ترامپ خطاب به مکرون: آمریکا نماینده نمی‌خواهد

رئیس‌جمهور فرانسه اخیرا در نقش میانجی ایران و آمریکا ظاهر شده بود

Brendan Smialowski / AFP

برای آن دسته از تحلیلگرانی که تردید داشتند، آیا آمریکا برای مذاکره با ایران همچنان به میانجی نیاز دارد، توییت اخیر دونالد ترامپ، یک پاسخ شفاف است.

رئیس‌جمهور آمریکا خطاب به امانوئل مکرون، همتای فرانسوی خود توییت کرده که ایران از سوی آنهایی که می‌خواهند آمریکا را نمایندگی کنند، پیام‌های سردرگم کننده‌ای دریافت می‌کند. او همچنین به شرایط اقتصادی وخیم ایران اشاره کرده و مدعی شده است که تهران به سختی خواستار مذاکره با آمریکا است.

ترامپ در توییتی دیگر با لحنی دوستانه‌تر گفته است که می‌داند مکرون و دیگران نیت خوبی دارند، اما هیچکس به جز آمریکا از جانب آمریکا سخن نمی‌گوید و هیچ کس اجازه ندارد به هیچ ترتیبی آمریکا را نمایندگی کند.

به نظر می‌رسد این توییت‌های رئیس‌جمهور آمریکا واکنشی به برخی گزارش‌های جریان‌های خبری در داخل ایران و برخی رسانه‌های دیگر باشد.

وب‌سایت المانیتور اخیرا در گزارشی مدعی شده بود که مکرون در تماس تلفنی با حسن روحانی، رئیس جمهور ایران به او پیشنهاد داده بود در نشست گروه ۷ شرکت کند. چهل و پنجمین نشست گروه ۷ اواخر ماه جاری میلادی در فرانسه برگزار می‌شود و ۷ کشور صنعتی و قدرتمند جهان شامل کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، آمریکا و بریتانیا در آن حضور دارند.

مدت کوتاهی پس از انتشار گزارش المانیتور، موضوع دعوت مکرون به عنوان رئیس دوره‌ای گروه ۷ از روحانی برای شرکت در این نشست، از سوی منابع دیپلماتیک در فرانسه تکذیب شد.

روحانی و مکرون در دو ماه گذشته مکالمه‌های تلفنی متعددی با یکدیگر داشته‌اند. دستیار ویژه رئیس‌جمهور فرانسه در این مدت دو بار به ایران سفر کرده و عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران نیز در سفر اخیر به پاریس نامه روحانی را به مکرون تحویل داد.

گفته می‌شود پاریس در چانه‌زنی‌های خود با ایران به دنبال اجرای طرح تعلیق در برابر تعلیق به معنی توقف تحریم‌ها در برابر توقف روند کاهش تعهدات هسته‌ای ایران بوده است.

از پیشنهاد مکتوب روحانی به فرانسه جزئیاتی به بیرون درز نکرده است، اما محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در سفر به نیویورک، پیشنهاد موافقت ایران با بازرسی‌های دایمی از تاسیاست هسته‌ای  و امضاء پروتکل الحاقی در قبال لغو دایمی تحریم‌ها را مطرح کرده بود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

پیشنهادی که با واکنش سرد آمریکا و حتی کشورهای باقی مانده در برجام (بریتانیا، آلمان، فرانسه، چین، روسیه)، مواجه شد.

دونالد ترامپ که مدت‌ها قبل از ورود به کاخ سفید، پروژه برجام را تمام شده توصیف کرده بود، بارها اعلام کرده به دنبال دستیابی به توافقی گسترده‌تر با ایران است. مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا که پیش‌تر سرفصل‌هایی دوازده‌گانه برای مذاکره با ایران تعیین کرده بود، اکنون با خلاصه کردن این سرفصل‌ها در چهار موضوع: برنامه‌های هسته‌ای و موشکی، حمایت از تروریسم و زندانی‌های آمریکایی در ایران، تاکید دارد، گفتگو‌ها با تهران باید شامل این موضوعات باشد.

دیدگاهی که به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور آمریکا نیز با آن هم‌نظر است. به همین دلیل پیشنهادهایی مانند تعلیق در برابر تعلیق که گفته می‌شود از سوی فرانسه مطرح شده یا دیگر مانورهای کاخ الیزه برای تقویت چهره دیپلماتیک خود به عنوان میانجی بین تهران و واشینگتن، از نظر کاخ سفید پیام‌ متناقضی به تهران ارسال می‌کند. دولت ترامپ در موارد متعدد اعلام آمادگی برای مذاکره با ایران، هیچگاه پیشنهادی روی میز نگذاشته و تنها بر این نکته تاکید کرده که منافع زیادی در مذاکره با آمریکا برای تهران وجود خواهد داشت. در واقع  ترامپ با توجه به ویژگی‌های شخصیتی خود، ترجیح می‌دهد به طور مستقیم با تصمیم‌گیرندگان اصلی در ایران گفتگو کند و با برآورد موضع طرف مقابل پای میز مذاکره، پیشنهادها را مطرح کند. رئیس‌جمهور آمریکا که غیر قابل پیش‌بینی بودن را یک ویژگی مثبت برای خود می‌داند، قصد ندارد با علنی کردن گزینه‌ها یا پیشنهادهایی که در نظر دارد، اثرگذاری آنها را کاهش دهد؛ یا با طرح یک پیشنهاد از قبل تعیین شده، فرصت تصمیم‌گیری در لحظه بر اساس شرایط موجود را از خود سلب کند.

ترامپ و همفکران‌اش در کاخ سفید، فشارها بر ایران را کارساز می‌دانند و معتقدند در نهایت تهران تحت تاثیر فشار اقتصادی، آماده مذاکره می‌شود. البته مقامات تهران اصرار دارند که تحت فشار مذاکره نمی‌کنند و آمریکا برای مذاکره با ایران باید از مسیر لغو تحریم‌ها وارد شود.

تجربه اخیر گشوده شدن باب گفتگو پس از افزایش فشارها، تحریم‌های یکجانبه دولت باراک اوباما علیه ایران است که در سال ۲۰۱۱ با ایجاد ائتلاف جهانی و ترکیب با تحریم‌های شورای امنیت، فشار مضاعفی را بر جمهوری اسلامی تحمیل کرد.

گزارش‌های مربوط به گفتگو‌های محرمانه ایران و آمریکا در ویلای شخصی سلطان قابوس در مسقط (پایتخت عمان)، حاکی از آن است که این رایزنی‌ها در زمان اوج تحریم‌ها علیه ایران آغاز شده بود و نتیجه آن در آغاز مذاکرات هسته‌ای در ژنو و نرمش قهرمانانه عیان شد.

مذاکراتی که در نهایت به دستیابی به برجام منتهی شد و ایران پذیرفت در مقابل تعلیق تحریم‌های هسته‌ای، بخش قابل توجهی از فعالیت‌های هسته‌ای خود را متوقف کند.