تحقیق‌ در سلول‌های بنیادی اخلاقی است یا نه؟

در حال حاضر کار بر روی جنین انسانی پس از چهارده روزگی با محدودیت شدیدی مواجه است

دانشمندان گفته‌‌اند توانایی اینکه دریابیم چرا یک جنین دچار ناهنجاری می‌شود با آزمایش روی جنین‌های سالم بیش از چهارده روزه ممکن می‌شود- CRIS BOURONCLE / AFP

در یک چرخش تاریخی، یک کنسرسیوم بین‌المللی متشکل از افراد متخصص، پیشنهاد داد که چارچوب راهبردی که دانشمندان را از کشت و مطالعه جنین انسان پس از چهارده روزگی در ظرف آزمایشگاه منع می‌کند باید ملایم‌تر و ساده‌تر شود.

انجمن بین‌المللی تحقیق‌های سلول‌های بنیادی (ISSCR) که چارچوب‌های راهبردی بین‌المللی را تعیین و بر آن‌ها نظارت می‌کند تا جایی پیش نرفته که این محدودیت‌ها را بردارد اما می‌گوید راه برای بازبینی و بررسی دقیق آن دسته از تحقیق‌های پیشنهادی (که فراتر از محدودیت دو هفته‌ای کنونی در پی پژوهش روی جنین انسانی هستند) باز است.

این موضوع، چشم‌انداز آینده پژوهش‌های ژنتیک و آن دسته از سازوکارهای زیست شناسی را که مراحل ابتدایی حیات انسان را به پیش می‌برند گسترش خواهد داد و می‌تواند این امکان را در اختیار دانشمندان بگذارد تا مراحل ایجاد نقص‌ها و ناهنجاری‌های مادرزادی را بهتر درک کنند. چارچوب راهبردی کنونی چهل سال پیش تنظیم شده و در برخی از کشورها از جمله بریتانیا، کشت و مطالعه روی جنین انسان در مت‌زمان بیش از چهارده روز غیرقانونی است. 

اگرچه انجمن بین‌‌المللی تحقیق‌های سلول‌های بنیادی به دنبال پیشرفت‌های صورت گرفته در چهار دهه اخیر، این موضوع را پذیرفته بود که این مرزها و محدودیت‌ها به صورت موردی و تحت شرایطی که دلیل علمی موجهی برای آن وجود داشته باشد می‌توانند کنار گذاشته شوند. 

پروفسور رابین لاول‌بج، رئیس کارگروه راهبردی انجمن بین‌المللی تحقیق‌های سلول‌های بنیادی، با اشاره به اینکه قوانین «ساده گیر» شده‌اند اما «ما هنوز این قوانین را کنار نگذاشته‌ایم» می‌گوید: «این مساله بسیار مشروط است. از این رو ما در حال حاضر صراحتا چراغ سبز نشان نمی‌دهیم.» 

پروفسور کاتی نیاکان، یک عضو این گروه، می‌گوید که هر آزمایشی شامل کشت جنین فراتر از چهارده روزه انسان، امکان شروع ندارد تا زمانی که انجمن بین‌المللی تحقیق‌های سلول‌های بنیادی، چند نهاد نظارتی و مسئولان امور بهداشت و درمان هر کشور آن را تایید کند. 

او می‌گوید: «ما موسسات ملی علوم، انجمن‌های علمی، سرمایه‌گذاران [و] قانون‌گذاران را فرا می‌خوانیم تا گفت‌وگوهای عمومی برگزار کنند که در آنها اهمیت علمی و همچنین جنبه‌های اجتماعی و اخلاقی ناشی از مجاز شدن چنین پژوهش‌هایی مورد بررسی قرار بگیرند.»

