نامزد وزارت خارجه بایدن، دیپلماتی آرام و سنتی در جهانی متحول و خشن

ماموریت دشوار بلینکن بازگشت به برجام بدون برانگیختن دست راستی‌های افراطی آمریکا است

بلینکن هنوز باید رسما پس از مراسم تحلیف آقای بایدن در ۲۰‌ ژانویه نامزد این سمت شود- Brendan Smialowski / AFP

«آنتونی بلینکن» برخلاف سلفش مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده که اغلب تعصبات و نظرات افراطی خود را در امور کشوری دخالت می‌داد، به آرامی سخن می‌گوید و خشمی از خود نشان نمی‌دهد. او طرفدار جلب موافقت اکثریت و شنونده خوبی است. هرچند پمپئو به عنوان فردی بی‌تدبیر شناخته می‌شد، آقای بلینکن همراه، محترم و بانزاکت است. او دوره دبیرستان را در پاریس گذرانده است، فرانسه حرف می‌زند و از خانواده‌ای دیپلمات است. 

گزارش‌ها حاکی از آن است که بلینکن که از نخبگان سیاست خارجی سنتی آمریکا، معاون سابق وزارت خارجه و مشاور سابق  امنیت ملی بوده است، در این هفته از طرف جو بایدن به سمت وزارت خارجه ایالات متحده منصوب شد. 

اما برخورد سنتی او با دیپلماسی، چالش‌های بی‌سابقه‌ای را که واشینگتن با آن روبه‌روست در بوته آزمایش قرار خواهد داد. 

متیو بریزا، یک دیپلمات سابق آمریکا که در دهه ۱۹۹۰ با بلینکن کار کرده و او را می‌شناسد می‌گوید: «تونی اکنون در مقایسه با زمانی که معاون وزیر خارجه بود، در شرایط بسیار متفاوتی کار خواهد کرد. چرا جهان باور کند که آمریکا در همان راه قابل اتکایی حرکت می‌کند که زمانی موافقت‌نامه امضاء می‌کرد و به شرایط آن پایبند می‌ماند؟ کار اصلی او (بلینکن) احیای اعتبار آمریکا به این معناست که ایالات متحده به تعهداتش پایبند و آماده رهبری است.» 

بلینکن هنوز باید رسما پس از مراسم تحلیف آقای بایدن در ۲۰‌ ژانویه نامزد این سمت شود و از طرف اکثریت سنا مهر تایید بگیرد. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

برای بلینکن احیای متحدان آمریکا که از بابت انتخاب جو بایدن نفسی به راحتی کشیدند، آسان‌ترین جنبه کارش خواهد بود. حتی بازگشت به معاهده آب و هوای پاریس یا احیای پرداخت حق عضویت به سازمان بهداشت جهانی، به آسانی میسر خواهد شد. 

آن چه از نظر سیاسی دشوارتر خواهد بود بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران است که او در ایجاد و سپس دفاع از آن در مقابل  انتقادات فزاینده افراطی‌های واشینگتن نقش داشته است. 

او در مقابل رهبران کشورهای سربلند کرده‌ای چون چین و روسیه قرار خواهد گرفت که هرچند به ترامپ اعتماد نداشتند اما از هرج و مرج و انحراف قابل‌توجهی که دستگاه رهبری او به وجود آورد استفاده کردند. آن‌ها اکنون نگران تعهد دستگاه رهبری بایدن به ایجاد حمایت بین‌المللی علیه‌شان هستند. 

بریزا می‌گوید: «روابط آمریکا با چین به مراتب خصمانه‌تر است و این تنها به دلیل ترامپ و جنگ‌های بازرگانی او نیست بلکه به دلیل اقدامات چین است.» 

ظریف‌ترین چالش بلینکن تغییر ماهیت روابط با کشورهای به ظاهر دوست از جمله اسرائیل، عربستان سعودی، مصر و ترکیه است که تحت رهبری ترامپ که اکنون به پایان می‌رسد، با واشینگتن رشته‌های ارتباطی و دسترسی ویژه داشتند.   

بلینکن ۵۸ساله سال‌هاست مشاور بایدن در سیاست خارجی بوده است. او شخصیتی شناخته شده با سابقه صدور بیانیه‌های عمومی و تعیین سیاست است. او اغلب از دستگاه رهبری ترامپ انتقاد کرده است که نمونه آن تصمیم ترامپ به انتقال سفارت‌خانه آمریکا از تل آویو به بیت المقدس بود. 

او به شبکه خبری «فرانس ۲۴» گفت: «بیت‌المقدس پایتخت اسرائیل است و خواهد بود، اما موضوع بیت المقدس همچنین باید بخشی از مذاکرات صلح نهایی باشد. دستگاه رهبری آقای ترامپ با اعلام بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت آمریکا به آن، در عمل این موضوع را از دستور مذاکرات بیرون کشید و راسا در مورد آن تصمیم‌گیری کرد.»

اما انتقاد از آقای ترامپ به مراتب آسان‌تر از تغییر سیاست‌های او یا حتی ایجاد نوعی تعادل در رشته‌های بستگی آمریکا است. در خاورمیانه، به نظر می‌رسد دستگاه رهبری ترامپ در آخرین هفته‌هایش به منظور مشکل کردن کار دستگاه رهبری بایدن، فعالانه در تلاش برای برآوردن خواسته‌های اسرائیل است بدون آن که هیچ گونه امتیازی برای فلسطینیان قائل شود.   

بلینکن سال‌ها با صدای بلند از توافق هسته‌ای ایران که از طرف باراک أوباما مذاکره شد به رغم کوتاهی‌هایش از جمله کوتاهی در مذاکره پیرامون هرگونه اقدام دیگر ایران جز برنامه هسته‌ای، دفاع کرده است. آقای ترامپ از این توافق خارج شد.   

