ناحیه مولیزه، دومین ناحیه کوچک ایتالیا، گنجینه‌ای است از زیبایی‌های طبیعی و هنری آن کشور در میان سواحل دریای درخشان آدریاتیک، تپه‌های روستایی پشت آن، و کوهستان آپنینی. در میان تپه‌های سرسبز این ناحیه، صدها دهکده قرون وسطایی قرار دارد با بناهای باستانی در دل صخره‌ها در منظره‌ای تقریباً بکر که پای مظاهر صنعت هنوز به آن باز نشده است.

یکی از روستاهایی که قدمت هزارساله دارد، دهکده سن جیووانیِ گالدو است. مانند بسیاری روستاهای دیگر در ناحیه مولیزه، ساکنان این دهکده نیز طی سالیان مهاجرت کرده‌اند و به جاهای ثروتمندنشین ایتالیا یا کشورهای دیگر رفته‌اند. حالا در کوچه پس کوچه‌‌های سنگفرش و تنگ و تاریک این روستا فقط ۵۵۳ نفر زندگی می‌کنند.

به گفته استفانو تروتا، رئیس انجمن فرهنگی «یاران موروتو»، «تنها در آمریکا ۲۵۰۰ نفر از اهالی سن جیووانی زندگی می‌کنند.» این انجمن در سال ۲۰۱۳ با هدف بازسازی و احیای این روستای باستانی پا گرفت. نام موروتو در گویش محلی ترکیبی از «مورو» و «روتو» به معنای دیوار شکسته است و اشاره به زلزله‌ای دارد که زمانی دیوارهای این روستا را ویران کرد.

در دوران پیش از قرنطینه، این انجمن قصد گرد هم آوردن گروهی از اهالی سن جیووانی را داشت که اجدادشان به آمریکای شمالی مهاجرت کرده بودند. پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های بعضی از این افراد در جنگ اول جهانی مهاجرت کرده‌اند و دیگر هرگز بازنگشته‌اند. در ماه ژانویه، درست وقتی که دهکده آماده استقبال از ۷۰ نفر این خارج‌نشینان می‌شد، همه‌گیری آغاز شد.

انجمن یاران موروتو برگزاری این گردهمایی را به تعویق انداخت، اما برای تابستان برنامه جدیدی ریخت.  تروتا می‌گوید: «به هم نگاهی انداختیم و گفتیم، خب چرا از خانواده‌ها پذیرایی نکنیم؟» تصمیم گرفتند به کمک شهرداری و به نشانه خونگرمی و مهمان‌نوازی اهالی روستا، امکان اقامت رایگان مردم را در برخی از خانه‌های باستانی آن فراهم کنند، و آن اقدام را در قالب طرح وسیع‌تری به نام «مولیزه، هدیه‌ای به خودتان» آغاز کردند. این طرح را حول محور گردشگری خُرد، محلی و آرام تدارک دیده‌اند و هدف از اجرای آن ایجاد شبکه‌ اقامتگاهی به روی گردشگران در روستاهای تاریخی این ناحیه است؛ با بازگشاییِ درِ خانه‌های رهاشده‌ای که سال‌ها است به علت خالی شدن این روستا از جمعیت، سکنه‌ای ندارند.

انجمن یاران موروتو حالا عضو رسمی طرح «شبکه روستایی محلی» شده است که نهادی اسپانیایی به نام «بنیاد سانتا ماریا لا رئال» آن را پایه‌گذاری کرده است و با گرد هم آوردن نهادهای اروپایی، با بیکاری و انزوای اجتماعی در مناطق روستایی مبارزه می‌کند. تروتا می‌گوید: «طرح ما می‌تواند در مناطق روستایی سایر کشورهای اروپایی نیز اجرا شود تا این مناطق را از مرگ نجات دهد و به توسعه آن‌ها کمک کند.»

وقتی سن جیووانیِ گالدو شروع به اجرای طرح تعطیلات رایگان کرد، بیش از ۹ هزار درخواست از سراسر جهان دریافت کرد که شاید تعجبی هم نداشت. از آن میان، ۲۴۰ نفر بودند که می‌خواستند سفری پایدار، آرام و بی‌دغدغه را همراه با روابط انسانی تجربه کنند. با کاهش محدودیت‌های کرونایی در تابستان، کم‌کم گردشگران از راه رسیدند و این روستا جانی دوباره گرفت.

