ماهواره‌بر ذوالجناح، پوششی برای دستیابی به فناوری موشک بالیستیک؟

همه چیز درباره آزمایش زیرمداری ماهواره بر ذوالجناح از مرکز فضایی سمنان

ماهواره‌بر جدید  نمونه توسعه یافته ماهواره‌برهای دو مرحله‌ای سوخت مایع پیشین است - عکس از روابط عمومی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی

بعد از ظهر دوشنبه، احمد حسینی سخنگوی فضایی وزارت دفاع از جزئیات این ماهواره‌بر جدید که در حقیقت نمونه توسعه یافته ماهواره‌برهای دو مرحله‌ای سوخت مایع پیشین است پرده برداشت. اما مهمترین ویژگی آن مجهز بودن به قوی‌ترین موتور سوخت جامد ایران است، موتوری که به طور قطع قابلیت دستیابی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران و همچنین نیروی هوافضای سپاه پاسداران را به فناوری ساخت موشک‌های بالیستیک میان‌برد چون سجیل ۳ که از نیمه دوم دهه ۱۳۸۰ خورشیدی در دست توسعه است را فراهم می‌کند.

روز ۱۲ بهمن ۱۳۹۹، مردم تهران شلیک یک موشک را که تصور می‌شد از نوع زمین به هوا و ضدهوایی باشد را در شرق این شهر مشاهده کردند. متعاقبا تصاویری که شهروندان از این شلیک موشک در فضای مجازی منتشر کردند باعث شایعات زیادی شد، از نفوذ جنگنده های اسرائیلی به حریم هوایی ایران تا انجام یک رزمایش پدافندی. 

روز دوشنبه  ظاهرا مشخص شد که آن موشک چیزی نبود جز یک ماهواره‌بر سه مرحله‌ای به نام ذوالجناح که توسط سازمان صنایع هوافضای نیروهای مسلح با همکاری معاونت جهاد خودکفایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران ساخته شده است و روز گذشته بدون اعلام قبلی در سمنان پرتاب زیر مداری‌اش را برای آزمایش موتورهای سوخت جامد مرحله ۱ و ۲ خود بنابرادعای مسئولين وزارت دفاع ایران با موفقیت پشت سر گذاشته است. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

ماهواره‌برهای جمهوری اسلامی عامل نگرانی آمریکا و متحدانش 

دست‌نوشته ها و نامه‌های حسن تهرانی مقدم خطاب به علی خامنه‌ای رهبر  جمهوری اسلامی پیش از مرگش همواره بیانگر ارتباط مستقیم برنامه‌های ساخت موشک‌های ماهواره‌بر با موشک‌های بالیستیک میان‌برد و دوربرد نیروی هوافضای سپاه چون سجیل ۳ است. موشکی که گفته می‌شود او در جریان است راکت موتور آن در تاریخ ۲۱ آبان ۱۳۹۰ در نزدیکی بیدگنه کشته شد. 

به همین دلیل است که برنامه های فضایی ایران همواره موجب نگرانی کشورهای غربی بخصوص ایالات متحده آمریکا و اسرائیل در سال‌های اخیر شده است. فناوری به کار رفته در طراحی و ساخت موتورهای سوخت جامد این ماهواره‌برها و اطلاعات به دست آمده از آزمایش آنها همواره به برنامه های نیروی هوافضای سپاه و وزارت دفاع برای ساخت موشک‌های بالیستیک میان‌برد با برد حداقل ۴ هزار کیلومتر یاری رسانده است. 

ویژگی‌های نگران کننده ذوالجناح برای آمریکا و اسرائیل

موشک ماهواره‌بر ذوالجناح یک ویژگی مهم دارد که برای توسعه و ساخت موشک‌های بالیستیک میان‌برد لازم است و آن هم ترکیبی بودن آن است. برخلاف ماهواره‌برهای پیشین توسعه یافته و ساخته شده توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و همچنین نیروی هوافضای سپاه چون سفیر، سیمرغ و قاصد، ذوالجناح مجهز به موتور سوخت جامد است موتوری که بنابر گفته های سید احمد حسینی قویترین در ایران است و دارای ۱.۵ متر قطر نازل خروجی با توان تولید ۷۵ تن تراست است که بنابر ادعای سخنگوی فضایی وزارت دفاع قابلیت ارتقا به ۱۰۰ تن را نیز دارد.

به گفته سخنگوی فضایی وزارت دفاع، ماهواره‌برها از موتورهای سوخت جامد که تراست بسیار زیادی را در مدت زمان کم تولید می‌کنند برای شتاب گیری سریع در مرحله پرتاب و پرواز در ارتفاع پایین که غلظت هوا بسیار بیشتر از ارتفاعات زیاد است استفاده می‌کنند. استفاده از این موتورها میزان وزن محموله قابل حمل توسط ماهواره‌بر را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. در ماهواره‌بر ذوالجناح وزن محموله قابل حمل ۲۲۰ کیلوگرم است که امکان انتقال آن حداکثر به مدار ۵۰۰ کیلومتری از فاصله زمین وجود دارد.

بر اساس گفته های سید احمد حسینی،  موتورهای مرحله ۱ و ۲ این ماهواره‌بر مشابه به یکدیگر و از نوع سوخت جامد هستند اما راکت موتور مرحله سوم این ماهواره‌بر از نوع سوخت مایع بوده و از آنجا که غلظت اکسیژن در هوا در ارتفاعی که این موتور شروع به کار می‌کند بسیار کم است، این موتور به مدت ۳۰۰ ثانیه روشن بوده و امکان رسیدن محموله این ماهواره‌بر را تا ارتفاع ۵۰۰ کیلومتری از سطح زمین فراهم می‌کند.

اگر محموله ماهواره‌بر را یک کلاهک جنگی مجهز به سامانه هدایت اینرسی فرض کنیم، فناوری به کار رفته در طراحی و ساخت موتورهای سوخت جامد ماهواره‌بر ذوالجناح و همچنین استفاده از فناوری به کارگیری موتورهای سوخت مایع و جامد در کنار هم برای افزایش برد ماهواره‌بر امکان ساخت یک موشک بالیستیک میان‌برد را به نیروی هوافضای سپاه و صنایع شهید باکری وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی می‌دهند.

در انتها سید احمد حسینی، سخنگوی فضایی وزارت دفاع در برنامه «چرخ» شبکه‌ چهار سیما اعلام کرد که دانش به دست آمده در توسعه و ساخت ذوالجناح در طراحی ماهواره‌برهایی که بتوانند ماهواره هایی به وزن یک تن را تا مدار هزار کیلومتری زمین منتقل کنند به کار خواهد گرفته شد و در این راستا او از ماهواره‌بر سروش ۱ و ۲ و همچنین سریر نیز نام برد. ماهواره‌برهایی ترکیبی که در سروش ۲ مرحله نخست آن مجهز به موتور سرمازا خواهد بود. در صورت دستیابی به چنین فناوری، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی و همچنین معاونت جهاد خودکفایی نیروی هوافضای سپاه قادر به استفاده از آن در توسعه و ساخت موشک‌های بالیستیک قاره پیما خواهند بود.