او در مقاله‌ای در نشریه نیویورک تایمز نوشت: «در دنیایی ایده‌آل، ما کلیه جوانب رفتار بد ایران را چه در داخل کشور و چه در گوشه و کنار جهان مورد مذاکره قرار می‌دادیم. اما در دنیای واقعی زندگی می‌کنیم نه جهانی ایده‌آل. از ایران گذشته، تنها موضوعی که شرکای ما از جمله چین، روسیه و اروپایی‌ها حاضر به گفت‌وگو در موردش بودند، برنامه هسته‌ای بود.»  

اما بلینکن و بایدن احتمالا متوجه خواهند شد که حتی با بازگشت به توافق هسته‌ای، برداشتن لایه‌های تحریم‌های ترامپ از جمله موج‌های مجازاتی که او پس از شکست در انتخابات وضع کرد از نظر فنی بالقوه دشوار خواهد بود.   

جنبه‌ای که برای آقای بلینکن در مقایسه با رکس تیلرسون، نخستین وزیر خارجه ترامپ مثبت است، این است که او با سابقه کارش برای دو رئیس جمهور، طرز کار واشینگتن را می‌داند و درک می‌کند. آقای بریزا می‌گوید: «او نظام اداری و سیاسی (آمریکا) را می‌شناسد.»  

البته بلینکن به دلیل برخی مواضعش سخت مورد انتقاد قرار گرفته است. رابرت رایت، گزارشگر متمایل به چپ آمریکا به آقای بلینکن نمره بسیار متوسطی داد و او را «یک مداخله‌گر لیبرال» توصیف کرد که اغلب اقدام نظامی را به دیپلماسی ترجیح داده و طرفدار «سیاست‌های سیطره‌طلبانه»ای است که موجب تحریک چین و روسیه می‌شود. 

آقای رایت در بلاگش خاطرنشان کرد که آقای بلینکن حمله به پاناما و دستگیری مانوئل نوریگا را تایید کرده بوده است. او در ادامه گفت: «حمله به کشوری دیگر به منظور بازداشت رهبر آن، در بهترین صورت، در چارچوب قوانین بین‌الملل، مساله‌ساز است. تونی هوشمند و کوشا است، اما باید بیشتر از اشتباهات گذشته‌اش درس بگیرد.»  

بلینکن در واکنش به انتقادات رایت او را ستود و گفت برایش احترام بسیاری قائل است. او در توییتی نوشت: «افسوس. این در پیوند با ستایشی که برای رابرت رایت دارم، دردناک است. شاید تغییر کنم.» 

بلینکن معمار تحریم‌ها علیه روسیه پس از تهاجم این کشور به اوکراین و الحاق کریمه به روسیه درسال ۲۰۱۴ بود. برخی ناظران سیاسی آن را به مجازات‌های معمول دستگاه رهبری ترامپ که علیه کشورهایی که با آن‌ها اختلاف داشت، تشبیه کرده‌اند. 

بلینکن در یک سخنرانی در موسسه بروکینز گفت: «یکی از راه‌هایی که آقای پوتین و روسیه قدرت را تعبیر می‌کنند، نفوذ ژئوپولیتیک است که روسیه بتواند با توسل به آن زمین بگیرد. تضعیف سیاسی روسیه در عرصه بین‌المللی و منزوی کردنش می‌تواند این قدرت را تضعیف کند.» 

آقای بلینکن از هم‌اکنون در حال طرح مواضعی است که موجب جلب تمجید از او شده است و او را در رده‌ای متفاوت از سلفش قرار می‌دهد. آقای بلینکن به عنوان ناپسری یک یهودی که از هولوکاست جان سالم به در برده، به یک سیاست خارجی با ارزش‌هایی اشاره کرد که در آن حقوق بشر در سطح جهانی در نظر گرفته شود. تحت رهبری ترامپ و پمپئو، ایالات متحده روی تجاوز به حقوق بشر در ایران، ونزوئلا و چین تمرکز کرد در حالی که آن را در کشور‌های متحد کاخ سفید مثل عربستان سعودی و مصر نادیده گرفت و حتی تلویحا تایید کرد. 

او از سیاست‌های مردد دستگاه رهبری اوباما در مورد سوریه انتقاد کرده است؛ سیاستی که براساس آن آقای أوباما از یک سو به چریک‌های علیه رژیم خودکامه بشار اسد پوشش دیپلماتیک و اسلحه می‌رساند و از سوی دیگر از سرنگونی اسد خودداری می‌کرد. این موضعی بود که به گفته منتقدان اوباما جنگ را بدون دستیابی به تغییرسیاسی در سوریه به درازا کشید. 

در روزهای اخیر، بلینکن در مورد سه پژوهشگر حقوق بشر که در قاهره از سوی دوست نزدیک ترامپ، ژنرال عبدالفتاح سیسی بازداشت شده‌اند، لب به انتقاد گشود. کارمندان نهاد موسوم به «ابتکار مصر برای حقوق فردی» به دنبال گفت‌وگو با مقامات بین‌المللی تحت بازداشت قرار گرفتند. بلینکن نوشت: «ملاقات با دیپلمات‌های خارجی جرم نیست. این در مورد ترغیب مسالمت‌آمیز حقوق بشر نیز صدق می‌کند.»

این مقاله ترجمه صحیح و صادقانه از منبع اصلی است و نظرات ابراز شده لزوما نمایانگر نظرات ودیدگاه ایندیپندنت فارسی نمی باشد.

© The Independent

بیشتر از دیدگاه