در آستانه شروع مرحله دیگر مذاکرات سرنوشت‌ساز افغانستان، زنان این کشور در حرکتی منسجم، دیدگاه‌های خود را اعلام کرده‌اند. زنان افغان طرح صلح آمریکا را بررسی و دیدگاه های خود را در سند مختصر سه صفحه‌ای که در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته است، بیان کردند.
در این سند آمده است: «همانند مردان این کشور، زنان خود را در روند صلح محق و مالک می‌دانند؛ بنابراین حق طبیعی و شهروندی آنان است که درباره هرگونه طرح، تصمیم و اقدام سایر طرف‌های دخیل در صلح، دیدگاه‌های خود را مطرح کنند. همچنین حکومت افغانستان، شورای عالی مصالحه، طالبان، ایالات‌متحده و جامعه جهانی، مسئولیت قانونی و انسانی دارند تا ملاحظات زنان را درهر طرح، تصمیم و اقدامات مربوط به روند صلح، در نظر بگیرند و از این جهت به آنان اطمینان بخشند.»
طرح آمریکا سه بخش است: اصول رهنمودی برای آینده افغانستان، حکومت انتقالی صلح و آتش‌بس دائمی و همه‌جانبه. زنان افغان در مورد اصول رهنمودی برای آینده کشور می‌نویسند: «نقاط مثبت طرح، به رسمیت شناختن حق امنیت برای تمام اقوام، قبایل و مذاهب، حمایت از حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم و همچنان حمایت از ارزش‌های اسلامی، عدالت اجتماعی و سیاسی، وحدت ملی و حاکمیت و یکپارچگی ارضی افغانستان است.»
آنان، «تاکید بر تضمین حقوق زنان و کودکان در امور سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، تعلیمی و فرهنگی در قانون‌اساسی آینده افغانستان، تاکید بر حفظ و تقویت نهادهای ملی افغانستان و سایر موسسات عمومی شامل نهادهای آموزشی و امنیتی، توجه به عدالت انتقالی و قربانیان جنگ‌های ۴۲ سال گذشته» را از دیگر نقاط قوت طرح صلح آمریکا خوانده‌اند.
اما زنان درباره نقاط ضعف این طرح چنین گفته‌اند: «نقاط ضعف و ابهامات موجود عبارت است از نادیده گرفتن قانون‌اساسی نافذه فعلی و تاکید بر تدوین قانون اساسی جدید در حالی که قانون اساسی کنونی یکی از بهترین قوانین اساسی در سطح منطقه است که تنها در برخی موارد نیازمند تعدیل است و مکانیسم تعدیل آن نیز در قانون اساسی وجود دارد. به علاوه، تاکنون بیش از صدها قانون و مقررات بر مبنای همین قانون اساسی تدوین، تصویب و تطبیق شده است که با چالش‌های جدی و وقفه جبران‌ناپذیری مواجه خواهد شد.»
وزارت امور زنان افغان در زمینه این بررسی و تحلیل فعال بوده است. زنان کشور درباره دولت انتقالی صلح نیز ملاحظاتی دارند؛ آنان نقاط قوت این نوع دولت را «مطرح کردن و به رسمیت شناختن سیستم تفکیک قوا، متشکل از اداره اجرایی، شورای ملی و قوه قضائیه و تاکید بر تصمیمات عادلانه با توجه به حضور معنادار زنان و اعضای همه اقوام در همه نهادهای حکومت» خوانده و درباره نقاط ضعف و ابهامات موجود گفته‌اند: «در کشوری که نهادهای اداری، حکومتی و امنیتی تازه جان گرفته‌اند، پیشنهاد حکومت موقت (انتقالی صلح) به معنای نادیده گرفتن تمام دستاوردهای نهادی است. پیشنهاد دولت انتقالی در کشورهایی معقول و مناسب به نظر می‌رسد که دموکراسی را حفظ و تقویت نمی‌کنند یا فاقد زیرساخت‌های دولتی، نهادهای ملی و سازمان‌های دموکراتیک هستند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
زنان افغان در آخر پیشنهاد داده‌اند که هر دو طرف (طالبان و حکومت) باید در خصوص حضور حداقل ۳۰ درصدی زنان در تمام نهادها، ادارات، کمیسیون‌ها و کمیته‌ها تعهد بسپارند و طالبان نیز متعهد شوند تا نمایندگان زن خود را برای حضور و مشارکت سیاسی معرفی کنند.
فعالان حقوق بشر از هر دو طرف (طالبان و حکومت) خواسته‌اند تا تعهد دهند که پس از روی کار آمدن حکومت انتخابی جدید، مرتکبان جنایات و جرائم جنگی را تحت تعقیب قضایی قرار دهند و به فرهنگ معافیت پایان بخشند.
آن‌ها همچنین تاکید کرده‌اند که در کمیسیون تطبیق و نظارت بر آتش‌بس هم باید از هر دو طرف، نمایندگان زن حضور داشته باشند.
زنان افغان از جامعه بین‌المللی و کشورهای دخیل در روند صلح افغانستان به خصوص ایالات‌متحده آمریکا خواسته‌اند که در مورد پايبندی طالبان به تعهداتشان تضمین بسپارد.
انتظار می‌رود طرح آمریکا برای صلح افغانستان که موردحمایت روسیه و دیگر کشورها هم قرار گرفته است، محور اصلی گفت‌وگوی رهبران افغان و طالبان در نشست ماه آوریل در استانبول باشد. اگر دو طرف بتوانند روی این طرح به توافق برسند، امکان نهایی شدن روند صلح افغانستان وجود دارد.
