این روز‌ها دیگر قول و قرار جمهوری اسلامی برای واکسیناسیون عمومی کرونا ایرانیان مصداق روشن ضرب‌المثل «وعده‌ سر خرمن» شده است؛ هرچند این وعده بر خلاف آنچه مدیران وزارت بهداشت در ماه‌های قبل ادعا کرده بودند، در درمانگاه‌های خاص با قیمت ۲۵ تا ۶۰ میلیون تومان برای برخوردارها، محقق شده است. از طرفی میلیاردر‌ها، طبقه مرفه و حکومتی‌های صاحب نفوذ می‌توانند با استفاده از فرصت‌های مختلف هر زمان بخواهند در خارج از کشور واکسن بزنند اما مردم فقیر به خصوص ساکنان استان‌های محروم، بازنشستگان و افراد آسیب‌پذیر و کارگران که بیش از ۸۰ درصد جامعه ایران را تشکیل می‌دهند، برای حفظ جانشان همچنان باید به تبلیغات استعمارستیزانه حکومتی و منافع مافیای دارو در ایران چشم بدوزند.

وعده تولید واکسن و سربازی که یک‌ شبه سردار شد

با وجود تبلیغات فراوان درباره تولید میلیونی واکسن و انتشار تصاویر واکسن زدن علی خامنه‌ای از شبکه‌های مختلف صداوسیما، مردم تا امروز از واکسن برکت و دیگر واکسن‌ها جز «پفیوز» خوانده شدن منتقدان از سوی کیانوش جهانپور، مسئول روابط عمومی وزارت بهداشت و سخنگوی سازمان غذا و دارو و شنیدن عبارت عجیب و توهین‌آمیز سعید نمکی، وزیر بهداشت، در استان سیستان بلوچستان برابر اعتراض نماینده مردم این استان، حاصلی دریافت نکرده‌اند؛ با این حال در این مدت، وزیر بهداشت خود را از «سرباز کرونا» به «سردار کرونا» ارتقا داده و ادعا کرده که آمده است تا در این صحنه روی مین برود و تکه‌تکه شود.

آغاز مسیر واکسن زدن برخوردارها در خارج از کشور

اما این‌ همه ماجرای کرونا در ایران این روز‌ها نیست. اسفندماه سال ۱۳۹۹، هم‌زمان با اعلام رهبر جمهوری اسلامی و مقام‌های حکومتی در خصوص ممنوعیت ورود واکسن کرونا از آمریکا و اروپا، ماجرای واکسن زدن شهاب حسینی در آمریکا خبرساز شد و اگرچه چند روز بعد علی دایی هم به صراحت اعلام کرد که در خارج از کشور واکسن‌ زده است، این بار فضای مجازی به اعلام این خبر واکنش منفی نشان نداد و کاربران اعلام این موضوع را نشانه صراحت و صداقت دایی دانستند.

با آغاز موج چهارم کرونا در ایران و بالا رفتن آمار مرگ مبتلایان به این بیماری در کشور و نیز آغاز واکسیناسیون عمومی در کشور‌های همسایه، این بار رویکرد انتقادی از کسانی که برای تزریق واکسن به خارج‌ رفته بودند، متوجه متولیان و تصمیم‌سازانی شد که واردات واکسن از اروپا و آمریکا را محدود کرده و در واردات واکسن از شرکای چینی، هندی، روسی و حتی کوبایی ناموفق مانده بودند.

از سویی در محافل خبری گفته شد که بیشتر مسئولان بلندپایه سیاسی و حکومتی جمهوری اسلامی در خفا از واکسن آمریکایی و اروپایی استفاده کرده و آن را تزریق کرده‌اند. انتشار خبر گم‌شدن ۲۰۰ هزار دوز واکسن کرونا و تکذیب کیانوش جهانپور، همچنین نشر خبری درباره تزریق واکسن سهمیه پاکبانان به بعضی مسئولان در شهر‌های مختلف ایران به انتشار چنین شایعاتی دامن زد.

سفر ثروتمندان ایرانی برای واکسن

ابتدای سال ۱۴۰۰ انتشار گزارش سایت «میدل‌ایست آی» در مورد سفر ثروتمندان ایرانی برای تزریق واکسن به کشور‌های اروپایی و تایید نمایشی بودن اخبار مربوط به تولید واکسن در ایران که یک مقام بخش تحقیقات یک شرکت دارو‌سازی درباره آن با این سایت صحبت کرده بود، بار دیگر مشخص کرد که قربانیان اصلی موج‌های پی‌درپی کرونا در ایران طبقه متوسط و قشر فقیر جامعه‌اند.

با آغاز واکسیناسیون عمومی در کشور‌های امارت متحده عربی، ارمنستان، روسیه، ترکیه و عراق، ایران تنها کشور منطقه بود که خود را به جزیره‌ای تک‌افتاده در امواج پی‌درپی کرونا تبدیل کرده بود.

دوستان بدهکار به ایران که حاضر به واکسینه کردن مسافران ایرانی نشدند

اخباری که کاربران فضای مجازی در تیر۱۴۰۰ منتشر می‌کنند، نشان می‌دهد با وجود آغاز واکسیناسیون عمومی در عراق و ورود موج چهارم کرونا از مسیر مرز‌های این کشور به سمت ایران، شهروندان ایرانی که برای کسب‌وکار و تجارت در عراق‌اند، نمی‌توانند واکسن بزنند.

در این زمان علی شریعتی، از فعالان بازار عراق، در مصاحبه‌ای با یکی از رسانه‌های ایرانی گفت که تنها کسانی که کارت اقامت دائم عراق را داشته باشند می‌توانند در این کشور واکسن بزنند. این در حالی است که ایران شش میلیارد دلار منابع مالی بلوکه شده در عراق دارد که پیش‌تر قرار بود با ۱۲۵ میلیون دلار آن سهمیه ۱۶ میلیون دوز واکسن کوواکس خریداری شود.

