۲۱ مجروح در مراسم بزرگداشت قاسم سلیمانی

هلیکوپتر حامل گل نزدیک بود هواداران سلیمانی را بر سر قبر او بکشد

سال گذشته در جریان تشییع جنازه سلیمانی، ۵۶ نفر به علت ازدحام جمعیت کشته و ده‌ها نفر دیگر زخمی شدند- Atta KENARE / AFP

بامداد ۱۳ دی ۱۳۹۸، قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس به همراه ابومهدی المهندس، فرمانده حشد الشعبی در یک حمله پهپادی ایالات متحده آمریکا در جریان عملیاتی موسوم به «آذرخش کبود» کشته شدند.

در جریان نخستین سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی، لشکر ۴۱ ثارالله نیروی زمینی سپاه در کرمان، برای بزرگداشت وی در این شهر در تاریخ ۱۰ دی ماه برنامه ریزی کرد. براساس این برنامه، در تاریخ ۱۷ دی ماه دقیقا یک روز پیش از ورود حسین سلامی فرمانده کل سپاه به شهر کرمان در تاریخ ۱۸ دی ماه، قرار شد یک مراسم تشییع نمادین برای سلیمانی از میدان آزادی تا گورستان کشته شدگان جنگ (گلزار شهدا) در این شهر به صورت موتوری برگزار شود و در نهایت با یک فروند هلیکوپتر مراسم گلباران اجرا شود. 

به دلیل جلوگیری از شیوع کرونا از حضور مردم عادی، کارکنان سپاه و خانواده‌های آن‌ها در خیابان‌های کرمان جلوگیری به عمل آمد و تنها گروهی از کارکنان سپاه، نزدیکان سلیمانی و گروه کوچکی از اعضای خانواده‌هایشان براساس برنامه‌ریزی در گلزار شهدای شهر کرمان تجمع کردند. صدا و سیمای کرمان نیز گروهی از خبرنگاران و فیلم‌برداران را برای پوشش زنده مراسم در گلزار شهدا مستقر کرد و گروهی از فیلم‌برداران و اعضاء روابط عمومی و سازمان‌های فرهنگی سپاه نیز در این محل تجمع کردند تا به همراه یک مداح برای قاسم سلیمانی آه و ناله کنند. 

در انتهای مراسم، پس از آن که یک فروند هلیکوپتر ترابری سنگین میل ۱۷۱ هوانیروز (هواپیمایی نیروی زمینی) سپاه برای ادامه گلریزی به محل گلزار شهدا نزدیک شد، باد شدید تولید شده به وسیله ملخ اصلی که در حقیقت در نتیجه فروافتادگی جریان هوا (Downwash) است، باعث تخریب داربست‌های احداثی بر روی قبر قاسم سلیمانی و فرو افتادن آن‌ها و تجهیزات فیلم‌برداری بر سر هواداران وی، کارکنان سپاه و بسیج و همچنین گروه فیلم‌برداری شد. در جریان این حادثه، مجموعا ۲۱ نفر مجروح شدند که جمعیت هلال احمر آن‌ها را مورد درمان سرپایی قرار داد. 

این نخستین بار نیست که عملیات و مراسم برگزار شده از سوی سپاه و پس از مرگ قاسم سلیمانی جان شهروندان ایرانی را به خطر می‌اندازد، پیش‌تر و در تاریخ ۱۷ دی ۱۳۹۸ و جریان تشییع جنازه سلیمانی، ۵۶ نفر به علت ازدحام جمعیت کشته و ده‌ها نفر دیگر زخمی شدند. همچنین در جریان نخستین عملیات انتقام‌جویانه نیروی هوافضای سپاه، بعلت ضعف و فقدان سواد نظامی و مدیریت در میان فرماندهان سپاه و همچنین به علت‌ عدم بسته شدن حریم هوایی کشور ۱۷۶ نفر سرنشینان پرواز ۷۵۲ شرکت هواپیمایی بین‌المللی اوکراین جانشان را پس از ساقط کردن هواپیمای بوئینگ ۷۳۷-۸کِی وی‌ از دست دادند. 

