دقیقا یک سال از امضای توافق صلح میان گروه طالبان و دولت امریکا گذشته است. در این یک سال با یک نگاه اجمالی درمی‌یابیم که هیچ گونه پیشرفتی در روند صلح افغانستان صورت نگرفته است، جز آن که طالبان تیمی را تشکیل داده‌اند و به دوحه فرستاده‌اند تا با تیم دولت افغانستان در حال گفت‌وگو باشند. اما به معنای واقعی کوچکترین حرکتی رو به جلو در این راستا صورت نگرفته است. 

توافق صلح سه جناح را ملزم به رعایت مواد این توافقنامه کرده است. دولت امریکا، دولت افغانستان، و گروه طالبان. دولت امریکا طبق مفاد آن توافقنامه تعداد سربازان  خود در افغانستان را به ۲۵۰۰ نفر رساند. نیرو‌های ناتو نیز تنها در زمانی که نیرو‌های امنیتی افغانستان نیاز به حمایت داشته‌اند، وارد معرکه جنگ در این کشور شده‌اند. دولت افغانستان نیز برخلاف میل خود و مردمش، برای حرکت به سوی گفت‌وگو‌ها، پنج هزار جنگجوی طالب را از زندان‌های آن کشور آزاد ساخت. برخلاف مواد توافقنامه، اکثریت این طالبان آزاد شده از زندان دوباره به سنگر‌های جنگ برگشتند. دولت افغانستان همچنین تیم مذاکره‌کننده خود را نیز برای پیشبرد روند صلح به دوحه قطر فرستاد. طالبان نیز طبق توافقنامه صلح باید سطح خشونت‌ها را در افغانستان کاهش می‌دادند، به سوی آتش‌بس طولانی‌مدت حرکت می‌کردند و صادقانه وارد مرحله گفت‌و‌گو‌های صلح می‌شدند، اما هنوز هیچ یک از آن تعهدات را عملی نکرده‌اند. نه تنها خشونت در افغانستان کاهش نیافته است، بلکه به طرز دهشت‌باری افزایش یافته است. 

گروه طالبان تقریبا تمامی جنگجویان خود را که دولت افغانستان بر اساس حسن‌نیت از زندان‌ها آزاد ساخته بود، دوباره به جبهه‌های جنگ فرستاده است.  طالبان به مذاکرات صلح هم نگاه ابزاری دارند. در طول نزدیک به هفت ماه که از مذاکرات بین‌افغانی می‌گذرد، کوچکترین روزنه‌ای برای رسیدن به یک نتیجه دلخواه ایجاد نشده است. طالبان هر بار به بهانه‌های مختلف، روند صلح را با تاخیر و تعلل رو‌به‌رو می‌کنند، تا حدی که دولت افغانستان به کلی امید خود را نسبت به مذاکرات صلح از دست داده است. 

میر رحمان رحمانی، رئیس مجلس نمایندگان افغانستان که برای دیدار و ملاقات با مقام‌های تاجیکستان به آن کشور سفر کرده است، در دیدار با افغان‌های ساکن در تاجیکستان گفته است که هیچ امیدی برای رسیدن به نتیجه دلخواه از مسیر گفت‌وگو‌های صلح قطر باقی نمانده است. او گفته است که هرچند مردم افغانستان هنوز چشم انتظار صلح از مذاکرات دوحه‌اند، طالبان هیچ طرحی برای صلح ندارند. 

راه برون‌رفت از این بن‌بست چیست ؟ 

به نظر می‌رسد که سیاست شلاق و شیرینی بهترین شیوه برای ملزم کردن طالبان در قبال روند صلح باشد. تجربه نشان داده است که طالبان هرازگاهی که زیر فشار بیش از حد نظامی قرار گرفته‌اند، چراغ سبز بیشتری برای صلح نشان داده‌اند. 

در سال‌های گذشته طالبان به صورت معمول در فصل زمستان، در بوق صلح می‌دمیدند تا دولت را به چند و چون صلح مشغول کنند و نگذارند فشار حملات دولت بر آنان افزایش یابد. با فرا رسیدن بهار، دوباره بحث صلح به فراموشی سپرده می‌شد و جنگ حرف اول را می‌زد. حالا با استفاده از همین تجربه، دولت باید همچنان که باب صلح را باز می‌گذارد، فشار جنگ را بر طالبان نیز افزون سازد. به نظر می‌رسد که دولت نیز همین مسیر را در پیش گرفته است. اظهارات مقام‌های امنیتی افغانستان بیانگر آن است که دولت دیگر منتظر نخواهد ماند که طالبان حملات‌ خود را آغاز کنند و آنان در مقابل به دفاع بپردازند. دولت افغانستان می‌خواهد ابتکار حملات سازمان‌دهی شده بر طالبان را به دست بگیرد. البته تنها فشار نظامی بر طالبان کافی نیست. دستگاه دیپلماسی افغانستان و فشار‌های جامعه جهانی نیز باید حامیان گروه طالبان را وادار کند که دست از حمایت بی‌دریغ این گروه بردارند. تنها در چنین حالتی، طالبان مجبور به تمکین در مقابل روند صلح افغانستان خواهند شد. وگرنه این دور باطل همچنان ادامه خواهد داشت.