ترکیه نیز دیگر همسایه ایران بود که امکان واکسیناسیون خارجی‌ها را فراهم کرد. این کشور با تزریق هشت میلیون دوز واکسن کرونا در یک هفته به یک‌باره در زمینه تزریق واکسن در منطقه پیشتاز شد اما ترکیه هم مانند عراق اعلام کرد تزریق واکسن تنها برای ایرانیانی که اقامت ترکیه را اخذ کرده باشند و «کیملیک» ترکیه داشته باشند، امکان‌پذیر است. به‌ این‌ ترتیب انتشار انبوه آگهی‌های دریافت اقامت فوری ترکیه به‌ منظور تزریق واکسن کرونا در فضای مجازی در راس اخبار قرار گرفت که نشان می‌د‌اد افراد آسیب‌پذیر و طبقه مرفه ایرانی در تلاش‌اند به‌ واسطه آن خود را در برابر این بیماری ایمن کنند.

واکسینه شدن در امارات تنها ویژه دارندگان ویزا

امارات متحده عربی و ابوظبی که در ابتدای سال با آغاز روند واکسیناسیون، ۸۷ درصد از شهروندان خود را واکسینه کردند، با انتشار اعلامیه‌ای در خصوص دریافت واکسن کرونا برای گردشگران مدعی شدند که تمام کسانی که ویزای ورود به این کشور را دارند یا برای سفر به ابوظبی به ویزا نیاز ندارند، می‌توانند از امکان تزریق رایگان واکسن کرونا بهره‌مند شوند.

اما آنچه در ایران خبرساز شد، برقراری تور‌های گسترده سفر به ارمنستان برای تزریق واکسن کرونا بود. تور‌هایی که انتشار تصاویر آن‌ها از صف‌های طولانی شهروندان ایرانی برای رفتن به این همسایه کوچک شمالی، از نظر بسیاری تحقیر‌کننده و نشانه بی‌کفایتی دستگاه درمانی و حکومت ایران در تامین سلامت شهروندان ارزیابی شد.

امواج کرونا و مردم ناچار

در شرایطی که اعلام شد موج پنجم کرونا و گونه دلتا ویروس شرق و مناطقی از جنوب و مرکز ایران را درنوردیده و شهر‌های زیادی پس از انتخابات ریاست‌جمهوری و برگزاری مانور‌های گسترده تبلیغاتی برای کشاندن مردم پای صندوق به وضعیت قرمز کرونا بازگشته‌اند، مردم ایران ترجیح دادند تا برای حفظ جان خود در صف طولانی واکسن تور‌های گردشگری ارمنستان، به‌عنوان ارزان‌ترین مقصد برای طبقات پایین جامعه، قرار بگیرند تا در صف انتظار «وعد ه‌سرخرمن» در ایران.

در این اوضاع، ارمنستان  هم از تزریق واکسن به‌ عنوان یک امکان جذب توریست بهره برد و گفته شد که به دلیل استقبال نکردن مردم این کشور از واکسیناسیون به انجام این کار ناچار شده است.

بنا بر اعلام منابع مختلف، این کشور از محل نزدیک به ۲۰۰ هزار دوز واکسن چینی سینوواک، آسترازنکا-آکسفورد و اسپوتنیک وی و برای جذب گردشگران ایرانی، با شرایط حداقل دو بار حضور در این کشور به مدت نزدیک به ۱۰ روز، به‌ صورت ویژه واکسیناسیون آن‌ها را آغاز کرده است؛ سفر‌هایی که برای هر ایرانی حدود ۱۰ میلیون تومان آب می‌خورد.

برای فقرا و تهیدستان ایران از واکسن خبری نیست

یکی از مسئولان وزارت میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی درباره همین موضوع به ایندیپندنت فارسی گفت: «ما نمی‌توانیم صحت این تور‌ها را تایید کنیم اما مردم تمایل دارند و همه تبلیغات فضای مجازی هم در اختیار این وزارتخانه نیست. ضمن آنکه برای بازگشت رونق به کسب‌وکار شرکت‌های گردشگری که مدت زیادی است با بسته بودن مرز‌ها و بحران اقتصادی دست‌به‌گریبان‌اند، دولت کمی هم در این موضوع چشم‌پوشی و سهل‌گیری کرده است.»

این مسئول همچنین تاکید دارد: «طبق اطلاعاتی که ما داریم آمار مسافران ارمنستان بر خلاف تبلیغات، زیاد نیست؛ یعنی شاید در این هفته‌ها تا چند هزار نفر باشد اما به دلیل جو روانی حاکم بر جامعه این‌ طور به نظر می‌آید که اقبال بسیار است.»

یک کارشناسان شرکت دارویی به ایندیپندنت فارسی گفت: «تلاش‌ها برای ایجاد نشان تجاری ایرانی واکسن کرونا زیاد است اما کسانی که در بازار داروی ایران توان رقابت و واردات و تولید دارند، بر خلاف آنچه ادعا کرده بودند به‌خصوص پس از موج همه‌گیری کرونا دلتا در جهان، هنوز موفق نشده‌اند از شرکای خارجی خود در خصوص مشارکت در تولید واکسن یا واردات آن موافقت بگیرند.»

طبق معمول در ایران، فقرا در صف نخست قربانیان نبود واکسیناسیون‌اند چون در ایران پول که باشد، همه‌چیز فراهم است؛ از جمله واکسن کرونا و طبقه مرفه و متنفذ ایرانی نیز به‌ این‌ ترتیب توانسته‌اند بدون مشکل موج‌های متعدد کرونا را پشت سر بگذارند.