ضعف مدیریت و واکنش‌های گله وار 

ساعت ۱۲:۳۲ بامداد ۱۳ دی ۱۳۹۸، یک موشک اِی جی اِم-۱۱۴ هلفایر (AGM-114 Hellfire) شلیک شده از یک پهپاد ام کیو-۹ ریپر (MQ-9 Reaper) که گفته می‌شود متعلق به نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا بوده است، به خودروی حامل قاسم سلیمانی برخورد می‌کند. ثانیه‌هایی بعد موشک دوم به خودروی وی برخورد می‌کند تا فرماندهان عملیات آذرخش کبود از مرگ این فرمانده خطرناک سپاه قدس اطمینان حاصل کنند. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در نتیجه برخورد دو موشک به خودروی وی، جسد او تکه تکه شده و تنها بخش‌هایی از آن شامل یک دست، سالم باقی می‌ماند. اعضای گروه شبه‌نظامی حشد الشعبی تکه‌های باقیمانده از اجساد او و همراهانش شامل ابومهدی المهندس را در تابوت‌های جداگانه گذاشته و در صبح و بعد از ظهر ۱۴ دی ماه در بغداد و کاظمین تشییع می‌کنند. یک روز بعد، یک فروند هواپیمای ترابری متوسط آنتونف ۷۴ نیروی هوافضای سپاه اجساد آن‌ها را به شهر اهواز منتقل می‌کند تا تشییع شوند. سپس اجساد به شهر مشهد منتقل و در آن جا نیز تشییع می‌شوند. روز ۱۶ دی ماه اجساد سوار بر هواپیمای ماهان به شهر تهران منتقل شده و پس از تشییع سوار بر دو فروند هلیکوپتر میل ۱۷۱ به قم می‌روند تا در آن جا تشییع شوند. 

در نهایت اجساد صبح روز ۱۷ دی ۱۳۹۸ به شهر کرمان رسیدند تا تشییع شوند. همچون سایر شهرها، نیروی زمینی سپاه و سایر ارگان‌های امنیتی و دولتی با استفاده حداکثری از تمامی وسایل نقلیه عمومی و همچنین اتوبوس‌هایشان تمامی کارکنان خود و خانواده‌هایشان را برای شرکت در مراسم به کرمان آوردند. بسیاری از شرکت‌کنندگان در روزهای قبل با اتوبوس از یک شهر به شهر دیگر منتقل می‌شدند تا در این مراسم‌ حضور داشته باشند. انتقال بی‌حساب و کتاب و استقرار ده‌ها هزار نفر از کارمندان دولتی و نیروهای سپاه و خانواده‌هایشان تنها در یک خیابان از شهر کرمان باعث ازدحام جمعیت و کشته شدن ۵۶ نفر و مجروحیت ده‌ها نفر دیگر شد. آن چه پزشکی قانونی و اداره ثبت احوال به عنوان عامل مرگ این ۵۶ نفر ذکر کرد واکنش‌های حیوانی و غیرعمدی هواداران قاسم سلیمانی سبب این فاجعه شده بود. 

خطری که این بار به خیر گذشت 

بی‌شک ضعف در مدیریت، برنامه‌ریزی و فرماندهی عملیات و مراسم تشییع جنازه قاسم سلیمانی در شهر کرمان که از سوی مقامات و مسؤولین منطقه‌ای و همچنین فرماندهان سپاه کرمان طراحی و برنامه‌ریزی شده بود، در مرگ این ۵۶ نفر دخیل بود. این اتفاق در نخستین سالگرد تشییع جنازه قاسم سلیمانی، چهارشنبه هفته گذشته بار دیگر در شهر کرمان تکرار شد و این بار یک فروند هلیکوپتر میل ۱۷۱ هوانیروز سپاه در حین پرواز در ارتفاع بسیار کم برای رهاسازی گل بر روی قبر سلیمانی در گلزار شهدای کرمان پرواز کرد و خدمه آن بی‌اطلاع و بی‌توجه به حضور ده‌ها نفر در محل گلزار و همچنین داربست‌های غیر ایمن بر روی آن‌ها براساس برنامه‌ریزی فرماندهانشان در ارتفاع پایین پرواز کرده و منجر به تخریب داربست‌ها و ایجاد جراحت در ۲۱ نفر از حاضران در مراسم سالگرد شود. 

نه تنها مجروحیت و مرگ شرکت‌کنندگان در مراسم تشییع جنازه و سالگرد سلیمانی ناشی از بی‌توجهی و ضعف فرماندهان نیروهای سه‌گانه نظامی سپاه پاسداران است بلکه بی‌توجهی نسبت به ساده‌ترین اصول فرماندهی و سلسله مراتب نظامی باعث کشته شدن ۱۷۶ نفر از سرنشینان هواپیمای بوئینگ ۷۳۷-۸کِی وی شرکت هواپیمایی بین‌المللی اوکراین در بامداد ۱۸ دی ۱۳۹۸ شد. سپاه پاسداران تبلور ۴۲ سال ناکامی و ضعف جمهوری اسلامی در بسیاری از زمینه‌هاست. فرماندهان این نیرو که تنها براساس سرسپردگی‌شان به رهبر جمهوری اسلامی و فرمانده کل قوای آن، علی خامنه‌ای درجه‌های نظامی خود را دریافت کرده‌اند طبیعتا از دانش نظامی کافی برخوردار نبوده است و در نتیجه ضعف در تصمیم‌گیری صحیح دست به اقداماتی نسنجیده زد که جان غیرنظامیان و نظامیان را به خطر انداخته و تلف می‌کند.