اگر به شکل تخمینی کمکهای کشورهایی را که در کنفرانس ژنو تعهد کردهاند که از افغانستان حمایت کنند بدون ارائه مبلغ مشخصی در نظر بگیریم، جامعه جهانی برای چهار سال آینده در حدود ۱۴ میلیارد دلار به افغانستان کمک خواهد کرد. دولت افغانستان با استقبال از موج حمایت جامعه جهانی از این کشور اعلام کرده است که کمکهای موجود میتواند این کشور را به سوی خود کفایی حرکت بدهد.
محمد اشرف غنی در سخنرانی روز سهشنبه در کنفرانس ژنو که به صورت آنلاین ارائه شد از تداوم تعهد جامعه جهانی برای کمک به افغانستان سپاسگزاری کرد. آقای غنی با این حال از جامعه جهانی درخواست کرد تا بیشتر از کمک، تلاش خود را برای اتصال به منطقه و جهان متمرکز کنند.
با این حال کمکهای جامعه جهانی، دست و دلبازی گذشته را ندارد و اکثریت کمکها مشروط است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به طور مثال دولت آمریکا برای یک سال در حدود ۳۰۰ میلیون دلار به افغانستان تعهد کمک کرده است اما در کنار آن ۳۰۰ میلیون دلار کمک سال بعد خود را مشروط به عملکرد دولت افغانستان در راستای مبارزه با فساد، حکومتداری خوب و تلاش برای تامین صلح در افغانستان دانسته است.
اتحادیه اروپا نیز مجموع ۱.۲ میلیارد یورو که معادل ۱.۴ میلیارد دلار میشود، به افغانستان کمک خواهد کرد. اما این کمک نیز مشروط به تعهد افغانستان جهت حفظ دموکراسی، حقوق بشر، حاکمیت قانون و برابری جنسیتی است.
به این ترتیب جامعه جهانی همچنان مسیر ۱۹ساله کمک به افغانستان را ادامه خواهد داد. این کمک به احتمال زیاد آخرین روند رسمی کمکهای جامعه جهانی برای رسیدن افغانستان به خودکفایی داخلی است. به همین دلیل رئیس جمهور غنی نیز در سندی که به عنوان دومین سند چارچوب ملی صلح و توسعه افغانستان یاد میشود و به کنفرانس ژنو ارائه شد از سه ستون اصلی حرکت به سوی خودکفایی یاد کرد که شامل برپایی صلح، حکومتداری صحیح و بازارسازی است. براساس این سند، دولت افغانستان تلاش خواهد کرد تا با تمرکز بر این سه ستون افغانستان را با استفاده از کمکهای جامعه جهانی به خودکفایی برساند.
اما در کنار آن حمایت مشروط جامعه جهانی، بار سنگینی را بر دوش دولت افغانستان گذاشته است. تقریبا تمامی سخنرانان کشورها و نهادهای جامعه جهانی که در کنفرانس ژنو متعهد به کمک شدند روی یک نکته تاکید خاص داشتند و آن هم مبارزه با فساد بود. دولت افغانستان هرچند مدعی است که به جز دو معیار که در حال تطبیقاند، دولت تمامی معیارهای مطرح شده جامعه جهانی برای مبارزه با فساد در افغانستان را تطبیق کرده است، با این حال تاکید جامعه جهانی بر مبارزه با فساد نشان میدهد که هنوز کشورهای کمککننده به افغانستان از روند مبارزه با فساد راضی نیستند. از سوی دیگر تاکید جامعه جهانی بر حفظ ارزشها و دستاوردهای ۱۹ سال گذشته، دولت افغانستان را در موقعیت بهتری در روند مذاکرات صلح قرار میدهد.
امتیازهایی که آمریکا در توافقنامه صلح با طالبان به این گروه داده بود و فشارهایی که بر دولت افغانستان جهت عملی کردن خواستههای طالبان، وارد کرد، این نگرانی را در میان افکار عمومی افغانستان ایجاد کرده بود که جامعه جهانی به قیمت آمدن صلح و ثبات در افغانستان، دستاوردهای ۱۹ سال گذشته را قربانی خواهد کرد. اما تاکید بیش از حد کشورهای کمککننده برای حفظ ارزشهای حقوق بشری، چیزی که طالبان بخش عمده آن را نمیپذیرد، تداوم برابری جنسیتی و مهمتر از همه حاکمیت قانون، دولت افغانستان را قادر میکند که در مقابل برخی از خواستههای طالبان مقاومت و آنها را رد کند.
چنان چه روز گذشته مطرح شد که دولت افغانستان اصول تازه پذیرفته شده میان هیاتهای مذاکرهکننده را برای رسیدن به یک شیوه کاری مشترک، برای آغاز گفتوگوها نپذیرفته است. زیرا به نحوی امتیازدهی بیش از حد به طالبان بوده است.
به این ترتیب دولت افغانستان برگزاری کنفرانس ژنو را یک موفقیت بزرگ برای خود میداند. زیرا علیرغم وجود چالشهایی از جمله شیوع ویروس کرونا، توانست نزدیک به تعهدات کنفرانس بروکسل در ۲۰۱۶ برای چهار سال آینده کمک جامعه جهانی را به دست بیاورد. اما این کمکها با خود اما و اگرهایی هم دارد که دولت را موظف میسازد بیشتر از گذشته برای تحقق خواستههای جامعه جهانی تلاش کند که بدترین آن بررسی سال به سال عملکرد دولت افغانستان در راستای تحقق تعهدات و ادامه یافتن کمکها است.