کارنامه رئیس جمهوری هشتم: صفر مطلق برای زنان

رئیسی از جمله مقاماتی است که حجاب اختیاری زنان را «بدحجابی» و «آسیب اجتماعی» عنوان کرده است

ابراهیم رئیسی بیشتر با کارنامه اعدام‌های دهه ۶۰ شناخته شده است- Majid Asgaripour/WANA via REUTERS

ابراهیم رئیسی که چهار سال پیش با کسب حدود ۱۶ میلیون رای از حسن روحانی شکست خورده بود، روز شنبه بیست و نهم خرداد در یکی از پرحاشیه‌ترین رقابت‌های انتخاباتی در ایران به عنوان رئیس جمهوری کشور معرفی شد و به عنوان دومین مقام اجرایی از منظر قانون اساسی، پا به عرصه سیاسی ایران گذاشت. رقیب او در این پیروزی، آرای باطله  با ۳ میلیون و ۷۲۰ هزار و ۶۸۰ رای بود که پس از ابراهیم رئیسی در مرتبه دوم قرار گرفت. 

رئیسی که بیشتر با کارنامه اعدام‌های دهه ۶۰ شناخته شده است، به عنوان یک مقام ارشد قضایی و امنیتی توانست در یک مشارکت حدود ۴۹ درصدی، با نزدیک به ۱۸میلیون رای این جایگاه را از آن‌ خود کند. با توجه به آمار منتشر شده از سوی وزارت کشور ایران، در مقایسه با آمار دوره‌های گذشته انتخابات‌ ریاست جمهوری اسلامی ایران، این انتخابات کمترین میزان مشارکت را داشته است. 

واجدین شرایط رای‌دهی این دوره از انتخابات ریاست جمهوری در ایران، ۵۹ میلیون و ۳۱۰هزار و ۳۰۷ نفر بودند.

زنان با جمعیت ۲۹ میلیون و ۳۳۰ هزار و ۲۶۹ نفر نیمی از جامعه واجدین شرایط رای‌دهی را تشکیل می‌دادند، در حالی که در برنامه‌ها، مناظره‌های تلویزیونی، و فیلم‌های تبلیغاتی ابراهیم رئیسی، زنان یا سهمی نداشتند یا سهم بسیار ناچیزی به آنها اختصاص یافته بود.

ریحانه رئیسی، دختر ابراهیم رئیسی که به عنوان نماینده پدرش در برنامه گفت‌و‌گوی ویژه خبری برای تبلیغات انتخاباتی شرکت کرده بود، در خصوص نگاه ابراهیم رئیسی به حضور و فعالیت زنان با بیان این که  بر اساس کارنامه پدرش در مورد نگاه او به فعالیت‌های زنان توضیح می‌دهد، عنوان کرد: «گاهی اوقات افراد می‌گویند که چه برنامه‌هایی برای بانوان دارند، اما گاهی اوقات می‌گویند که تاکنون چه کارنامه‌ای برای بانوان داشته‌اند.»

ریحانه رئیسی اضافه کرد که پدرش در مسندهایی که داشته است، همواره امکان تقویت حضور زنان و به‌خصوص عدالت را در جایگاهی که هم زنان و هم مردان حضور داشته‌اند، ایجاد کرده است و چنین ادامه داد: «در آستان قدس رضوی، فارغ از قسمت ضریح و رواق که برای بانوان باز شد، بزرگترین باغ موقوفه حرم تحت عنوان باغ خاتون را برای توانمندسازی زنان باز کردند.»  خانم رئیسی توضیحی در مورد چگونگی برنامه‌های باغ خاتون برای زنان نداد و تنها بازگشایی رواق زنانه را برای زیارت زنان، مصداق تقویت حضور زنان در جامعه بیان کرد. 

