توافق طالبان و دولت

آتش‌بس در صدر موضوعات مذاکره است

فوزیه کوفی، عضو هیئت مذاکره کننده - JOHANNES EISELE / AFP

در نشستی مجازی برای بررسی راه‌حل‌های پیش‌رو برای تحقق صلح افغانستان، رهبران سیاسی این کشور، آتش‌بس را از اولولیت‌های اصلی دولت، در مرحله دوم مذاکرات صلح با طالبان، عنوان کردند.

فوزیه کوفی، عضو هیات مذاکره‌کننده دولت با طالبان، محمد محقق، رهبر حزب وحدت ملی اسلامی مردم افغانستان، عمر داوودزی، فرستاده ویژه رئیس جمهور در امور پاکستان و جمعه‌خان همدرد، رهبر اتحاد شوراهای حزب اسلامی کشور، در این نشست که از سوی نهاد «مشارکت جهانی برای صلح» برگزار شده بود، شرکت داشتند.

خانم کوفی، بدون اعلام رسمی توافق با طالبان گفت که مذاکرات از مرحله گفتگو درباره دستورالعمل کاری فراتر رفته است و اکنون به مرحله دیگری رسیده است.

او افزود:‌ «در مرحله‌ای هستیم که قرار است مذاکرات وارد یک مرحله جدید شود. مرحله جدید بیشتر صحبت و بحث روی موضوع‌های مذاکره است. انتظار ما این است که دو طرف، اولویت‌هایی را که در برنامه دارند، پیشنهاد کنند. یک فهرست از موضوع‌ها برای بحث آماده شود. موضوع اصلی برای جمهوری اسلامی افغانستان، آتش‌بس است که باید در اولویت قرار بگیرد. با این تاکید، می‌خواهم بگویم که از بحث بر سر اصول کاری با شفافیت، عبور کرده‌ایم و به گفتگو درباره مواردی که باید در دستور جلسه قرار بگیرد رسیده‌ایم. این نشان می‌دهد پیشرفت وجود دارد.»

سه ماه طول کشید تا این پیشرفت حاصل شود. انتظار می‌رود دو طرف با اعلام رسمی خبر توافق، مرحله دوم مذاکرات را در قطر شروع کند.

اما در جلسه مجازی «مشارکت جهانی برای صلح»، نگرانی‌هایی هم در مورد صداقت طالبان در قبال روند صلح مطرح شد.

آقای محقق با اشاره به شرایط ادامه جنگ در کشور گفت به نیت طالبان اطمینان ندارد. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

او گفت:‌ «ما صلح را ضرورتی برای افغانستان می‌دانیم اما نه به معنای اینکه جمهوریت و حقوق مردم از بین برود. صلح باید به معنای این باشد که تمام قوم‌ها، نژادها، مذهب‌ها، زبان‌ها و رویکردهای سیاسی در افغانستان وجود داشته باشد و مردم در چنین فضایی زندگی کنند، عزت داشته و سربلند باشد. باور چندانی ندارم که طرف مقابل دولت افغانستان، به اندازه‌ای که ما برای تحقق صلح تلاش می‌کنیم، باور به صلح داشته باشد. آنها تمام تلاششان این است که از راه نظامی به پیروزی برسند. آنها این مذاکرات را بیشتر به عنوان فرصتی برای پیروزی می‌بینند نه صلح. برای طالبان این یک بازی است. این بازی به‌طور واضح فهمیده می‌شود. می‌بینید در افغانستان چه شرایط جنگی و خونباری است. از یک دست صدا برنمی‌آید. یک طرف صلح می‌خواهد، آنها طرف اصرار بر جنگ می‌کنند. اگر آتش‌بس نباشد، چگونه صلح تحقق پیدا کند؟»

آقای داوودزی که در این نشست به عنوان نماینده دولت حضور داشت، اعلام کرد احتمال خطر فروپاشی، دور از واقعیت است و دولت برای هر دو اتفاق، آمادگی دارد.

او همچنین گفت رابطه جدیدی با پاکستان آغاز شده است که تاکنون سابقه نداشته‌است. امیدواری زیادی وجود دارد که اسلام‌‌آباد به موفقیت روند صلح در افغانستان، کمک کند.

آقای داوودزی در مورد سیاست دولت جو بایدن، رئیس جمهور منتخب آمریکا، گفت انتظار ندارد که به روند صلح توجه نداشته باشند.  

او افزود:‌ «موضوع صلح افغانستان، اولین‌بار، در دوران اوباما و معاونش بایدن شروع شد. آمریکا در سیاست خود، برای طالبان به جای کلمه تروریست از کلمه اشرار/شورشی استفاده کرد. آمریکا از نظر قانونی نمی‌تواند با تروریست مذاکره کند. تلاش‌های صلح هم در سال ۲۰۱۰ با برگزاری جرگه مشورتی صلح افغانستان شروع شد، آنهم با مشورت دولت اوباما و معاون او جو بایدن. اولین مذاکره با طالبان هم در ماه می سال ۲۰۱۱ در مونیخ صورت گرفت. بایدن نیز طرفدار صلح است و کوشش‌ زیادی در این زمینه می‌کند.»

آقای داوودزی، درباره تفاوت سیاست دولت ترامپ و بایدن در مواجهه با افغانستان گفت:‌ «تفاوت در این است که در دوره بایدن، اقدامات آمریکا احساساتی، عجولانه و بدون مشورت نیست. ترامپ نه با دولت مشورت درست کرد نه با ملت، نه با متحدان اروپایی و نه ناتو. یک‌طرفه تصمیم‌هایش را می‌گرفت و به همان راه ادامه می‌داد. پیش‌بینی شخصی من این است که کوشش‌ها، بیشتر و وسیع‌تر می‌شود. برخوردها برخلاف دولت ترامپ، عقلانی‌تر خواهد شد. نتیجه هم عقلانی‌تر خواهد شد.

از طرف دیگر،‌ آقای همدرد، فرمانده پیشین حزب اسلامی، که اکنون جریان سیاسی خود را دارد از دو طرف طالبان و دولت خواست به جای منافع شخصی، برای صلح اولولیت قائل شوند چراکه تنها راه نجات کشور، پایان خونریزی است. او گفت دو طرف از خواسته‌های خود کوتاه بیایند و تجربه تلخ رهبران پیشین جهادی را که با یکدیگر سازش نکردند و اوضاع افغانستان به سمت جنگ داخلی رفت، تکرار نکنند.

«مشارکت جهانی برای صلح»، یک نهاد تحقیقاتی مستقل، مستقر در لندن است که در راستای برقراری صلح در افغانستان فعالیت می‌کند.