دولت بایدن در حال تغییر سریع سیاست‌های نظامی خود در منطقه خاورمیانه است. خروج کامل نیروها از افغانستان و تغییر نقش نیروهای مستقر در عراق به فعالیت مستشاری بارزترین نشانه‌های این تغییر هستند. اما یک کشور دیگر وجود دارد که حضور آمریکا در آن تغییری نکرده است: سوریه. صدها نیروی آمریکایی همچنان در خاک سوریه مستقرند و از «نیروهای دموکراتیک سوریه»، گروهی به رهبری کردهای چپ‌گرای سوریه که بخشی از اراضی این کشور در شرق رود فرات را در اختیار دارد، حمایت نظامی می‌کنند.

وب‌سایت «پولیتیکو» در گزارشی به قلم لارا سِلیگمن می‌نویسید که انتظار می‌رود تغییری در سیاست نظامی آمریکا در سوریه ایجاد نشود.

به گفته این نشریه، حدود ۹۰۰ نیروی آمریکایی که در سوریه هستند تا اطلاع ثانوی در جای خود باقی می‌مانند. شمار قابل توجهی از این نیروها کماندوهای ویژه نیرو زمینی آمریکا هستند که به «کلاه سبز»ها مشهورند و از زبده‌ترین نیروهای آمریکا محسوب می‌شوند. یک مقام ارشد دولت بایدن به این وب‌سایت گفته که نیروهای آمریکایی همچنان به فعالیت مستشاری و حمایت از «نیروهای دموکراتیک سوریه» ادامه می‌دهند، روندی که از سال ۲۰۱۴ آغاز شده است.

این مقام به «پولیتیکو» گفت قرار نیست تغییری در میزان یا ماهیت حضور نیروهای آمریکایی در سوریه اعمال شود. این وب‌سایت گفت مقامات دیگری در کاخ سفید و وزارت دفاع نیز این گمانه را تایید کرده‌اند.

ورود آمریکا به سوریه برای حمایت از نیروهای تحت رهبری کردها که نقشی محوری در مقابله با داعش داشتند در دولت دوم اوباما صورت گرفت که بایدن معاون او بود. رئیس‌جمهور بعدی، دونالد ترامپ، بخشی از نیروهای آمریکا را از سوریه خارج کرد و در توافق با همتای ترکیه‌ای خود، رجب طیب اردوغان، به نیروهای ترکیه و نیروهای اسلام‌گرای سوری متحد با آنکارا امکان پیشروی در خاک سوریه علیه «نیروهای دموکراتیک» را داد؛ اقدامی که مورد انتقاد گسترده بایدن و بیشتر چهره‌های حزب دموکرات قرار گرفت.

در ادامه این گزارش آمده است: «رئیس‌جمهور جو بایدن در حالی می‌کوشد به «جنگ‌های ابدی» آمریکا در عراق و افغانستان خاتمه دهد که عملیات بی‌سر و صدای پنتاگون در سوریه عموما مورد توجه چندانی نبوده است.»

یک مقام ارشد دولت آمریکا به این وب‌سایت گفت: «در سوریه ما حامی «نیروهای دموکراتیک سوریه» در مبارزه‌شان علیه داعش هستیم. حضور موفقی داشته‌ایم و به این کار ادامه خواهیم داد.»

این در حالی است که بایدن روز دوشنبه در دیدار با مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر عراق، اعلام کرد که نیروهای آمریکایی در عراق تا پایان سال جاری میلادی وظیفه خود را از عملیات جنگی به فعالیت صرفا مستشاری تغییر می‌دهند. نیروهای آمریکایی در عراق نیز روی کاغذ وظیفه‌ای مشابه سوریه دارند: مبارزه با گروه داعش. در عمل اما درگیری با گروه‌های شبه‌نظامی شیعه تحت هدایت جمهوری اسلامی از واقعیت‌های اصلی حضور این نیروها در عراق است.

یکی از مقامات وزارت دفاع اما به «پولیتیکو» گفت که در طول حدود یک سال گذشته هیچ یک از نیروهای آمریکایی در هیچ یک از عملیات یا گشت‌های جنگی در عراق و سوریه شرکت نکرده‌اند. هدف آمریکا از سال ۲۰۱۴ این است که ظرفیت نیروهای محلی برای مقابله با داعش به طور مستقل ساخته شود. در عراق این به معنی تغییری عمده از رویه این نیروها از ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ است؛ زمانی که آمریکایی‌ها حضوری فعال در اشغال عراق و سپس تلاش برای ایجاد ثبات در آن داشتند. این مقام تاکید کرد که کار اصلی مبارزه با داعش را شرکای محلی، بخصوص «نیروهای دموکراتیک سوریه» در این کشور انجام می‌دهند و آمریکا و متحدینش وظیفه پشتیبانی دارند.

یکی از آخرین‌ها از این نمونه فعالیت‌ها را چند روز پیش، در ۲۱ ژوئیه، روی داد. این «نیروهای دموکراتیک سوریه» بودند که دست به یورشی علیه داعشی‌ها در استان حسکه سوریه زدند. ائتلاف ضدداعش خبر این یورش را اعلام کرد و گفت یک نفر از نیروهای داعش در آن کشته شده‌اند. اما هیچ یک از نیروهای زمینی آمریکا یا ائتلاف درگیر این حمله نبودند. نیروهای ائتلاف اما با دو حمله هوایی از «نیروهای دموکراتیک» پشتیبانی کردند.

