احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب، یکشنبه گذشته ۱۸ ماه ژوئيه جاری با وانگ‌یی، وزیر امور خارجه چین در شهر العلمین در استان مطروح در شمال قاهره دیدار کرد و دو جانب در مورد روابط چین با جهان عرب و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی بحث و تبادل نظر کردند.

در بیانیه‌ای مشترکی که به دنبال این دیدار منتشر شد، دو طرف خواستار تشکیل کنفرانس بین‌المللی صلح شده و افزودند که جامعه جهانی باید برای دستیابی به صلحی عادلانه و پایدار در خاورمیانه، دست به اقدامات جدی‌تری بزند و تلاش‌هایش را بر اساس «راه حل دو کشور» آغاز کند. همچنان دو جانب بر لزوم حفظ امنیت، صلح و ثبات و دستیابی به راه حل‌های سیاسی برای بحران‌ها و مسائل منطقه‌ای مطابق با قطعنامه‌های بین‌المللی و توافق نامه‌ها تأکید کرده و بر اهمیت راه حل عادلانه، جامع و پایدار برای مسئله فلسطین به روشی که منجر به ایجاد کشور مستقل فلسطین در مرزهای ۴ ژوئن ۱۹۶۷ شود، اصرار ورزیدند.

در این بیانیه بر اهمیت حفظ یکپارچگی و تمامیت ارضی کشورهای عربی، به ویژه در سوریه، لیبی و یمن، و لزوم تلاش برای تثبیت امنیت و حاکمیت دولت‌ها بر سرزمین‌ها و منابع طبیعی آن‌ها، اهمیت توقف درگیری‌ها، افزایش فرصت‌ها برای راه حل سیاسی، رد دخالت خارجی در کشورهای عربی و حمایت از تلاش‌های سازمان ملل و اتحادیه کشورهای عربی تأکید کردند. همچنان اتحادیه عرب از نقش مثبت چین در یافتن راه‌های حل برای منطقه استقبال کرد.

آن‌ها همچنان، بر اهمیت آماده سازی برای برگزاری نخستین اجلاس اعراب و چین به میزبانی عربستان سعودی در سال ۲۰۲۲، در تاریخی که دو طرف با آن موافقت کنند تأکید کرده و ابراز امیدواری کردند که اجلاس مزبور یک جهش کیفی برای گسترش روابط اعراب و چین و مشارکت روزافزون استراتژیک جهان عرب و چین باشد و منافع مشترک هر دو طرف را تأمین کند.

پس از پایان نشست، حسام زکی، دستیار دبیرکل اتحادیه عرب، اظهار داشت که جلسه گفت‌وگوها با وزیر امور خارجه چین در مورد عمده‌ترین موضوعات منطقه مثمر و کارساز بود. وی افزود چین نقش فزاینده‌ای در تلاش برای حل مشکلات و اختلافات در جهان دارد، این در حالی است که چین و اتحادیه عرب روابط نهایت دوستانه و گسترده‌ای دارند.

نقش رو به رشد چین

در همین حال، صلاح حلیمه، دستیار سابق وزیر امور خارجه مصر، در صحبتی که با ایندیپندنت عربی داشت، گفت که فراخوان برگزاری کنفرانس بین‌المللی صلح بر اساس راه حل دو کشور، گامی بسیار مهم برای برقراری ثبات در منطقه است. وی افزود لازم است مشارکت در کنفرانس بین‌المللی صلح، گسترده باشد تا مردم فلسطین حقوق از دست رفته‌ای شان‌، از جمله حق مشروع آن‌ها در تأسیس کشور مستقلی که پایتخت آن قدس شرقی باشد را به دست آورند. وی افزود که «اوضاع منطقه، به ویژه در فلسطین به دلیل اقدامات خشونت آمیز اخیر اسرائيل در محوطه مسجد الاقصی و ادامه تلاش‌های تحریک آمیز شهرک سازی و اسکان یهودیان در سرزمین‌های فلسطین، به خصوص در بیت‌المقدس، در حال بدتر شدن است.» صلاح حلیمه با اشاره اجلاس اعراب و چین، گفت که این اقدام یک نقطه عطفی در تاریخ روابط جهان عرب و چین محسوب می‌شود، زیرا هدف از برگزاری آن، تلاش برای توسعه روابط و ایجاد مشارکت عملی در زمینه‌های مختلف اعم از امنیتی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است.

گفت‌وگوهای سیاسی مصر و چین

از سوی دیگر، سامح شکری، وزیر امور خارجه مصر جلسه مشترکی را با همتای چینی‌اش برگزار كرد. در این نشست، دو جانب بر اصولی که دو کشور را در چارچوب مشارکت استراتژیک فراگیر متحد می‌کند و هدف از آن گسترش همکاری و ادامه رایزنی در مورد موضوعات ذی‌نفع برای دو کشور، به ویژه با توجه به تحولات پی‌درپی بین‌المللی و منطقه‌ای است، تأکید کردند. وزرای خارجه مصر و چین در مورد بهبودی روابط دو کشور در ابعاد مختلف بحث و گفت‌وگو کردند و «توافق‌نامه ایجاد همکاری مشترک بین جمهوری عربی مصر و جمهوری خلق چین» که چارچوب روند ارزیابی و بررسی همکاری‌های دو کشور در زمینه‌ها و ابعاد مختلف تعیین می‌کند را امضا کردند.

