اوایل اسفندماه امسال خبری منتشر شد مبنی بر تعطیلی و پایان کار یکی از قدیمیترین سینماهای تهران، یعنی سینما «عصر جدید». این خبر اما نه نخستین مورد از چنین وقایعی بود ونه کممانند. مدتهاست که بسیاری که سینماهای قدیمی در تهران و دیگر شهرهای بزرگ ایران در حال بدل شدن به مخروبههای هستند که روزگاری مکان خاطره بسیاری از مردم ایران بود.
در ماههای گذشته سینما گلریز هم که در محله یوسفآباد تهران واقع شده است و بیش از ۶۰ سال قدمت دارد، به دلیل اختلاف میان مالک و صاحب سرقفلی، پلمب شده است و احتمال تعطیلی و تخریب یا تغییر کاربری آن نیز هست.
سینما بولوار واقع در بولوار کشاورز هم که زمانی یکی از سینماهای مدرن تهران بود، تغییر کاربری یافته است و به «مرکز همایشهای دانشگاه علوم پزشکی تهران» تبدیل شده است.
در سالهای گذشته هم بسیاری از سالنهای سینما در خیابان لالهزار تهران که پیش از انقلاب ۵۷ محله سالنهای نمایش و سینما بود، یا تخریب شدند و یا تبدل به مخروبه شدند، یا در حال تغییر کاربری هستند. در آخرین مورد در پیوند با سینماهای این محله قدیمی تهران، در آذرماه همین امسال خبر حکم تخریب سینما ایران در لالهزار سر و صدای زیادی به پا کرد و هنوز هم سرنوشت آن کاملا روشن نشده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تعطیلی یا تغییر کاربری سالنهای سینما فقط مختص به تهران نیست و بسیاری از سینماهای کشور در دیگر شهرهای بزرگ ایران، مانند مشهد، آبادان، شیراز، بندرعباس، و لاهیجان نیز دچار این بحران شدهاند.
سرنوشت ویرانی و بدل شدن سالنهای خاطرهساز سینما در ایران البته به سالها پیش، به نخستین روزهای استقرار حکومت اسلامی در ایران برمیگردد. شاید یکی از تاسفبرانگیزترینِ این موارد، ماجرای سینما «رادیوسیتی»، یکی از مجللترین و مدرنترین سینماهای ایران باشد که در ۲۷شهریور ماه سال ۱۳۳۷ در خیابان پهلوی تهران افتتاح شد. طراحی سالن آن کار حیدر غیایی، از پیشگامان معماری نوین ایران بود. سینما «رادیوسیتی» چند ماه پس از تعطیلی در سال ۱۳۵۷، آتش گرفت و غارت شد. پس از استقرار حکومت اسلامی، مکان آن مدتی به داروخانه تبدیل شد و در حال حاضر نیز تنها بنای مخروبهای از آن بهجا مانده است.
بعد از انقلاب ۵۷ بسیاری از سینماهای ایران که مصادره شده بودند، تحت مالکیت بنیاد مستصعفان قرار گرفتند؛ از جمله سینما «رکس» تهران که دست آخر در سال ۱۳۷۲ تعطیل شد. در خیابان لالهزار، زمانی ۱۵سینما فعایت داشتنند که در حال حاضر هیچ یک از آنها فعال نیست.
از سوی دیگر، عدم حمایت از سینماداران و بیتوجهی به سینماهای تاریخی و قدیمی کشور، باعث شده است که بسیاری از مالکان این سینماها خواهان تغییر کاربری مکان و بناهای آنها باشند. هرچند، براساس قوانین موجود در ایران، تغییر کاربری سینماها بسیار دشوار است و سینماداران متعهدند که از زمین سینما برای مقصود دیگری استفاده نشود و نیز برای تغییر کاربری باید از وزارت ارشاد مجوز رسمی بگیرند. یکی از مواردی که امکان تغییر کاربری سینماها را فراهم میکند، «آتش گرفتن» سینما است. شاید از همین رو باشد که بسیاری از سینماهای قدیمی در شهرهای ایران و حتی تهران، طعمه حریق میشوند تا زودتر و سادهتر امکان تغییر کاربری برای زمین موردنظر فراهم شود. این گونه «آتشسوزی»ها بهخصوص در شهرستانهای ایران بسیار رخ میدهد.