یکشنبه ۲۳ خرداد (۱۳ ژوئن)، حشد‌الشعبی یکی از بزرگترین رژه‌های نظامی تاریخ خود را به مناسبت پنجمین سالگرد صدور فتوای آیت‌الله علی سیستانی که منجر به تشکیل این نیروی شبه‌نظامی شد، در یکی از اردوگاه‌های نظامی‌اش در بغداد برگزار کرد. البته گفته می‌شود یک رژه نظامی بزرگتر در روز سه‌شنبه ۲۵ خرداد نیز در نزدیکی منطقه سبز بغداد از سوی آن برگزار خواهد شد. 

تیپ‌های مختلف این نیروی شبه‌نظامی،  از جمله «کتائب حزب‌الله» و «کتائب سید‌الشهداء» که نزدیک‌ترین واحدهای آن به سپاه قدس هستند، تسلیحات و تجهیزاتشان را در جریان رژه امروز به نمایش گذاشتند. این تسلیحات و تجهیزاتی عمدتا ساخت ایران است که در سال ۱۳۹۳ و پس از آن، برای مبارزه حشدالشعبی با گروه تروریستی داعش به عراق منتقل، و تحت نظارت نیروهای سپاه قدس، به این نیروی شبه‌نظامی تحویل داده شد. شماری از این تسلیحات نیز در سال‌های اخیر و پس از شکست داعش در موصل، سر از عراق در آورده‌اند که از آن میان می‌توان به خودروهای زرهی مقاوم به مین (امرپ) توفان (ساخت مجتمع صنایع زرهی شهید کلاهدوز وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران) اشاره کرد. در کنار این خودروهای زرهی، نفربرهای زرهی بی‌اِم پی-۱ و براق پیشین نیروی زمینی سپاه پاسداران نیز که در سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ برای استفاده حشد‌الشعبی علیه داعش به این نیرو تحویل داده شد، هنوز با همان رنگ استتار خاکی اولیه که در زمان خدمتشان در ایران به سطح آن‌ها زده شده بود، در خدمت دو تیپ از حشد‌الشعبی دیده می‌شوند.

اما مهمترین تجهیزات و تسلیحات به نمایش‌درآمده در جریان این رژه که برای نیروهای نظامی ایالات متحده آمریکا و دیگر نیروهای ائتلاف نظامی شرکت کننده در عملیات ضد داعش «عزم راسخ» (Inherent Resolve) نسبتا خطرآفرین به‌شمار می‌روند، پهپادهای آن هستند که در چند ماه گذشته علیه پایگاه‌های هوایی مورد استفاده آن نیروها به‌کار رفته‌اند و حتی در یک مورد در تاریخ ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ (۱۴ آوریل ۲۰۲۱) موفق به تخریب یک آشیانه هواپیما در فرودگاه بین‌المللی اربیل شدند که سرویس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) از آن استفاده می‌کرد.

حشد‌الشعبی که از سوی جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با داعش در عراق ایجاد شده بود، اکنون به یکی از مهمترین بازوهای سپاه قدس علیه نیروهای نظامی آمریکا در عراق و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس و نیز نیروهای نظامی دخیل در عملیات «عزم راسخ» تبدیل شده است. البته این تهدید که به مدد تسلیحات ایرانی تامین‌شده از سوی سپاه قدس، به یکی از مهمترین نگرانی‌های فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام) بدل شده است، با استفاده از دو واحد سامانه پدافندی پاتریوت پی اِی سی-۳ (Patriot PAC-3) دست‌کم در عراق قابل رفع است، اما در بسیاری از نقاط خاورمیانه که از پوشش پدافندی مناسبی برخوردار نیستند، می‌تواند دردسرساز باشد.

تجهیزات زرهی ایرانی حشد‌الشعبی در رژه امروز

در فیلم‌های منتشر شده از رژه حشد‌الشعبی و نیز تمرین‌های مربوط به آن، انواعی از خودروها و نفربرهای زرهی ساخت ایران دیده می‌شوند که پرشمار ترین‌ها در آن میان، خودروهای زرهی مقاوم به مین توفان ساخت مجتمع صنایع زرهی شهید کلاهدوز هستند. نخستین محموله از این خودرو زرهی در بامداد ۲۲ آذر ۱۳۹۸ از طریق گذرگاه مرزی زرباطیه – مهران به عراق ارسال، و به نیروهای حشد‌الشعبی واگذار شد. خط تولید این خودروهای زرهی در مجتمع صنایع شهید کلاهدوز در ایران، طی مراسمی در تاریخ ۲۹ آبان ۱۳۹۷ افتتاح شده بودکه درواقع خط مونتاژ امرپ تایفون جی اِس-۳۰۰ (Typhoon GS-300) ساخت صنایع کامیون‌سازی کاماز روسیه است.

