محمدجواد ظریف،وزیر امور خارجه ایران،برای دومین بار در فاصله کمتر از سه ماه به نیویورک سفر کرده است. دستور کار رسمی این سفر حضور در نشست وزیران سازمان ملل با موضوع توسعه پایدار عنوان شده که در بحبوحه مشکلاتی که ایران با آن دست به گریبان است،به اندازهای اهمیت ندارد که ظریف فاصله ۱۰ هزار کیلومتری بین تهران و نیویورک را طی کند.
ظریف پس از اشاره سه هفته قبل استیو منوچین،وزیر خزانهداری آمریکا به احتمال تحریم او، برای شرکت در این نشست، ویزای آمریکا درخواست کرد. تهران با این اقدام توپ را به زمین ایالات متحده انداخت تا عزم کاخ سفید برای پیشبرد دیپلماسی را محک بزند. در صورتی که واشینگتن با صدور ویزا موافقت نمیکرد، همان برگ برندهای را در اختیار تهران قرار میداد که برای محکوم کردن آمریکا در جامعه بین المللی به سد کردن راه دیپلماسی به آن نیاز دارد. اما آنگونه که خبرگزاری رویترز گزارش داده، ویزای آمریکای ظریف با موافقت مایک پومپئو، وزیر امور خارجه این کشور صادر شده که از سوی همتای ایرانیاش جنگ طلب خوانده میشود.
ایران خواستار برون رفت از شرایطی است که به گفته مقامات تهران حتی در دوران جنگ با عراق هم تجربه نکرده بود و سفر ظریف هم در همین چارچوب قرار میگیرد.
حسن روحانی، رییس جمهور ایران، در حالی که هواپیمای ظریف هنوز به آسمان ایالات متحده نرسیده بود، با اشاره به اینکه ایران اهل منطق و عقلانیت است، گفت: «آمریکا از زورگویی دست بردارد و تحریم ها را لغو کند؛ ما همین ساعت، همین لحظه برای مذاکره آمادهایم».
اظهاراتی که در مقایسه با گفتههای آیتالله خامنهای،رهبر جمهوری اسلامی در نکوهش مذاکره و اصرار بر مقاومت،نشان دهنده تعدیل مواضع جمهوری اسلامی پس از افزایش فشار تحریمها است. صندوق بینالمللی پول رشد منفی شش درصدی و تورم ۵۰ درصد را برای اقتصاد ایران در سال جاری میلادی پیشبینی میکند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
جمهوری اسلامی گمان میکند برای ورود به مذاکره با آمریکا که با وجود دونالد ترامپ، نمیتواند محرمانه باشد؛ به حفظ وجهه نیاز دارد. رییس جمهور کنونی آمریکا از دنیای رسانه می آید و عاشق فضای مجازی است. علاقه وافر او به نمایش دستاوردهایاش، یکی دیگر از تفاوتهای شخصیتی ترامپ و باراک اوباما است که برای ماهها (قبل از علنی شدن مذاکرات) به فرستادههای تهران امکان داد،در ویلای شخصی سلطان قابوس در عمان با نمایندگان آمریکا به طور محرمانه به گفتگو بنشینند.
پیشنهاد ظریف در جریان سفر اردیبهشت ماه به نیویورک مبنی بر مبادله زندانیان بین ایران و آمریکا، یا اقدامات اخیر تهران در کاهش تعهدات هستهای و ماجراجوییهای منطقهای، بخشی از استراتژی جمهوری اسلامی برای حفظ اعتبار در آستانه مذاکره با آمریکا به شمار می رود.
اما در فاصله سفر قبلی ظریف به آمریکا تا امروز که وزیر امور خارجه دوباره در نیویورک حضور دارد، شرایط اقتصادی ایران به وضوح وخیم تر شده و فرصت برای آزمون و خطا کمتر.
سفر سوم اردیبهشت وزیر امور خارجه ایران به آمریکا همزمان بود با تمدید نشدن معافیت از تحریمهای نفتی علیه ایران. اقدامی که در مدت کمتر از سه ماه، صادرات نفتی ایران به عنوان اصلیترین منبع تامین درآمد دولت را از یک میلیون بشکه در روز، به زیر ۳۰۰ هزار بشکه و کمتر کاهش داد.
در این مدت تحریم صادرات فلزات، تمدید محدود بخشی از معافیتها از تحریمهای هستهای، تحریم پتروشیمی و تحریم آیتالله خامنهای و منصوبان او علیه ایران اجرا شد و چشمانداز وضعیت اقتصادی باوجود همه مهارتهای ایران در دور زدن تحریمها امیدوارکننده نیست.
اکنون ایالاتمتحده با صدور ویزا برای ظریف و تعلیق تحریم او، بار دیگر فرصتی را برای ایران فراهم کرده است. ظریف میتواند از این فرصت برای گشودن باب مذاکره با آمریکا و متوقف کردن روند افزایش فشارها بر ایران استفاده کند، یا اینکه آن را به یکی دیگر از فرصتهای از دست رفته تبدیل کند.