از چند روز پیش شبکه‌های مخابراتی در شهر مزار شریف، یکی از امن‌ترین شهرهای افغانستان، از ساعت هفت شب تا چهار صبح از کار می‌افتد. یعنی شهروندان استان بلخ در شمال کشور در ۲۴ ساعت، ۹ ساعت از داشتن هرگونه ارتباط از طریق تلفن‌های همراه محروم‌اند. در میان پنج شبکه مخابراتی در افغانستان که فعالیت‌شان در سراسر کشور گسترده است، تنها شبکه مخابراتی سلام، که یک شبکه دولتی است فعالیت‌اش را در این استان قطع نمی‌کند. دلیل این عمل از سوی شبکه‌های مخابراتی، تهدید طالبان به از بین بردن دکل‌های مخابراتی این شرکت‌ها عنوان شده است.
طالبان چند روز قبل دو دکل مخابراتی در شهرستان چهاربولک در استان بلخ را مورد حمله قرار دادند و پس از آن شرکت‌های مخابراتی در افغانستان فعالیت‌شان را برای ساعات شب در این استان قطع می‌کنند. این نخستین بار نیست که شرکت‌های مخابراتی، به دلیل تهدید طالبان، فعالیت‌های مخابراتی خود را در ساعات شب قطع می‌کنند. پیش از این استان‌های فراه، هلمند، غزنی، پکتیا، کندز، بادغیس و چند شهر دیگر افغانستان نیز به همین سرنوشت دچار شده‌اند. دلیل اصلی برای قطع فعالیت‌های مخابراتی از سوی شرکت‌های مخابراتی این است که طالبان می‌پندارند نیروهای امنیتی از وسایلی استفاده می‌کنند که می‌توانند با ردگیری تلفن‌ها موقعیت جغرافیایی آنان را پیدا کرده و به آنان حمله کنند. از سوی دیگر طالبان می‌گویند افراد طرفدار دولت با استفاده از تلفن محل تجمع طالبان در روستاها را به نیروهای امنیتی خبر می‌دهند و نیروهای امنیتی نیز با استفاده از همین شیوه طالبان را مورد حمله قرار می‌دهند.
هرچند هنوز هیچ مقام امنیتی در مورد استفاده از سیستم ردگیری فرکانس تلفن‌های همراه طالبان و حمله به آنان سخنی نگفته ولی احتمال استفاده از چنین شیوه‌ای وجود دارد. اما استفاده از این شیوه زیاد هم دقیق و به صرفه نیست. طالبان می‌توانند با رد گم کردن، نیروهای امنیتی را سرگردان کنند. به طور مثال تلفن خود را روشن در یک منطقه نگه داشته و خود در منطقه‌ای دیگر تجمع کنند. به همین دلیل به نظر می‌رسد، استفاده از افراد وابسته به دولت در محلاتی که طالبان حضور کافی دارند و خبر دهی از طریق تلفن شیوه بهتری باشد.
با این حال قطع شدن خدمات تلفن همراه در تعدادی از شهرهای افغانستان تاثیرات سوء مختلف داشته است. بخش زیادی از بازرگانان با استفاده از تلفن همراه فعالیت‌های خود را تنظیم می‌کنند. مشکلات اورژانسی به سرعت از طریق همین مبایل‌ها حل می‌شود و مهم‌تر از همه رابطه‌ها بسیار نزدیک است. تعدادی از شهروندان شهر بلخ که به تازگی در شوک خاموش شدن خدمات تلفن‌هایشان در این شهر هستند، در شبکه‌های اجتماعی از مشکلات موجود بر سر راه زندگی‌شان حرف می‌زنند. اما یک نامه به طالبان که با رنگ و لعاب طنز نوشته شده، توجه بیشتر کاربران شبکه‌های اجتماعی را به خود جلب کرده است. او در این نامه نوشته است که من در طول شب ساعت‌ها با نامزدم حرف می‌زدم. حالا این فرصت از من گرفته شده است. با این‌که این متن بیشتر طنز است تا واقعیت، اما نشان دهنده این مساله است که وابستگی به تکنولوژی مدرن مانند خدمات تلفن همراه به حدی عمیق است که نبود آن می‌توانند بزرگ‌ترین صدمات را به جامعه وارد کند.
راه حل چیست؟
هنوز هیچ اقدام اصولی جهت رفع این مشکل، نه از سوی دولت و نه از سوی شرکت‌های مخابراتی در این رابطه صورت نگرفته است. مقام‌های محلی در استان بلخ به رسانه‌ها گفته‌اند که آنان از شرکت‌ها خواسته‌اند تا فعالیت‌شان را در طول شب قطع نکنند. ولی شرکت‌های مخابراتی به این خواست توجه نکرده و همچنان در طول شب فعالیت‌هایشان قطع است. به همین دلیل حکومت محلی در استان بلخ، تمام مراکز این شرکت‌ها در شهر مزارشریف را بسته و پلمپ کرده است. اما این موضع‌گیری به تنهایی هیچ دردی را دوا نمی‌کند. دولت باید در این رابطه بیشتر روی تامین امنیت دکل‌های مخابراتی تمرکز داشته باشد. مشکل این است که طالبان تهدید کرده‌اند که اگر فعالیت شبکه‌های مخابراتی در شهر مزار شریف قطع نشود، آنان دکل‌های مخابراتی در شهرستان‌ها را هدف قرار خواهند داد. بنابراین تامین امنیت دکل‌های مخابراتی در شهرستان‌ها می‌تواند تا حدی شرکت‌های مخابراتی را از زیر فشار تهدیدهای طالبان بیرون بیاورد و فعالیت‌هایشان به طور مستمر ادامه پیدا کند.
