نخستین نشست سهجانبه وزیران امور خارجه افغانستان، ترکیه و جمهوری اسلامی ایران در آنتالیا پایان یافت و طرفها درباره هماهنگی تلاشهای خود برای تامین صلح، امنیت، مبارزه با تروریسم، مواد مخدر و همکاری اقتصادی گفتوگو کردند.
این نخستین باری است که چنین نشستی در سطح وزیران خارجه سه کشور برای صلح در افغانستان و منطقه شکل میگیرد.
در سالهای اخیر، روند صلح افغانستان با مدیریت آمریکا پیش برده میشد و تهران در حاشیه بود اما با تکمیل برنامه خروج نیروهای آمریکایی در هفتههای آینده و کاهش حضور و نفوذ آمریکا در افغانستان، چارچوبهای منطقهای برای کمک به روند صلح افغانستان شکل میگیرد. ترکیه و ایران بیش از سایر کشورها در پی نقشی برجستهترند.
ترکیه که در نظر داشت میزبانی نشست بزرگ بینالافغانی بین طالبان و دولت افغانستان در ماه آوریل گذشته را بر عهده بگیرد، با تصمیم طالبان مبنی بر خودداری از شرکت در کنفرانس استانبول، سرخورده شد؛ طالبان اعلام کرد که به استانبول نمیرود و تا زمان خروج کامل نیروهای آمریکایی، در هیچ نشست صلحی شرکت نمیکند.
در تازهترین مورد، رجب طیب اردوغان سخنانی مبنی بر نقش پررنگتر ترکیه در تامین امنیت فرودگاه کابل پس از خروج نظامیان خارجی و برقراری صلح در این کشور اظهار داشته است که نشاندهنده تمایل آنکارا به حضور جدیتر در افغانستان است.
Just concluded the first & very successful #TrilateralAfghanistanIranTurkey hosted graciously by @MevlutCavusoglu, & with constructive participation of @JZarif. A crucial mechanism to coordinate our combined efforts for peace, security, CT, CN & economic cooperation. pic.twitter.com/lr6YLSb89g
— Mohammed Haneef Atmar محمد حنیف اتمر (@MHaneefAtmar) June 20, 2021
جمهوری اسلامی ایران نیز بارها با رهبری آمریکا در روند صلح افغانستان مخالفت کرده و از شرکت در مراسم امضا توافقنامه صلح دوحه بین آمریکا و طالبان خودداری ورزیده است. وزارت خارجه ایران اعلام کرده است که روند صلح باید به مدیریت افغانها پیش برده شود.
گفتوگوهای صلح افغانستان و طالبان که از سپتامبر ۲۰۲۰ شروع شد، به بنبست خورده و با وجود تلاشهای منطقهای و جهانی، طالبان و دولت نتوانستهاند در جریان مذاکرات پیشرفت زیادی حاصل کنند.
حنیف اتمر، وزیر خارجه افغانستان، در توییتی با قدردانی از مولود چاولشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه که این نشست را میزبانی کرده، گفته است که مشارکت محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران هم در این دیدار سهجانبه سازنده بوده است.
وزارت خارجه ترکیه نیز با صدور بیانیهای اعلام کرد که این نشست که در حاشیه همایش دیپلماسی آنتالیا برگزار شد، به بررسی تازهترین تحولات مربوط به روند صلح افغانستان، همکاری در زمینه امنیت، انرژی، ارتباطات و جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی پرداخته است.
آقای اتمر پیشتر نیز به نقش مهم کشورهای منطقه به برقراری صلح در افغانستان اشاره کرده بود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او در کنفرانس آنتالیا با تاکید بر قطعنامه ۲۱۸۷ شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر جلوگیری از رفتوآمد افراد متهم به فعالیتهای تروریستی در کشورها، گفت که گروه القاعده و وابستگان آن در ۱۱ ولایت افغانستان حضور دارند. وزیر خارجه افغانستان تاکید کرد که گروههایی مانند تحریک اسلامی ازبکستان، جنبش اسلامی ترکستان شرقی، خطیبه امام البخاری و سایر تندروهایی که اهداف فراملی دارند، در ولایتهای شمالی افغانستان مانند قندوز و فاریاب فعالند.
وزیر خارجه افغانستان از قدرتهای منطقه و جهان خواست این کشور را در مبارزه با تروریسم تنها نگذارند. او به گزارش کمیته نظارت بر تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد اشاره کرد که با وجود توافق طالبان با ایالت متحده آمریکا، اجازه داده است شبکههای تروریستی مانند القاعده، جنبش اسلامی ازبکستان و داعش در میان طالبان حضور و در افغانستان فعالیت داشته باشند.