گزارش ایران درباره هواپیمای اوکراینی «فریبکارانه و گمراه‌کننده» است

ترودو: «سقوط هواپیما نمی‌تواند تقصیر چند کارمند جزء باشد. مقام‌های ارشد نظام تصمیم‌هایی گرفتند که به این تراژدی منجر شد»

جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا- STEPHANIE LECOCQ / AFP

جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، در پیامی خطاب به خانواده‌ جانباختگان هواپیمای اوکراینی ‌نوشت که اظهارات رسمی ایران درباره وقایع مرتبط با پرواز پی‌اس۷۵۲ «فریبکارانه، گمراه‌کننده و سطحی است و عامدانه به نکات مهم اشاره نمی‌کند».

نخست‌وزیر کانادا گفت که این کشور تمامی گزینه‌های لازم از جمله دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه را برای پیگیری واقعه شلیک به هواپیمای اوکراینی در نظر خواهد گرفت.

ترودو در پیامی که در چارچوب گزارش جدید دولت کانادا آمده است، نوشت:‌ «سقوط هواپیما نمی‌تواند تقصیر چند کارمند جزء باشد. مقام‌های ارشد نظام تصمیم‌هایی گرفتند که به این تراژدی منجر شد و جهان نباید بگذارد که آنان چند نفر را سپر بلا کنند و پشت آنان پنهان شوند.»

نخست‌وزیر کانادا همچنین در رشته توییتی نوشت: «خانواده‌ها و عزیزان قربانیان پرواز پی اس ۷۵۲ شایسته (دریافت) پاسخ هستند – و ما هر اقدام لازم را برای اطمینان از اجرای عدالت انجام خواهیم داد. گزارش امروز تایید کرد که مسئولان کشوری و لشکری ایران کاملا مسئول سرنگونی پرواز پرواز پی اس ۷۵۲ هستند.»

وی در توییت دیگری با بیان این که ایران باید به بستگان قربانیان سانجه و همچنین به جهان باید پاسخ بدهد نوشت، «کانادا به دنبال تاوان کامل سرنگون کردن (هواپیما) و آسیبی که ایران به قربانیان و خانواده‌های آنها وارد گرده است خواهد بود، و در مجامع بین‌المللی خواستار پاسخگویی خواهد شد.»

بوریس جانسون نخست وزیر بریتانیا نیز در پیامی در توییتر، ضمن بازنشر این توییت‌های همتای کانادایی خود، نوشت «سرنگون کردن پرواز پی اس ۷۵۲ خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین یک فاجعه بود که می‌توانست از آن پرهیز شود و به همین خاطر ایران باید مسئولیت بپذیرد. من برای اطمینان از این که عدالت برای همه آنهایی کشته شده‌اند اجرا خواهد شد، به کار با جاستین ترودو و دیگران متعهد می‌مانم.»

بامداد چهارشنبه، ۱۸ دی‌ماه ۱۳۹۸، هواپیمای شرکت هواپیمایی اوکراین با ۱۷۶ مسافر و خدمه شامل ۵۵ شهروند کانادا و ۳۰ مقیم این کشور با دو موشک زمین به هوای تور ام-۱ سپاه پاسداران در آسمان تهران هدف گرفته شد و همه سرنشینان آن جان باختند.

مقام‌های جمهوری اسلامی ایران تا سه روز شلیک موشک به هواپیما را تکذیب می‌کردند و گزارش‌های مستند در این زمینه را دروغ و فضاسازی می‌نامیدند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

مقام‌های کانادایی می‌گویند که رفتار ایران به اوتاوا ثابت کرد که نمی‌تواند به اظهارات تهران درباره این واقعه اعتماد کند و از همین رو تیمی برای تحقیقات تشکیل داده‌ است. فرانسوا-فیلیپ شامپین، وزیر خارجه سابق کانادا، نیز گفته است که ادعای ایران مبنی بر خطای انسانی در ساقط کردن هواپیما را باور ندارد.

گزارشی که تیم تحقیقاتی دستگاه اطلاعات و امنیت کانادا پس از هشت ماه تحقیق منتشر کرد، نشان می‌دهد کانادا به شواهدی که ثابت کند فاجعه سقوط هواپیما «عمدی» بوده، دست نیافته است.

گزارش فوق درباره شرایط و علل شلیک به هواپیما، بر اساس تمامی شواهد و داده‌های اطلاعاتی و امنیتی بوده که دولت کانادا در اختیار داشته است. در این گزارش آمده است: «با آنکه تیم تحقیقات شواهدی مبنی بر عمدی بودن شلیک به پرواز پی‌اس۷۵۲ به دست نیاورده است اما این موضوع ایران را از مسئولیتش در مرگ ۱۷۶ انسان بی‌گناه مبرا نمی‌کند.»

بنا بر این گزارش، جمهوری اسلامی ایران «درباره اینکه چرا و چگونه شاخه‌ای از نیروی نظامی کشور به یک هواپیما شلیک کرده‌اند، توضیح معتبری ارائه نداده است».

گروه تحقیقاتی کانادا در گزارش خود می‌نویسد: «با توجه به اطلاعات موجود، نتیجه می‌گیریم که یک رشته اقدام‌ها و قصورهای مسئولان نظامی و غیرنظامی ‌ایرانی، شرایطی خطرناک را ایجاد کرده است که در آن، خطرهای از قبل شناسایی شده، جدی گرفته نشدند.»

این گروه گفته است که بر اساس اطلاعات موجود به این نتیجه رسیده است و «فقط جمهوری اسلامی ایران است که به شواهد، محل واقعه و شاهدان دسترسی دارد و وظیفه ارائه پاسخ‌های قطعی به تمامی جوانب این تراژدی به عهده ایران است.»

جف یاورسکی، مدیر سابق دستگاه اطلاعات و امنیت کانادا که از سوی دولت مامور مدیریت تیم تحقیقات درباره سقوط هواپیما شده است، در تاریخ دهم ژوئن ۲۰۲۰ گفته بود:‌ «شفافیت نداشتن ایران عمیقا مشکل‌آفرین است. گزارش‌های رسمی ایران فریبکارانه، گمراه‌کننده و سطحی است و از پرداختن به نکات کلیدی عمدا خودداری شده است.»

یاورسکی اظهار داشت که تیم تحت مدیریت او برای تهیه گزارش در همکاری با متحدان کانادا داده‌های اطلاعاتی را بررسی کرده و اطلاعات باارزشی را هم که خانواده‌های قربانیان به دست آورده‌اند، مطالعه کرده است.

خانواده‌های قربانیان پرواز پی‌اس۷۵۲ تیم تحقیقاتی خود را تشکیل داده‌اند و با پذیرفتن خطر، با استفاده از شبکه ارتباطی خود در سراسر ایران و جهان اطلاعاتشان را در اختیار تیم یاورسکی می‌گذارند.

مقام‌های جمهوری اسلامی اواخر فروردین ماه گذشته از بازداشت ۱۰ نفر به دلیل نقش داشتن در سرنگونی هواپیمای مسافری خطوط هوایی اوکراین خبر دادند اما هیچگونه اطلاعات رسمی درباره هویت، سمت یا اتهام‌های مطرح شده علیه آن‌ها منتشر نکردند.

اواخر اردیبهشت ۱۴۰۰، دادگاه عالی انتاریو در کانادا سرنگونی پرواز شماره ۷۵۲ خط هواپیمایی بین‌المللی اوکراین با موشک‌های سپاه را «اقدام تروریستی و عمدی» اعلام کرده بود. وزارت خارجه ایران رای این دادگاه را «فاقد مبنای قانونی» دانست.