هرچند ساعاتی پس از ورود نخستین محموله از خودروهای زرهی توفان به عراق در آذرماه سال ۱۳۹۸، فیلم‌ها و تصاویری از آن‌ها در فضای مجازی منتشر شد، اما مشخص نبود که مقصد نهایی‌شان کجاست و چه نیرویی آن‌ها را تحویل خواهد گرفت. در نهایت، کانال‌های خبری وابسته به حشد‌الشعبی تصاویر تعداد زیادی از این خودروهای زرهی ساخت روسیه و مونتاژ شده در ایران را در خدمت واحد زرهی خود منتشر کردند. تحویل این خودروهای زرهی به حشد‌الشعبی از سوی سپاه قدس، در حالی صورت گرفت که واحدهای مرزبانی ایران به علت نبود چنین خودروهایی، هر ماه محتمل تلفات می‌شوند. مرزبانان ایرانی تنها به دلیل مقاوم نبودن خودروهاشان در مقابل برخورد گلوله‌های کالیبر پایین، به‌سادگی در کمین گروه‌های تروریستی گرفتار می‌شوند.

توفان، تنها خودرو زرهی ساخت ایران نبود که در رژه حشد‌الشعبی حضور داشت. در فیلمی از یکی از تمرین‌های رژه حشدالشعبی، شش دستگاه خودرو زرهی رخش ساخت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران نیز به‌چشم می‌خورد. این خودرو زرهی نخستین بار در سال ۱۳۸۳ در مجتمع صنایع زرهی شهید کلاهدوز برای صادرات به سودان به تولید رسید، و برای استفاده برخی از هنگ‌های مرزی و نیز یگان‌های ویژه، به نیروی انتظامی تحویل شد. شماری نامشخص از این خودروهای زرهی هم به نیروی زمینی سپاه تحویل شدند که به نظر می‌رسد اکنون سر از عراق و یگان زرهی حشد‌الشعبی درآورده‌اند.

علاوه بر خودروهای زرهی رخش و توفان، دست‌کم یازده نفربر زرهی بی اِم پی-۱ (BMP-1) و نفربر براق (تایپ ۸۶ چینی، مونتاژ شده در صنایع شهید کلاهدوز) نیز در رژه حشد‌الشعبی مشاهده شد. دست‌کم پنج دستگاه از این نفربرها مجهز به تیربار ضدهوایی ۲۳ میلیمتری به جای برجک توپ ۷۳ میلیمتری بودند که نشان می‌دهد نمونه‌ چینی از نفربر بی ام پی-۱ ساخت اتحاد جماهیر شوروی سابق هستند.

پهپادهای ایرانی حشد‌الشعبی در جریان رژه امروز

سه مدل پهپاد به‌نمایش‌درآمده از سوی حشد‌الشعبی در جریان رژه، بیش از سلاح‌های دیگر جلب توجه کرده است. دست‌کم یکی از پهپادها از نوع صماد ۳ است که شبه‌نظامیان حشد‌الشعبی وابسته به سپاه قدس، استفاده گسترده‌ای از آن می‌کنند. این پهپاد ارزا‌ن‌قیمت، کوچک و سبک است و با سرعت پروازی کم، دقت پایینی در انهدام اهدافش دارد، اما اگر به تعداد زیاد به‌کار گرفته شود یا علیه اهدافی بزرگ چون یک ساختمان استفاده شود، می‌تواند صدماتی به هدف وارد آورد و حتی نیروهای نظامی را نیز به قتل برساند.

شنبه هفته گذشته (۱۶ خردادماه)، شبه‌نظامیان حشد‌الشعبی با استفاده از دو فروند از این پهپادها حمله‌ا‌‌ی ناموفق علیه پایگاه هوایی عین‌الاسد ترتیب دادند. در جریان آن حمله، هر دو پهپاد از سوی سامانه‌های پدافندی پاتریوت پی اِی سی-۳ نیروی زمینی آمریکا مستقر در آن پایگاه، ساقط شدند. پیش از آن، در تاریخ شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ برابر با ۸ مه ۲۰۲۱، این شبه‌نظامیان موفق شده بودند با استفاده از یکی از این پهپادها به سقف یک آشیانه در آن پایگاه آسیب برسانند. در مورد دیگری که به نظر می‌رسد در پاسخ به خرابکاری موساد (سرویس اطلاعاتی اسرائیل) در شبکه توزیع برق مرکز غنی‌سازی اورانیوم شهید احمدی روشن در تاریخ ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ صورت گرفته باشد، یک آشیانه هواپیما مورد استفاده سیا در فرودگاه بین‌المللی اربیل، هدف حمله یک پهپاد انتحاری شبه‌نظامیان وابسته به سپاه قدس واقع شد.

علاوه بر نمونه‌های بالا، تسلیحات و تجهیزات دیگری، از جمله ده‌ها توپ کششی اچ ام-۴۱ و راکت‌اندازهای گراد ساخت وزارت دفاع ایران یا خودروهای سبک سفیر ساخت سایپا مجهز به توپ بدون لگد ۱۰۵ میلیمتری ۴۰M- (تفنگ۱۰۶ م م)، شماری از تسلیحات و تجهیزات بازسازی و به‌روز‌آوری شده حشد‌الشعبی شامل تانک‌های اصلی میان‌برد تی-۷۲ (دست‌کم سه دستگاه) ارتقا یافته در صنایع زرهی شهید زین‌العابدین سپاه و توپ‌های کششی نیز در این رژه حضور داشتند تا حمایت علنی تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران و به‌خصوص سپاه قدس را از این گروه شبه‌نظامی به نمایش بگذارد.