در بیشتر واکنش‌ها از تصمیم جو بایدن و نحوه خروج از آمریکا انتقاد شده است. مرور رسانه‌های آمریکایی نشان می‌دهد که بیشترین منتقدان جمهوری‌خواهان‌اند و موارد انتقادشان هم بیشتر بر به مخاطره انداختن امنیت ملی آمریکا و گسترش تروریسم جهانی متمرکز شده است.

بسیاری از تروریست‌ها و افرادی که در فهرست سیاه سازمان ملل و تحریم‌های آمریکا قرار داشتند و ایالات متحده برای دستگیری آن‌ها جایره تعیین کرده بودند، این روزها آزادانه به کابل رفته‌اند و در ملاعام ظاهر شده‌اند. از جمله این افراد، خلیل‌الرحمن حقانی، سراج‌الدین حقانی و امین الحق دستیار پیشین اسامه بن لادن، رهبر شبکه القاعده‌اند که حضورشان در کابل انتقادهای گسترده‌ای در پی داشته و وحشت عمیقی در دل مردم نشانده است.