سد النهضه

در این نشست، دو جانب چین و مصر مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی مورد علاقه مشترک را مورد بحث و بررسی قرار دادند. هیئت مصر ضمن توضیح در باره موقعیت مصر و سودان به عنوان کشورهای پایین‌دست، پرونده سد النهضه را مطرح کرده و بر لزوم حفظ منافع همه طرف‌ها و جلوگیری از آسیب‌پذیر شدن امنیت آب کشورهای پایین‌دست، تأکید کرد. وی افزود که لازم است برای ایجاد توافق‌نامه‌ای در مورد پر کردن و شیوه بهره‌برداری از سد النهضه به گونه‌ای که منافع تمام کشورها مد نظر گرفته شود، گفت‌وگوهای جدی تحت نظارت ریاست اتحادیه آفریقا آغاز شود. سامح شکری، نقش چین را در این عرصه که تأثیر بسیاری در منافع و امنیت مصر دارد، حائز اهمیت خواند.

در همین حال، صلاح حلیمه، دستیار سابق وزیر امور خارجه مصر، گفت که هرچند این نشست از قبل برنامه‌ریزی شده بود، اما انعقاد آن در مقطع مهمی پس از نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد سد النهضه صورت گرفت، از این‌رو، اجلاس اخیر می‌تواند آغاز مرحله جدیدی از مشارکت استراتژیک میان چین و مصر باشد. وی با اشاره به اهمیت موقعیت چین و نقش احتمالی مثبت و سازنده‌ای آن در میانجی‌گری، گفت که چین می‌تواند نقش اتحادیه آفریقا را به گونه‌ای تقویت کند که قادر به ایجاد توافق قانونی و لازم الاجرا برای فرایند پر کردن سد النهضه و روش بهره‌برداری از آن باشد تا منافع سه کشور را در نظر داشته باشد و از آسیب رسیدن به کشورهای یادشده جلوگیری کند و در نتیجه، از آب رودخانه نیل استفاده عادلانه و منصفانه صورت گیرد و عوامل ایمنی و حفاظت از آن مطابق با استانداردهای جهانی بررسی شود.

پیام رئیس جمهوری چین به عبدالفتاح السیسی

عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر نیز با وانگ‌یی، وزیر امور خارجه چین دیدار کرد. در این دیدار، وانگ‌یی پیام شفاهی شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین در مورد علاقه‌مندی چین برای گسترش روابط استراتژیک با مصر را به رئیس جمهوری مصر ابلاغ کرد. وزیر خارجه چین ضمن ابراز قدردانی از کشور و رئیس جمهوری مصر و از نقشی محوری که مصر به عنوان ستون اساسی ثبات در خاورمیانه ایفا می‌کند، حمایت چین را از تلاش‌های گسترده مصر در راستای مبارزه با تروریسم و دستیابی به ثبات و امنیت در منطقه، اعلام کرد. علاوه برآن، وزیر امور خارجه چین در مورد پذیرش پیوستن مصر به عنوان شریک گفت‌وگو در سازمان همکاری شانگهای که در زمینه‌های مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی، انرژی و علوم فعالیت‌های مشترکی دارد، روشنی انداخت.

از سوی دیگر، رئیس جمهوری مصر تمایل کشورش را برای بهره‌مندی از تجارب برجسته چین در حمایت از برنامه‌های توسعه، فعالیت‌ها و پروژه‌های ملی در این کشور، به ویژه با توجه به زیرساخت‌های مدرنی که مصر در حال حاضر از آن‌ها استفاده می‌کند و با ابتکار پروژه «کمبربند و جاده» چین تلاقی می‌کند، ابراز داشت. رئیس جمهوری مصر نقش مهمی که چین در «منطقه همکاری اقتصادی و تجاری چین و مصر» در منطقه اقتصادی کانال سوئز ایفا می‌کند را الگوی موفقی برای سرمایه‌گذاری سودمند بین دو کشور دانست.

همچنان، دو جانب در مورد آخرین تحولات مربوط به سد النهضه بحث و تبادل نظر کردند و رئیس جمهوری مصر با اشاره به موضع قاطع مصر در مورد حقابه این کشور از آب رود نیل، بر لزوم دستیابی به توافق‌نامه‌ای برای بهره‌برداری از سد النهضه به‌گونه‌ای که منافع سایر کشورها را حفظ کند، تأکید کرد. وزیر امور خارجه چین اظهار داشت که کشورش با درک اهمیت رود نیل برای مصر، تلاش‌های خود را برای یافتن راه حلی که منافع همه کشورهای ذی‌نفع را تأمین کند، ادامه خواهد داد.