 ریحانه رئیسی همچنین با اشاره به فعالیت‌های  «بنیاد کرامت» که با تلاش ابراهیم رئیسی برپا شد و با همکاری سپاه پاسداران، طی مدت کوتاهی به یکی از کارتل‌های اقتصادی در استان خراسان تبدیل شد، توضیح داد: «یکی از مسئولیت‌های بنیاد کرامت این بود که در تمام کشور توانمندسازی زنان را داشته باشد. ایشان بنیاد کرامت را تاسیس کرد و در آنجا سه سال جایزه گوهرشاد را داشتیم. هر سال به هشت بانوی خیّر در جهان اسلام جایزه داده می‌شد و این ابتکار هم در دوره ایشان اتفاق افتاد.» بیان این کلیات در حوزه مسایل مرتبط با زنان در ایران، به خوبی نشان از نبود برنامه مدون در این عرصه دارد که یکی از آسیب‌پذیرترین بخش‌های جامعه ایران است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

به گفته نماینده ابراهیم رئیسی، در قوه قضائیه هم روّیه به همین گونه بوده  است و تنها اثرگذاری رئیس قوه قضائیه، تخصیص پابند الکترونیک به برخی از مادران زندانی بوده است که بر آن مبنا، توانستند با پابندهای الکترونیکی در منزل خود حضور یابند و همزمان دوران محکومیت خود را هم بگذرانند.

ریحانه رئیسی با بیان این که پدرش در «سند تحول»، حقوق بانوان را به صورت مدون تعبیه کرده است، به جزئیات آن سند هیچ اشاره‌ای نکرد و تنها گفت پدرش در مسند رئیس قوه قضائیه «کارهای بسیار خوبی برای بانوان» انجام داده است.

ابراهیم رئیسی دی ماه گذشته در خصوص اهم فعالیت‌هایی که در حوزه زنان در دوران ریاست خود در قوه قضائیه انجام داده است، گفته بود: «ما خود را دستگاه قضایی موظف به دفاع از حقوق زنان می‌دانیم؛ اقداماتی ازجنس تهیه لایحه تامین امنیت و ارتقای کرامت بانوان در سال گذشته با همین رویکرد تهیه و به دولت ارسال شد.»

ابراهیم رئیسی از جمله کسانی است که در نظام جمهوری اسلامی ایران حجاب اختیاری زنان را «بدحجابی» و «آسیب اجتماعی» عنوان کرده است. 

در چالش‌های مرتبط با زنان در جامعه، ابراهیم رئیسی در هیچ‌یک از مسئولیت‌های دولتی خود، هرگز نگاهی نو و روزآمد به فعالیت‌های اجتماعی زنان نداشته است. او که در پروژه حذف نیروهای مخالف نظام همواره به عنوان چهره‌ای تندرو شناخته شده است، در حوزه زنان نیز نرمش نداشته و در دوران ریاست او بر قوه قضائیه، زنان جامعه اثرگذاری خاصی به سود خود در آن رکن مهم از قوای سه‌گانه تجربه نکرده‌اند. 

در مجموع، نگاه او که برگرفته از نگرش حاکم بر نظام جمهوری اسلامی ایران است، برای زنان نقش اجتماعی قائل نبوده است. در جامعه‌ای که ابراهیم رئیسی یکی از ستون‌های آن در چهار دهه پس از انقلاب بوده است، عرصه‌های حکومت و دولت همواره با نهادها و وزارتخانه‌های خالی از زنان مواجه بوده است. در جمهوری اسلامی ایران طی ۴۱ سال گذشته، تنها یک زن، «مرضیه وحید دستجردی»، در دولت دوم محمود احمدی‌نژاد در جایگاه وزیر قرار گرفت. هرچند دختران در ایران طی سال‌های اخیر تا ۶۰ درصد ورودی‌های كنكور دانشگاه‌ها را از آن خود كرده‌اند، ولی آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، نقش مادری و فرزندآوری را بیش از هر نقش دیگری برای زنان موجه می‌داند و بر آن اصرار دارد. 

زنان در ایران با انواع محدودیت‌های اجتماعی، سیاسی و حقوقی روبه‌رو هستند و بعید به نظر می‌رسد فردی که در کارنامه حدود چهاردهه فعالیت مستمر سیاسی و اقتصادی‌اش در کشور، تنها نکته و فعالیت «مثبت» او در خصوص زنان «بازکردن رواق زیارت مخصوص زنان در بارگاه امام هشتم شیعیان» عنوان می‌شود، در دوران ریاست جمهوری‌اش هم گام روشن و مهمی در عرصه حضور زنان به ثمر برساند.