دونالد ترامپ جونیور، پسر رئیس‌جمهور سابق، در گردهمایی «آمریکا را نجات دهید» که پیش از شورش در پایتخت ایالات‌متحده در ماه گذشته برگزار شد، گفت: «این دیگر حزب جمهوری‌خواه آنان نیست، این حزب جمهوری‌خواه دونالد ترامپ است!»

این مراسم که ششم ژانویه در «الیپس»، نزدیک نشنال‌مال در شهر واشنگتن دی‌سی، برگزار شد تنها برای اعتراض به باخت ستاره تلویزیونی به جو بایدن در انتخابات نبود، بلکه شرکت‌کنندگان در آن، ادعاهای کذب آقای ترامپ مبنی بر قربانی شدن او در یک تقلب گسترده انتخاباتی در پای صندوق‌های رای را پذیرفته بودند و تصمیم  داشتند به سناتورهای جمهوری‌خواهی که قرار بود رسما برای تایید نتیجه آرای الکترال انتخابات در کنگره جلسه حضور داشته باشند، فشار بیاورند.

دونالد ترامپ جونیور با تهدید جمهوری‌خواهان خائن، به چالش آن‌ها در انتخابات‌های‌ مقدماتی حزب در برابر کاندیداهای نوظهور طرفدار جنبش «آمریکا را دوباره عالی کن»، در صورت عدم حمایت آنان از هدف این گروه، اشاره کرد و افزود: «آن‌ها باید برای ترامپ بجنگند چون اگر این کار را نکنند من خودم شخصا برای دو ماه در حیاط آن‌ها خیمه خواهم زد. اگر می‌خواهید به جای قهرمان، فردی پوچ باشید بدانید که سراغتان خواهیم آمد.»

خود رئیس‌جمهور ترامپ نیز از سخنرانی خود در این گردهمایی استفاده کرد تا از معاون اولش، مایک پنس بخواهد از نقش تشریفاتی خود در جلسه مذکور بهره جوید و نتیجه انتخابات را تایید نکند. اظهاراتی که با عنوان «تشویق به شورش»، به موضوع استیضاح دوم او در مجلس نمایندگان تبدیل شد. خودداری آقای پنس از پذیرش این درخواست باعث شد اوباش شورشی فریاد زنند: «مایک پنس را دار بزنید!» شعاری اعتراضی که به گونه‌ای غیرمنتظره حاکی از تفرقه روزافزون میان طرفداران مردمی وفادار ترامپ با ماهیت محافظه‌کار این حزب بود.

اریک ترامپ، برادر دونالد جونیور، در همین گردهمایی گفت: «پدرم جنبشی را آغاز کرده است و این جنبش هرگز و هیچ وقت نخواهد مرد.» او به حزب جمهوری‌خواه هشدار داد: جنبش آمریکا را دوباره عالی کن، «دونالد ترامپ و همه ما را به اوج خواهند رساند.»

تقریبا هفت هفته بعد از حمله به پایتخت، این تنش‌ها هنوز به قوت خود باقی هستند، کما این که نظرسنجی مشترک دانشگاه سوفولک با نشریه یو‌اس‌ای تودی که در روز یکشنبه منتشر شد نتیجه گرفت ۴۶ درصد از رای‌دهندگان جمهوری‌خواه، اگر آقای ترامپ تصمیم به تاسیس حزبی سوم بگیرد، آماده پیوستن چنین حزبی هستند. همین نظرسنجی نشان داد ۸۵ درصد از پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که اگر چهل‌وپنجمین رئیس‌جمهور امریکا در انتخابات سال ۲۰۲۴ شرکت کند، دوباره به او رای خواهند داد و در همین حال ۸۰ درصد اعلام کردند به هیچ جمهوری‌خواهی که به استیضاح دوم در مجلس رای موافق داده باشد، رای نخواهند داد.