نیروهای آمریکایی در سوریه هم اما مثل همتایان خود در عراق مورد حمله نیروهای وابسته به جمهوری اسلامی قرار می‌گیرند. نیروهای مستقر در میدان نفتی العمر در شرق سوریه در روز هفت ژوئیه مورد حمله پهپادی قرار گرفتند. در روز ۲۸ ژوئیه نیز این نیروها با حمله راکتی مواجه شدند.

حملات نیروهای وابسته به تهران به آمریکایی‌ها در ماه‌های آخر ریاست‌جمهوری ترامپ کاهش یافته بود و تحلیل‌گران می‌گفتند آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، نگران تلافی ترامپ در جریان کارزار ریاست‌جمهوری در آمریکا بوده است. از زمان سر کار آمدن بایدن اما این حملات مجددا شدت گرفته‌اند. در عرصه سیاسی عراق نیز می‌بینیم که نیروهای شیعه متحد با تهران، همچون عصائب اهل حق به رهبری قیس خزعلی و سایر گروه‌ها مثل حرکه النجبا به حملات لفظی خود علیه آمریکایی‌ها و علیه دولت کاظمی افزوده‌اند. وقتی وزیر خارجه عراق، فواد حسین، اخیرا از لزوم حمایت نظامی آمریکا گفته بود، خزعلی و سایر چهره‌ها به شدت به او حمله کردند. این چهره‌ها حتی حمله اخیر داعش در بغداد را که در آن بیش از ۳۰ نفر کشته شدند تقصیر دولت کاظمی و‌ آمریکا انداختند.

روسیه، که به همراه ایران مهم‌ترین حامی خارجی دولت بشار اسد در سوریه است نیز گاه علیه آمریکایی‌ها دست به حرکت زده است. رسانه‌های نزدیک به مسکو معمولا از حضور آمریکا در سوریه انتقاد می‌کنند. در سال گذشته نیز نیروهای روس به نظر عامدانه بارها وارد حیطه حضور نیروهای آمریکایی در شرق سوریه می‌شدند تا بر آن‌ها فشار بگذارند. در ماه اوت ۲۰۲۰ شاهد درگیری نیروهای روسیه و آمریکا بودیم که طی آن چهار سرباز آمریکایی زخمی شدند.

«پولیتیکو» به نقل از کارشناسان می‌گوید که حضور آمریکایی‌ها در سوریه مستقل از داعش به دلیل مقابله با منافع ایران و روسیه است. مثلا حضور آمریکایی‌ها باعث می‌شود دولت اسد و حامیان روسی‌اش به چاه‌های نفتی و زمین‌های کشاورزی منطقه شمال شرق کشور که تحت سیطره «نیروهای دموکراتیک روسیه» است دسترسی نداشته باشند. دیگر هدف آمریکایی‌ها جلوگیری از ساختن کریدوری است که ایران می‌خواهد با آن تهران را از خاک عراق، سوریه و لبنان به دریای مدیترانه وصل کند.

ویل تودمان، کارشناس «مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی» به «پولیتیکو» گفت: «بخشی مهمی از حضور آمریکا در سوریه این است که قابلیت سد کردن تلاش‌های ایران برای ارسال سلاح و تسلیحات به خاک سوریه را حفظ کنند. ایران از تداوم بی‌ثباتی سود می‌برد.»

آرون لوند، کارشناس «موسسه قرن» در نیویورک، گفت در دولت ترامپ بعضی جناح‌ها خواهان سرنگونی بشار اسد بودند اما در دولت بایدن ثبات و مدیریت تخاصم هدف اصلی است. لوند گفت: «ترک سوریه هیچ راه تمیز و امن و غیرجنجالی‌ای ندارد و بایدن به نظر به روشنی گفته که نمی‌خواهد خودش را وارد بحران‌های غیرضروری در سوریه کند.»

کارشناسان در ضمن می‌گویند تغییر ماهیت حضور نظامی آمریکا در عراق احتمالا بر حضور آمریکا در سوریه هم تاثیر می گذارد بخصوص که پایگاه‌های آمریکا در عراق راه اصلی تامین نیروهای این کشور در سوریه هستند. لوند گفت حضور آمریکا در سوریه از جمله دلایلی است که باعث می‌شود آمریکا نتواند حضور خود در عراق را به کلی خاتمه دهد.

جان کربی، سخنگوی پنتاگون، در پاسخ به این‌ سوال که آیا تغییر حضور آمریکا در عراق آیا بر حضور آن در سوریه تاثیر می‌گذارد یا نه گفت: «نمی‌دانم تصمیماتی که از این مذاکرات با عراق منجر شوند چه تاثیری بر حضور ما در سوریه خواهند گذاشت. اما روشن است که مبارزه ما علیه داعش ادامه خواهد یافت.»

ژنرال فرانک مک‌کنزی، رئیس سنتام، فرماندهی نیروهای آمریکا در منطقه، چند ماه پیش با سوالی در مورد آینده نظامی آمریکا در سوریه مواجه شد که به آن پاسخ مشخصی نداد. او اما تاکید کرد که حضور آمریکا «عنصری از ثبات» را به سوریه آورده است و افزود:‌ «این‌که اگر ما از این کشور خارج شویم چه اتفاقی می‌افتد مساله‌ای است که باید مورد بررسی قرار بگیرد.»