در حالی که مذاکرات در مورد سد بحث‌برانگیز اتیوپی بر روی رودخانه نیل متوقف شده است، وزیر امور آبیاری و منابع آبی مصر در سفری رسمی، به دیگر کشور حوزه رودخانه نیل یعنی سودان جنوبی رفت.

به نوشته المانیتور، محمد عبد العتی در بیانیه‌ای گفت که با مقامات ارشد سودان جنوبی درباره تحولات مربوط به مسئله آب رودخانه نیل و مواضع دو طرف در تقابل با ساخت سد بر روی این رودخانه توسط اتیوپی گفتگو کرده است.

او در ادامه ضمن تأکید بر اینکه مصر آمادگی این را دارد که با همه طرف‌ها درباره دستیابی به توافق مذاکره کند، افزود هدف مصر برای ادامه مذاکرات دستیابی به توافقی عادلانه، قانونی و الزام‌آور برای همه طرف‌ها است که بتواند اهداف توسعه همه کشورها را برآورده کند. وی همچنین به انعطاف‌پذیری مصر در مذاکرات مربوط به سد موسوم به «رنسانس» که اتیوپی در حال ساخت است و در سال‌های اخیر مورد مناقشه بین مصر و اتیوپی بوده نیز اشاره کرد.

در همین رابطه مدیر برنامه آفریقایی در مرکز مطالعات سیاسی و استراتژیک الاهرام، به المانیتور گفت: «مصر در تعدادی از پروژه‌های آبیاری و کشاورزی در سودان جنوبی همکاری می‌کند. اهمیت این دیدار و تلاش برای حمایت از سودان جنوبی به دلیل مرزهای جغرافیایی مشترک آن با اتیوپی است.» 

مصر در تلاش است تا با تعامل با کشورهایی که رودخانه نیل از آنها می‌گذرد، تداوم جریان آب به مصر را تضمین کند. اما اتیوپی تا به حال حاضر به معامله با مصر نشده است.

ریکاردو فابیانی، مدیر پروژه‌های آفریقای شمالی در گروه بحران بین‌المللی در این زمینه گفت: «قاهره سال‌ها در تلاش است تا با استفاده از موقعیت خود و تعامل با کشورهای حوزه نیل، آدیس‌آبابا را از اطراف خود جدا کند و تا آنجا که ممکن است فشار دیپلماتیک بر اتیوپی وارد کند تا این کشور را مجبور به امتیاز دادن [در مذاکرات] کند.»

با این حال همه کشورهای آفریقایی از مصر حمایت نمی کنند زیرا بسیاری از دولت‌ها ترجیح می‌دهند موضع دقیق‌تری داشته باشند و لزوماً نمی‌خواهند نظر خود را در مورد سد را صراحتاً اعلام کنند.

به گفته فابیانی، بعید است که این موضوع توسط شورای امنیت سازمان ملل حل شود. تصور اینکه ایالات متحده و روسیه موضع قاطعی در برابر هر یک از طرف‌های مربوطه از طریق شورای امنیت داشته باشند، دور از ذهن است. هیچ یک از قدرت‌های بزرگ نمی‌خواهند مصر یا اتیوپی را کنار بگذارند.

سودان اخیراً از شورای امنیت خواسته است که جلسه‌ای اضطراری برگزار کند و درباره اختلاف در مورد سد رنسانس تصمیم بگیرد. وزیر امور خارجه سودان در بیانیه ۲۳ ژوئن از شورای امنیت خواست تا از اتیوپی بخواهد که به طور یک‌جانبه از آب‌گیری سد خودداری کند. سودان هشدار داد که این کار نزاع را تشدید می‌کند و صلح منطقه‌ای، بین‌المللی و امنیت میلیون‌ها نفر را تهدید می‌کند.

در مقابل، سخنگوی وزارت امور خارجه اتیوپی روز ۲۴ ژوئن اعلام کرد که کشورش «نیازی به انتقال پرونده سد رنسانس به شورای امنیت نمی‌بیند» و از سودان خواست که مذاکرات را به اتحادیه آفریقا واگذار کند.

رودخانه نیل برای کشورهای حوزه آن ارزش استراتژیکی بسیاری دارد و ادامه حیات و اقتصاد در این کشورها به آب نیل وابسته است.

در حالی که حدود ۸۵ درصد از آب نیل از سرچشمه‌های اتیوپی وارد این رودخانه می‌شود، این کشور قصد دارد تا با ساخت سد بر روی آن، منابع هیدرولیک خود را به برق و ثروت تبدیل کند تا اقتصاد خود را بهبود ببخشد. این موضوع باعث کاهش میزان آب ورودی به سودان و مصر خواهد شد.

در واقع پر کردن سد برای شروع استفاده از توربین‌های آبی نزدیک به ۳ سال زمان نیاز دارد که این موضوع مشکلات فراوانی را برای سایر کشورهای در مسیر نیل ایجاد می‌کند. علی‌رغم اختلاف نظر مصر و سودان بر سر میزان حق آبه، اما دست‌کم بر سر ممانعت از آبگیری سد رنسانس در اتیوپی اتفاق نظر دارند.

رود نیل از کشورهای کنیا، تانزانیا، اوگاندا، سودان جمهوری، جمهوری دموکراتیک کنگو، سودان جنوبی، مصر و از شهرهای مهمی چون خارطوم، پایتخت سودان، و قاهره، پایتخت مصر، می‌گذرد و سرانجام به دریای مدیترانه می‌ریزد. سرچشمه دیگر نیل نیز از اتیوپی آغاز شده و در سودان به شاخه نخست می‌پیوندد.