لیز چینی، سناتور ایالت وایومینگ و دختر دیک چینی، معاون اول قدرتمند جورج دبلیو بوش، حتی حالا هم شاهد خشم اعضای طرفدار ترامپ حزب را برای نقش خود در رای موافق به استیضاح است. او درباره آقای ترامپ گفته بود: «تاکنون خیانت شدیدتری از طرف رئیس‌جمهور ایالات‌متحده به این منصب و سوگندش به قانون اساسی اتفاق نیفتاده است.» مت گیتس، نماینده مجلس از ایالت فلوریدا و از طرفداران ترامپ، در پاسخ، زحمتی قابل توجه به جان خرید تا علیه خانم چینی در ایالت عمیقا سرخ او فعالیت انتخاباتی کند. ایالتی که آقای ترامپ در انتخابات ماه نوامبر برنده ۷۰ درصد آرا شد. او در ۲۹ ژانویه به جماعت حاضر در گردهمایی شهر شاین گفت: «ما در حال مبارزه برای حفظ روح و هویت حزب جمهوری‌خواه هستیم و من بنا دارم برنده این مبارزه باشم. شما می‌توانید به من در شکست این نظام فاسد کمک کنید. می‌توانید نمایندگانی را به مجلس بفرستید که واقعا شما را نمایندگی می‌کنند و شما می‌توانید لیز چینی را هم به خانه خود در واشنگتن‌ دی‌سی بفرستید.»

گرچه در نهایت خانم چینی توانست با رایی داخلی در چهارم فوریه نجات یابد و به عنوان عضو درجه سوم حزب در مجلس باقی بماند، اما از همان زمان آشکار شد هرگونه تلاش بیشتر برای فاصله گرفتن حزب جمهوری‌خواه از آقای ترامپ بدون عقوبت و مجازات نخواهد ماند. واقعیتی که احتمالا توضیح می‌دهد چرا فقط هفت جمهوری‌خواه جرات کردند از حزب خود فاصله بگیرند و به محکومیت دونالد ترامپ در محاکمه استیضاح مجلس سنا در ۱۳ فوریه رای دهند.

همان نظرسنجی مشترک سوفولک و یو‌اس‌ای تودی نشان داد که نیمی از پاسخ دهندگان انتظار دارند نمایندگان آن‌ها به آقای ترامپ «وفادارتر» باشند؛ موضعی که حاکی از فاصله گرفتن آنان حتی از میچ مک‌کانل، رهبر اقلیت در مجلس سنا است که از تبرئه رئیس‌جمهور حمایت کرد ولی اصرار داشت او «از نظر عملی و اخلاقی مسئول» شورش در پایتخت است. نظری که باعث شد آقای ترامپ در واکنش، آقای مک‌کانل را «دغل‌کار سیاسی دورو و عبوس همیشه ناخندان» بنامد.

اما چقدر احتمال دارد رئیس‌جمهور سابق از حمایت ادامه‌دار قوی از خود بهره گیرد و ایجاد یک حزب محافظه‌کار، به دور از هرگونه مخالفت از جانب خانم چینی، آقای مک‌کانل یا میت رامنی را کلید زند؟

مگی هابرمن، گزارشگر نیویورک تایمز که ترامپ‌گرایی را به تفصیل پوشش داده، اظهار داشته است که آقای ترامپ، محصور در مارالاگو، کاخ-هتل ساحلی خود، از زمان ترک کاخ سفید در ۲۰ ژانویه تاکنون و بعد از آن که چند روز از این حربه برای حمله به «غیرخودی»های حزب جمهوری‌خواه بهره جست، چنین ایده‌ای را کنار گذاشته است. خانم هابرمن در ۲۴ ژانویه توییت کرد: «ترامپ از این ایده منصرف شده و برای مردم هم آشکار کرده که دنبال آن را نخواهد گرفت.» او از «افراد آشنا به طرز تفکر» او نقل‌قول کرد.

هابرمن افزود: «همچنین این یک واقعیت است که نمی‌توان با تاسیس حزب سوم و در عین حال  رقابت در دور مقدماتی انتخابات‌ها، رقبا را تهدید کرد؛ بعضی از افراد نیز این نکته را به او گوشزد کرده‌اند.»

رئیس‌جمهور سابق درباره برنامه‌های خود برای آینده، هیچ مورد قطعی را به عموم مردم ارائه نکرده است اما هفته گذشته در گفت‌وگو با نیوزمکس اشاره کرد که ممکن است در سال ۲۰۲۴ دوباره در انتخابات رقابت کند و در عین حال اظهار داشت شاید شبکه اجتماعی مطابق اصول محافظه‌کاری خود را به راه اندازد چرا که حضور او در توییتر برای همیشه ممنوع شده است.

