روزنامه آمریکایی واشینگتن‌پست از توافق روسیه با ایران برای ارائه یک سامانه پیشرفته ماهواره‌ای به آن کشور خبر داده است. تهران با استفاده از این ماهواره، به توانایی بی‌سابقه‌ای برای ردیابی و زیر نظر گرفتن اهداف بالقوه نظامی در سراسر خاورمیانه و فراتر از آن، دست پیدا خواهد کرد. 

 براساس این گزارش که روز جمعه، ۲۱ خردادماه، منتشر شده است، روسیه قرار است یک ماهواره «کاناپوس-وی» ساخت آن کشور را که به یک دوربین با کیفیت بالا مجهز است، در اختیار ایران قرار دهد. 

به گفته سه مقام‌ مطلع از توافق میان دو کشور، این ماهواره که ارسال آن به فضا طی ماه‌های آینده از روسیه انجام خواهد شد، توانایی جاسوسی جمهوری اسلامی ایران را تا حد زیادی افزایش می‌دهد و تهران با استفاده از آن، امکان نظارت مستمر بر تاسیسات مختلف، از پالایشگاه‌های نفت در خلیج فارس، تا پادگان‌های عراقی که نیروهای آمریکایی در آن‌ها مستقرند و پایگاه‌های نظامی اسرائیل را خواهد داشت.

بنابر این گزارش، با وجود آنکه ماهواره «کاناپوس-وی» برای کاربرد غیرنظامی به بازار عرضه می‌شود، در خرید این محصول از روسیه، مقام‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران به شدت دخیل بوده‌اند. 

منابع واشینگتن‌پست گفته‌اند که فرماندهان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از سال ۲۰۱۸ تاکنون، برای مذاکره درمورد شرایط توافق خرید این ماهواره، چندین‌بار به روسیه سفر کرده‌اند. به گفته آن‌ها، به‌تازگی، تأسیساتی در نزدیکی شهر کرج برای هدایت این ماهواره از روی زمین ساخته شده است و در فصل بهار، گروهی از متخصصان روس برای آموزش کارکنان این تاسیسات، به ایران سفر کرده‌اند. 

منابعی که در جریان قرارداد ایران و روسیه درمورد این ماهواره پیشرفته بوده‌اند و این اطلاعات را در اختیار واشینگتن‌پست گذاشته‌اند، یک مقام‌ فعلی و یک مسئول پیشین آمریکایی و همچنین یک مقام ارشد دولتی در یک کشور خاورمیانه بوده‌اند که به‌دلیل حساسیت موضوع، خواسته‌اند نامشان فاش نشود. 

اگر این قرارداد استفاده از ماهواره روسی به‌طور کامل محقق شود، گامی موثر برای تقویت دستگاه نظامی ایران برداشته خواهد شد. جمهوری اسلامی ایران پس از چندین‌بار شکست در فرستادن یک ماهواره شناسایی به مدار زمین، سال گذشته اعلام کرد که نخستین ماهواره نظامی خود به نام «نور-۱» را با موفقیت به فضا پرتاب کرده است، اما فرمانده عملیات فضایی وزارت دفاع آمریکا، با ابراز تردید جدی درمورد توانایی این ماهواره برای ارسال اطلاعات قابل استفاده، آن را یک «وب‌کم معلق در فضا» توصیف کرده بود. کشورهای غربی درمورد ارسال این ماهواره نظامی ابراز نگرانی کرده و آن را پوششی برای گسترش برنامه موشکی جمهوری اسلامی خوانده بودند.   

این خبر هم‌زمان با مذاکرات ایران و کشورهای غربی برای احیای برجام در وین و همچنین در آستانه نخستین دیدار جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا و همتای روس او، ولادیمیر پوتین، در ژنو سوئیس منتشر شده است. بنابر این گزارش، پرتاب قریب‌الوقوع ماهواره ایرانی ساخت روسیه به فضا، ضمن افزودن به پیچیدگی‌های مذاکرات وین، فهرست موارد مناقشه میان آمریکا و روسیه را طولانی‌تر می‌کند.