ناظران امور فلسطین بدین باورند که با ورود جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب آمریکا به کاخ سفید در ماه ژانویه آینده، روابط واشنگتن با فلسطین به حالت قبلی و به وضعیتی که پیش از دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ بود، باز می‌گردد.

جو بایدن پیش از این، طرح ایجاد دو کشور و آغاز مجدد گفت‌وگوها را به عنوان یگانه راه حل برای منازعه اعراب و اسرائیل دانسته و تصمیم خود را برای از سرگیری حمایت مالی از فلسطینی‌ها ابراز داشت. در همین حال، حسن شیخ، عضو کمیته مرکزی جنبش فتح و از شخصیت‌های نزدیک به محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، اظهار داشت که از سرگیری حمایت مالی فلسطین، روزنه‌ای برای برقراری روابط با ایالات متحده پس از ۲۰ ماه ژانویه آینده به شمار می‌رود.

حسن شیخ پس از مشارکت با محمود عباس در اجلاس فلسطین-اردن با ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن و اجلاس فلسطین-مصر با عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر که اخیراً برگزار شد، اعلام کرد که فلسطینیان در تلاش برای ایجاد استراتژی مشترکی هستند که به عنوان هسته‌ برای تدوین موضع متحد اعراب برای دفاع از منافع حیاتی جهان عرب باشد. وی خاطرنشان کرد که رهبران مصر، اردن و فلسطین در زمینه بهبودی روابط میان کشورهای عربی و تلاش برای چیرگی بر ناسازگاری‌های موجود به توافق رسیدند.

همچنان احمد مجدلانی، یکی از اعضای کمیته اجرایی سازمان آزادی‌بخش فلسطین، خبر از تشکیل «کمیته پیگیری اعراب» داد که هدف از آن ایجاد جبهه عربی برای فراهم کردن زمینه برگزاری کنفرانس بین‌المللی صلح برای پایان دادن به اشغال اسرائيل مطابق به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد است. وی با اشاره به این‌که رهبران اردن و مصر از موضع فلسطین در مورد از سرگیری مذاکرات با اسرائیل مطابق با طرح صلح عربی حمایت می‌کنند، افزود: "دوره ریاست جمهوری بایدن، منطقه را وارد مرحله جدیدی می‌کند."

البته شماری از کشورهای عربی حتی پیش از روی‌کار آمدن جو بایدن و با اعتقاد به این‌که آخرین فرصت برای ایجاد کشور فلسطین در محدوده مرزهای ۱۹۶۷ که پایتخت آن بیت‌المقدس باشد فراهم شده است، تلاش‌های خود را برای تحقق این هدف آغاز کرده اند.

در همین حال، ایمن صفدی، وزیر امور خارجه اردن، ضمن تأکید بر این‌که "دستیابی به صلح در خاورمیانه مستلزم نقش آمریکا است، گفت که جو بایدن در نخستین تماس با یک رهبر عربی، پادشاه اردن را نسبت به تعهد خود به راه حل چاره دوکشوری و همکاری برای دستیابی به صلح عادلانه و همه‌جانبه اطمینان داده است.

ایمن صفدی در مصاحبه‌ای با یکی از مراکز پژوهشی ایتالیا افزود که مذاکرات "تنها گزینه دستیابی به صلح عادلانه و همه‌جانبه از طریق تأسیس کشور فلسطین و دستیابی به راه حل برای مسئله پناهندگان است." وی با اشاره به توافق‌نامه‌های صلح امارات متحده عربی و بحرین با اسرائیل، گفت "توافقات مزبور نمی‌توانند جایگزینی برای حل و فصل اصل منازعه از طریق ایجاد کشور مستقل فلسطین باشند، اما ممکن است تل‌آویو را برای رسیدن به یک صلح نهایی و فراگیر تشویق کنند."

وزیر امور خارجه اردن با تأکید بر این‌که کشورش رابطه‌ای نزدیک با رهبری امارات متحده عربی و فلسطین دارد، خاطرنشان کرد کرد که هیچ تغییری در موضع امارات متحده عربی، بحرین و مصر در مورد لزوم اتکای روند صلح به «ابتکار صلح عربی» به وجود نیامده است.

البته به دنبال از سرگیری روابط تشکیلات خودگردان فلسطین با اسرائیل، وزیر امور خارجه اردن با گابی اشکنازی، همتای اسرائیلی خود در مورد آغاز مجدد مذاکرات صلح، گفت‌وگو کرد. وی با تأکید بر لزوم خودداری اسرائیل از اتخاذ اقداماتی که احتمال دستیابی به صلح عادلانه را تضعیف می‌کند،  اظهار داشت که"هیچ گزینه دیگری برای راه حل چاره دو کشوری" وجود ندارد.

از سوی دیگر، جبرئيل رجوب، دبیر کمیته مرکزی جنبش "فتح"، با اشاره به این‌که دولت بایدن سیاست متفاوتی نسبت به دولت رئیس جمهور ترامپ خواهد داشت، خواستار توسعه موضع متحد عربی برای مقابله با چالش‌های پیش رو شد. وی افزود: "ارتباط فلسطین با جهان عرب یک رویکرد استراتژیک است به شرط آنکه مبتنی بر ابتکار صلح عربی باشد."

با این حال، رجوب در صحبتی که با ایندیپندنت عربی داشت، گفت که تلاش برای چیرگی بر اختلافات با كشورهای عربی "به معنای فروش آرمان فلسطین نیست" و خاطرنشان كرد كه "فلسطینیان بخشی از محورهای سیاسی منطقه نیستند."

اما عریب الرنتاوی، مدیر مرکز مطالعات سیاسی قدس در اردن، مشارکت فلسطین در جنبش در حال انجام در شماری از پایتخت‌های کشورهای عربی را "نشانه‌ای از انتقال تشکیلات خودگردان فلسطین به مرحله تسلیم موافقت نامه‌های صلح بین اعراب و اسرائیل و حتی بهره‌جویی از آنها به عنوان یک هدف موجود در سیاست های عرب دانست." وی افزود که هدف از این امر، جلوگیری از پیشرفت تلاش‌ها برای حمایت از رهبری جایگزینی برای فلسطین و نزدیکی میان تشکیلات خودگردان فلسطین و اسرائیل است و البته عمده‌ترین عامل در این زمینه، پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و فراهم شدن زمینه آغاز روند گفت‌وگوهای صلح، پیش از روی‌کار آمدن بایدن در قدرت است.