حالا سن‌جیووانیِ گالدو با چالش جدیدی مواجه شده است و طبیعتاً در تمام طول سال درهای خود را به رایگان به روی بازدیدکنندگان خواهد گشود. تروتا می‌گوید: «می‌خواهیم آخرهفته‌های مخصوص این ناحیه برگزار کنیم و از مردم دعوت کنیم برای چیدن زیتون و انگور و روغن‌گیری و شراب‌اندازی به اینجا بیایند.»

بازدیدکنندگان تعطیلات خود را به رایگان در اتاق‌های کاخ بارون در این دهکده گذراندند که روزگاری متعلق به اسقف اعظم، وینچنزو ماریا اورسینی بوده است که در سال ۱۷۲۴، پاپ بندیکت هشتم شد. در ورودی آن کاخ نشان اسقف اعظم را می‌بینیم که یادآور گذشته این روستا است، اما گنجینه‌های باستانی سن جیووانیِ گالدو متعلق به دورانی حتی قبل‌تر از آن است. در کنار روستا، ویرانه‌های معبد سامنیت متعلق به قرن دوم پیش از میلاد قرار دارد.

انتخاب مولیزه به عنوان مقصدی نامعمول برای فرار از کابوس قرنطینه  

تروتا می‌گوید: «بسیاری برای فرار از کابوس قرنطینه مولیزه را به عنوان مقصدی نامعمول انتخاب کردند. برخی هم می‌خواستند به کندوکاو در تاریخچه خود بپردازند.» زوج‌هایی از لیگوریا، رم و لچه هم بودند که تحت تأثیر سبک زندگی آرام و کم‌سرعت روستا قرار گرفتند و حالا می‌خواهند همیشه در سن جیووانیِ گالدو بمانند.

هدف، آشتی دادن گردشگران با طبیعت، چشاندن مزه فراورده‌های اصیل محلی، و نشان دادن مهمان‌نوازی روستاییان به آن‌ها است. مهمانان به صرف شام به خانه‌های محلی دعوت شدند و کافه محلی نیز از آن‌ها با صبحانه‌ و قهوه پذیرایی کرد. طرح «مولیزه، هدیه‌ای به خودتان»، سکوی پرشی است برای توسعه کل منطقه و هدف بعدی آن، مشارکت کشاورزان منطقه با یکدیگر است.

تروتا می‌گوید: «از گردشگران خواستیم هفته‌ای یک بار در روستای ما اقامت کنند. آداب و رسوم خود را به آنان نشان دادیم، با یک گروه فولکلور محلی خود به استقبال آنان رفتیم، و شب نیز شام دور هم جمع شدیم و فراورده‌های محلی خوردیم.»

مولیزه با انواع پنیر، قارچ خوراکی دنبلان، روغن زیتون محلی و شراب، ضیافتی برای ذائقه‌ها نیز هست. انگور «تینتیلیا» از محصولات مخصوص مولیزه است.

در رستوران دهکده موسوم به «خوش آمدید به موروتو» که خانوادگی اداره می‌شود، فقط با محصولات محلی از مهمانان پذیرایی می‌شود. سرآشپز این رستوران، لوچیا ساسّانی است و غذای مخصوصش «پیتزا و سوپ» است که از گیاهان وحشی و گندم محلی موسوم به «گندم آگوستینلو» تهیه می‌شود. لوچیا ورود مواد غذایی یخ‌زده را به آشپزخانه‌اش ممنوع کرده و همه مواد غذایی آن تازه است. سبزیجات را نیز اغلب خودش یا تولیدکنندگان محلی مستقیماً از سر زمین می‌چینند. لوچیا زیر طاق‌ ضربی آشپزخانه‌اش محیطی صمیمی ساخته است که علاوه بر غذای خوب، معاشرت‌های خوب هم نصیب مردم می‌کند.

روابط انسانی عمیق گردشگران با لوچیا و شوهرش بخشی از این طرح است. لوچیا می‌گوید: «در ماه‌های بعد مسافران به ما تلفن کردند و جویای حالمان شدند. خاطره این دیدارها در ذهن و دل همه ما مانده است.»

با ادامه روند اجرای طرح واکسن‌زنی و ازسرگیری روال عادی زندگی در جهان، تجربه منحصربه‌فرد مهمان‌نوازی اهالی سن‌جیووانیِ گالدو و سبک گردشگری آرام و محلی این روستا، به مسافران کمک می‌کند به روند عادی سفر باز گردند.

با رجوع به تارنمای موروتو، بیشتر در مورد این طرح بدانید.