پروفسور نیاکان بر این نکته تاکید کرد که پژوهشی از این نوع به قوانین و قانون‌گذاران هر کشور بستگی دارد. در حالی که دو کشور ایاالات متحده و چین، قوانین در این خصوص وضع نکرده‌اند، بریتانیا باید قوانین خود درباره آزمایش‌های جنین انسان را تغییر دهد. او می‌افزاید: «در اینجا می‌خواهیم شک‌و‌شبهه‌ای وجود نداشته باشد: این چراغ سبز و مجوزی برای تیم‌های تحقیقاتی نیست که به آزمایش روی جنین انسانی بیش از چهارده روزه بپردازند. این کار غیرمسئولانه است و انجام آن در بسیاری از حوزه‌های قضایی، غیرقانونی محسوب می‌شود.»

نیاکان گفت: «در عوض، این چارچوب‌های راهبردی، فراخوانی آینده‌نگرانه و پیش‌دستانه برای گفت‌وگویی دوجانبه با عموم و به منظور بررسی این محدودیت چهارده روزه است.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

پروفسور رابین لاول‌بج می‌گوید: «چند استدلال عملی برای درخواست مطالعه روی جنین انسانی بیش از چهارده روزه وجود دارد.» او به ناهنجاری‌های مادرزادی اشاره می‌کند که در مرحله بسیار ابتدایی تقسیم سلولی جنین رویان ایجاد می‌شود. این نقایص سالانه جان هزاران نوزاد را می‌گیرند. از هر هزار نوزاد حدود هشت نوزاد با نقص مادرزادی قلب درگیر است. او می‌گوید: «ما امکان‌های کمی داریم که بتوان برای جلوگیری از این [نقایص] از آن استفاده کرد.... اما با درک بهتر این مراحل اولیه، شما قادر خواهید بود روش‌های ساده‌ای را برای کاهش این میزان درد و رنج پیش بگیرید.»

دانشمندان گفته‌‌اند توانایی اینکه دریابیم چرا یک جنین دچار ناهنجاری می‌شود با آزمایش روی جنین‌های سالم بیش از چهارده روزه ممکن می‌شود. آزمایش‌هایی که با به‌کارگیری فناوری‌های نوین برای جلوگیری از بروز این ناهنجاری‌ها یا برای رفع مشکل، از میزان سقط جنین بر پایه جنسیت (از بین بردن عمدی رویان بر اساس جنسیت جنین) یا مرگ پیرازایشی (میزان مرگ‌ومیرهنگام تولد) می‌کاهد.

پروفسور جانت راسنت، عضو دیگر کارگروه راهبردی انجمن بین‌المللی تحقیق‌های سلول‌های بنیادی، می‌گوید که این گروه «بحث‌های بسیار عمیقی» روی مساله محدودیت چهارده روزه داشته و در نظر دارند که یک محدودیت جدید بیست و هشت روزه را مطرح کند.

اگرچه که در نهایت، برخلاف این [پیشنهاد] تصمیم گرفت که «مساله بر سر این است که این موضوع به پرسش علمی بستگی دارد و به موضوعی که شما تلاش می کنید به آن بپردازید. در عوض هر آزمایش پیشنهادی باید از نظر جدول زمانی به خصوصی که آن آزمایش قرار است بر اساس آن انجام شود، توجیه داشته باشد».

پروفسور رابین لاول‌بج می‌گوید که قانون محدودیت چهارده روزه اصلی، در قالب یک توافق بین گروه‌های علمی که با اجازه تحقیق روی مراحل ابتدایی جنین انسان موافق بودند و گروه‌های علمی که به کلی با آن مخالف بودند مطرح شد. از این رو، طرح یک محدودیت جدید بیست و هشت روزه به همین منوال، اشتباه است. «اینکه به سادگی یک بازه زمانی متفاوتی انتخاب شود بی اساس خواهد بود. 

پروفسور رابین لاول‌بج می‌افزاید: «این به مراتب مهم‌تر است که دلیل انجام آزمایش‌ها درست و دقیق بررسی شود و توجیه مشخصی داشته باشد.»

© The Independent

بیشتر از علوم