با این وجود، او قرار است در ۲۸ فوریه در کنفرانس اقدام سیاسی محافظه‌کاران حاضر شود و به گزارش اکسیوس از این سمینار برای «نشان دادن قدرت خود» بهره گیرد و به حزب خود یادآور شود که او هنوز رهبر حزب است و قرار است تا آینده نزدیک مهره‌های سیاسی خود را تعیین و «کاندیداهای احتمالی سال ۲۰۲۴» را دست‌چین کند.

مقامات منتخب جمهوری‌خواه نیز به طور عمده درباره آینده او ساکت بوده‌اند؛ اگرچه مت گیتس ظاهرا وفاداری خود را به او تعهد کرده و در همین حال استیو اسکالیس، رهبر اقلیت در مجلس نمایندگان، در برنامه «این هفته» شبکه ای‌بی‌سی روز یکشنبه، از پذیرش پیروزی منصفانه جو بایدن در انتخابات خودداری کرده است.

البته ممکن است آقای ترامپ در طرح خود شکست بخورد چرا که از قرار معلوم، بیش از ۱۰۰ تن از مقامات سابق حزب جمهوری‌خواه هفته گذشته در دی‌سی دیدار کردند تا ایجاد «حزب راست مرکزی» ضد ترامپ را به بحث بگذارند. این ایده بعد از آن به بحث گذاشته می‌شود که نظرسنجی گالوپ نشان داد ۶۲ درصد از بزرگسالان آمریکایی معتقدند احزاب فعلی دموکرات و جمهوری‌خواه، که از زمان جنگ داخلی مشغول رقابت با یکدیگر بوده‌اند، « در نمایندگی از مردم امریکا بسیار ضعیف عمل کرده‌اند به نحوی که احساس نیاز به یک حزب سوم پدید آمده است.»

جفری اسکلی از سایت فایوترتی‌ایت، در این مورد ابراز تردید کرده است زیرا از نظر او، موانع سر راه هر فردی که بخواهد حزب سوم معتبری در امریکا تاسیس کند، حتی یک شخص مشهور و محبوب و مجری تلویزیونی نظیر دونالد ترامپ، فراوان است. او گفت: «آن‌ها در جمع‌آوری کمک‌های مالی، پیدا کردن داوطلبان، پرداخت حقوق کارمندان و حتی گرفتن امضاهای لازم برای قرار گرفتن روی برگه رای، نسبت به رقبای دموکرات و جمهوری‌خواه خود، کار سخت‌تری در پیش خواهند داشت؛ چنین چالش‌هایی، برای احزاب کوچکتر خیلی سخت‌تر است که در انتخابات ماه نوامبر حتی روی برگه رای قرار گیرند چه برسد به این که برنده انتخابات باشند.»

او ادامه داد: «احساس تعلق شدید رای‌دهندگان به احزاب عمده، امکان رشد احزاب ثالث را محدود کرده است. اگرچه بخش عمده‌ای از آرا متعلق به افراد مستقل است اما واقعیت این است که حدودا از هر ۱۰ آمریکایی، ۹ نفر خود را همسو با یکی از دو حزب عمده معرفی می‌کنند و برای دهه‌های متوالی، به طور عمده وضعیت کشور چنین بوده است.»

احزاب ثالث علاوه بر نیاز به در اختیار داشتن اشخاص مشهور، سرمایه و محبوبیت در نظر مردم، به دلیلی معنادار برای جمع کردن هواداران به دور آن نیاز دارند، نه دلیلی به سادگی غرور جریحه‌دار شده رهبر حزب.

ریچارد هافستاتر، مورخی که در کتاب سال ۲۰۱۱ خود با نام «عصر اصلاحات»، عرصه سیاسی ایالات‌متحده را بررسی می‌کند، نوشت: «احزاب مانند زنبورعسل هستند: وقتی نیش خود را بزنند، خواهند مرد.»

گرچه ممکن است وجود احساسات ضدهویتی حزب و خشم جنبش «دوباره امریکا را عالی کن»، برای ایجاد یک قدرت سیاسی باثبات کافی نباشد، اما به نظر جان کروگر از موسسه آسپن، گروه جمهوری‌خواه ضد ترامپ منشعب شده، اگر بتوانند دموکرات‌های معتدل را نیز به سمت خود جذب کنند و از «دغدغه‌های آنان درباره مالیات، تعطیلی مدارس و ایمنی شهروندان بهره جویند و کنترل مناطق حومه‌ای کشور را به دست بگیرند»، شاید واقعا شانس انشعاب و ایجاد حزب خود را داشته باشند.