رسانه‌های داخلی افغانستان گزارش داده‌اند که زلمی خلیل‌زاد نماینده ویژه دولت آمریکا در روند صلح افغانستان، در سفرش به افغانستان بسته پیشنهادی جدیدی را به دولت افغانستان و سیاست‌مداران این کشور ارائه کرده است. این بسته پیشنهادی، طرح حکومت مشارکتی است که طالبان را نیز در بر می‌گیرد. بر اساس این طرح، نشستی مانند نشست بن که در سال ۲۰۰۲ برگزار شد، دایر خواهد شد و این اجلاس چارچوب ایجاد یک حکومت مشارکتی را ایجاد خواهد کرد. یک تعداد از سیاست‌مداران نیز وجود این بسته را تأیید کرده‌اند و از محتوای کلام‌شان چنین پیدا است که طرفدار این طرح نیز هستند. با این حال، حکومت افغانستان هنوز در این رابطه هیچ‌گونه اظهار‌نظری نکرده است. رئیس‌جمهور غنی چندی پیش اعلام کرده بود که به هیچ صورت حکومت موقت در افغانستان ایجاد نخواهد شد و حتی با تأکید گفته بود تا من زنده هستم، طالبان روی حکومت موقت را نخواهند دید. بحث حکومت مشارکتی در حالی مطرح می‌شود که دولت افغانستان از نتیجه‌بخش بودن مذاکرات صلح نا‌امید شده است. آقای خلیل‌زاد به سیاست‌مداران افغانستان گفته است که مذاکرات صلح دوحه به حاشیه خواهد رفت و حرف اصلی در نشست بزرگی که همه طرف‌های جنگ در آن حضور داشته باشند، زده خواهد شد.

با این حال طرح حکومت مشارکتی، ابهامات زیادی دارد که نه آقای خلیل‌زاد در موردش صحبت کرده و نه همه سیاست‌مدارانی که از این طرح آگاه شده‌اند.

مهم‌ترین مساله در مورد حکومت مشارکتی، رهبری آن است. مسلما حتی کشور‌هایی که در این سال‌ها حامی طالبان بوده و برای تداوم جنگ این گروه با دولت افغانستان به آنان سلاح داده‌اند، خواهان رهبری طالبان در نظام آینده افغانستان نیستند. به همین دلیل به نظر نمی‌رسد که حکومت مشارکتی با رهبری طالبان در افغانستان شکل بگیرد اما سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا طالبان حاضر هستند که زیر چتر حکمرانی فرد یا گروه دیگری قرار بگیرند؟ آنچه طالبان به جنگجویان‌شان نوید داده‌اند متفاوت با دیدگاه‌های جامعه جهانی و حتی کشور‌های حامی این گروه است. طالبان به فرماندهان‌شان نوید فتح و پیروزی و تصرف دوباره افغانستان را داده‌اند. حالا مشخص نیست، این گروه چگونه حاضر خواهد شد زیر چتر رهبری گروه دیگری برود. از آن سو طالبان و یک تعداد از سیاست‌مداران افغان نمی‌خواهند تا رئیس‌جمهور غنی در حکومت مشارکتی، در راس قدرت باشد در حالی که آقای غنی خود را رئیس‌جمهور قانونی افغانستان می‌داند که بیش از سه سال از حکومتش باقی مانده است. مسلما رئیس‌جمهور غنی به فرض این که حکومت مشارکتی را بپذیرد، خود را  گزینه ارجح برای رهبری حکومت مشارکتی می‌داند.

تقریبا اکثریت سیاست‌مداران فعلی افغانستان از غربال تجربه حکومت‌داری گذشته‌اند و هیچ‌کدام نزد مردم مشروعیت لازم برای رهبری حکومت مشارکتی را ندارند. چهره‌هایی که می‌توان آنان را گزینه‌های اصلح برای گرفتن سکان رهبری حکومت مشارکتی دانست، ظرفیت اجتماعی را در افغانستان دارا نیستند. افغانستان کشوری است که ساختار قومی و قبیله ای دارد و برای رهبری در این کشور حداقل باید رئیس قوم و قبیله خود بود. از سوی دیگر آوردن یک چهره جدید به خصوص بیرون از افغانستان می‌تواند تکرار حکومت‌داری حامد کرزی باشد. در دوران آقای کرزی، او به دلیل نداشتن قدرت نظامی در افغانستان، مجبور شد سال‌های سال با مصلحت‌اندیشی با یک تعداد از جنگ‌سالاران تبانی کند. به همین دلیل فساد و ضعف حکومت‌داری باعث برگشت طالبان به افغانستان شد. حالا اگر قرار باشد چهره‌ای این‌چنینی دوباره به افغانستان برگردد، این کشور ناگزیر یک دور باطل دیگر را تجربه خواهد کرد.

اما مهم‌ترین سوال به جا مانده این است که حکومت مشارکتی تا چه زمانی دوام خواهد یافت؟ آیا این حکومت زمینه انتخابات را در فضای امن‌تر میسر خواهد کرد؟ آیا وظیفه آوردن اصلاحات گسترده را در نظام افغانستان به دوش خواهد گرفت؟ مهم‌تر از همه این است که به فرض که رهبری طالبان وارد حکومت مشارکتی شود، سرنوشت هزاران جنگجوی طالب که حالا عادت کرده‌اند از قبل جنگ نان بخورند چه خواهد شد؟ باید نشست و انتظار کشید تا جزئیات بیشتری از طرح حکومت مشارکتی آقای خلیل‌زاد هویدا شود، آنگاه می‌شود پیش‌بینی کرد که تا چه حد به مرحله ثبات و آرامش نزدیک شده‌ایم .