متمم ۲۵ قانون اساسی آمریکا و امکان برکناری رئیس‌جمهور

اگر معاون رئیس‌جمهور و اکثریت هیئت دولت در مورد بی‌کفایتی رئیس‌جمهور هم‌عقیده باشند، می‌توانند او را برکنار کنند

مایک پنس، معاون رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا - POOL / Getty Images via AFP

درخواست از مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور، برای برکنار کردن  ترامپ با استفاده از متمم ۲۵ قانون اساسی، لحظه به لحظه در حال افزایش است.

اما به‌راستی کارکرد این متمم چگونه است؟

طبق بند چهار متمم ۲۵ که در سال ۱۹۶۷ به تصویب رسید، با اتکا به قانون اساسی می‌توان رئیس‌جمهور را فورا برکنار کرد. اگر معاون رئیس‌جمهور و اکثریت هیئت دولت در مورد بی‌کفایتی رئیس‌جمهور هم‌عقیده باشند، می‌توانند او را برکنار کنند و برای این کار فقط باید نامه‌ای به کنگره ارسال شود.

طبق اعلام نظر وزارت دادگستری در سال ۱۹۸۵، اکثریت هیئت دولت در این مورد یعنی اکثریت ۱۵ وزیر اصلی. در این روند، سپس معاون رئیس‌جمهور، وظایف ریاست‌جمهوری را بر عهده می‌گیرد مگر آن که کنگره با آن مخالفت کند.

طبق گزارش مجله نیویورک، به گفته کارشناسان حقوقی، بند چهار را برای استفاده در وضعیت‌های مختلف تصویب کرده‌اند. از ربوده شدن رئیس‌جمهور و به حالت اغما رفتن وی تا مواردی مثل وضعیت کنونی که رئیس‌جمهور با اتهام بی‌کفایتی مواجه است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

ابهامی که در متن این بند وجود دارد باعث می‌شود تا بتوان آن را در موقعیت‌های مختلف به کار برد. طبق گزارش سال ۲۰۱۹ ایندیپندنت، بعد از آن که آقای ترامپ در سال ۲۰۱۷  جیمز کامی، رئیس وقت دفتر تحقیقات فدرال ایالات‌متحده (اف‌بی‌آی) را برکنار کرد، اف‌بی‌آی بحث برکنار کردن او با استفاده از متمم ۲۵ را پیش کشید. مشکل این بود که دوسوم هر دو مجلس کنگره باید رای موافق می‌دادند تا معاون رئیس‌جمهور جانشین وی شود؛ اما اکنون که دو هفته به پایان دوران ریاست‌جمهوری آقای ترامپ باقی مانده است، آن محدودیت وجود ندارد و با رای اکثریت یکی از مجالس هم معاون رئیس‌جمهور می‌تواند در ۲۵ روز باقیمانده جانشین وی شود.

به نوشته ووکس، ترامپ همچنان عنوان رئیس‌جمهور را خواهد داشت اما دیگر هیچ اختیاراتی نخواهد داشت.

آقای پنس، معاون وفاداری برای رئیس‌جمهور بود اما بعد از حمله امروز معترضان به ساختمان کنگره، اوضاع می‌تواند برای او و هشت عضو دیگر هیئت دولت آن قدر ناخوشایند شده باشد که ترامپ را برکنار کنند. این واقعیت که شماری از اعضای هیئت دولت مانند آقای پنس به رئیس‌جمهور وفادار بوده‌اند اوضاع را دشوارتر می‌کند زیراحتی اگر برکناری آقای ترامپ به تصویب برسد، او می‌تواند با ارسال نامه‌ای به کنگره با آن مخالفت کند.

آقای پنس چهار روز وقت خواهد داشت تا به این نامه پاسخ دهد که سبب می‌شود فاصله چندانی تا موعد تحلیف جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب، باقی نمانده باشد.

اگر کنگره به خاطر نزدیک بودن پایان دوران ریاست جمهوری آقای ترامپ، او را برکنار نکند، وی باز هم ۲۱ روز دیگر رئیس‌جمهور خواهد ماند؛ اما پایان دوران اقامت آقای ترامپ در کاخ‌سفید نزدیک است.

مجلس نمایندگان تحت اختیار نانسی پلوسی و دموکرات‌ها می‌توانند در مدت باقی مانده تا پایان دوران ریاست‌جمهوری ترامپ اقدامی انجام ندهند و از هر اقدامی در مجلس سنا هم مانع شوند تا روز ۲۰ ژانویه فرا برسد و ریاست‌جمهوری آقای بایدن آغاز شود.

© The Independent