تایید بازداشت سارا تبریزی پیش از جان باختن

گروهی از فعالان حقوق بشر معتقدند که فشارهای امنیتی شدید و احضارهای پیاپی یا شکنجه و آزار و تزریق آمپول در زمان بازداشت، می‌تواند دلیل اصلی خودکشی یا «قتل مرحله‌ای» معترضان باشد

دیوارنوشته‌ای در تهران برای یادبود سارا تبریزی، جوان معترض جان‌باخته در ایران-ایندیپندنت فارسی

خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضاییه ایران، در گزارشی درباره علت مرگ سارا تبریزی، جوان معترض ۲۰ ساله تهرانی، تایید کرد که ماموران امنیتی پیش از این او را بازداشت کرده بودند.

پیکر بی‌جان سارا تبریزی، زندانی سیاسی سابق، پنجم فروردین ۱۴۰۳ در خانه پدری‌اش در تهران پیدا شد و یک روز بعد در شهرک اسکمان تهران تشییع و به خاک سپرده شد. بنا بر گزارش رسانه‌های حقوق‌بشری، در ماه‌های گذشته ماموران امنیتی و بازجویان «به‌شدت» او را تحت فشار قرار دادند تا با آن‌ها همکاری کند و در ۲۵ آبان، درحالی‌ که به همراه عمه‌اش راهی انگلستان بود، در فرودگاه بین‌المللی تهران او را بازداشت کردند.

او سپس به بازداشتگاه وزارت اطلاعات تهران در زندان اوین، که به بند ۲۰۹ معروف است، منتقل شد. سارا تبریزی پس از حدود ۱۰ روز و با پایان بازجویی‌ها، با تودیع قرار وثیقه یک میلیارد تومانی از زندان اوین آزاد شد، اما بار دیگر در ۱۸ دی احضار و این بار پس از چند ساعت بازجویی به بند زنان زندان اوین منتقل شد.

ایران‌وایر نوشت که این جوان ۲۰ ساله و مخالف حجاب اجباری، بعد از گذشت چند روز، در ۲۵ دی‌‌ماه مجددا با وثیقه‌ای دیگر به مبلغ ۲ میلیارد تومان موقتا تا زمان صدور حکم آزاد شد، اما «در هفته‌های اخیر نیروهای امنیتی بارها در تماس‌های تلفنی او را تحت فشار قرار دادند و تهدید کردند که در صورت عدم همکاری محتوای تلفن شخصی‌اش را منتشر خواهند کرد و در اختیار خانواده‌اش قرار خواهند داد.»

اکنون مرکز رسانه قوه قضاییه می‌گوید پدر سارا تبریزی، روز پنجم فرودین و طی تماس با کلانتری محل سکونتشان در شهرستان شهریار اعلام کرد که دخترش از خواب بیدار نمی‌شود و «ظاهرا فوت کرده است».

همچنین پدر سارا تبریزی اعلام کرده است: «دخترش شب قبل از فوت به‌دلیل احساس کسالت به درمانگاه منتقل شده و تحت درمان قرار گرفته بود.»

قوه قضاییه جمهوری اسلامی در ادامه مدعی شد که در روز‌های پایانی سال ۱۴۰۲ و روز‌های آغازین سال ۱۴۰۳ نهاد‌های امنیتی یا قضایی هیچ احضاریه‌ای برای خانم تبریزی صادر نکرده‌اند، این نهاد اما بازداشت او را در سال گذشته تایید کرد و نوشت او ۱۸ دی ۱۴۰۲ «به اتهام استفاده از اسناد و گذرنامه جعلی برای خروج از کشور، بازداشت و پس از طی مراحل تحقیقات پرونده، در ۲۵ دی گذشته با قرار وثیقه از زندان آزاد شده است.»

در گزارش خبرگزاری میزان همچنین آمده است که سارا تبریزی پس از آزادی موقت در ۲۵ دی تا زمان مرگش به زندان بازنگشته و تنها برای او حکم «حبس تعلیقی» صادر شده است.

رسانه‌های حکومتی مانند مشرق‌نیوز، نزدیک به سازمان اطلاعات سپاه پاسدران، دلیل مرگ سارا تبریزی را «خودکشی» عنوان کرده‌اند، اما در مقابل شمار زیادی فعالان سیاسی ساکن ایران و همچنین خبرگزاری‌های حقوق‌بشری، به نقل از نزدیکان خانواده تبریزی، این ادعا را تکذیب کرده‌اند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در واکنش به مرگ مشکوک سارا تبریزی، گوهر عشقی، مادر ستار بهشتی، که در اعتراضات  سال ۱۳۸۸ و زیر شکنجه ماموران پلیس فتا جان باخت، در صفحه شخصی خود در شبکه‌های اجتمای نوشت: «امروز فرزندانم به من‌ اطلاع دادند که جمهوری اسلامی اولین جنایتش در سال جدید را با کشتن دختر جوان و بیگناهم سارا تبریزی رقم زد. جلادان وابسته به وزارت اطلاعات دختر بیست ساله‌ام را در تاریخ چهارم فروردین بازداشت می‌کنند و پیکر بی‌جانش یک روز بعد در خانه‌اش پیدا می‌شود. سکوت و مماشات با ظلم، حاصلی جز تداوم جنایت نخواهد داشت. یاد سارا تبریزی، این دخترِ زیبا و پر از عشق و شور زندگی را هرکجا که هستیم گرامی بداریم و صدای خانواده داغدار او باشیم.»

در جریان خیزش سراسری سال ۱۴۰۱ و ماه‌های بعد از آن، ده‌ها شهروند معترض، که در اعتراضات خیابانی بازداشت شده بودند، در فاصله کوتاهی پس از آزادی جان خود را از دست دادند. به گفته فعالان حقوق‌بشر، دلیل اصلی این خودکشی‌ها یا «قتل مرحله‌ای» ممکن است «فشار امنیتی زیاد بازجوها به معترضان، تزریق آمپول‌های نامشخص و مسموم‌کننده یا تحمیل شکنجه شدید جسمی و روحی به بازداشتی‌ها» باشد که اثرات آن تا مدت‌ها بر روح و جان شهروندان باقی می‌ماند.

پیش از مرگ مشکوک سارا تبریزی، جان باختن علیرضا خاری، که مهرماه ۱۴۰۱ به اتهام آتش‌ زدن عکس رهبر جمهوری اسلامی در  بندرگز بازداشت شد، خبرساز شده بود. تلویزیون ایران‌اینترنشنال در گزارشی نوشت که «علیرضا خاری در پی فشارهای مداوم امنیتی» در تاریخ ۲۸ اسفند سال گذشته دست به خودکشی زد و جان باخت.

یک ماه پیش از آن هم خبر خودکشی سپهر شیرانی، دانشجوی ۱۸ ساله بلوچ، که ۱۰ بهمن‌ ۱۴۰۲ به‌ دست نیروهای اطلاعات سپاه بازداشت شده بود، در رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی منتشر شد. وب‌سایت حال‌وش نوشت که روز ۱۲ بهمن ماموران با خانواده سپهر شیرانی تماس گرفتند و خبر دادند که او جان باخته است. کمپین فعالان بلوچ نیز علت بازداشت شیرانی را فعالیت‌های او در فضای مجازی دانست و نوشت: «او زیر شکنجه ماموران سپاه جان خود را از دست داده است.»

منصوره سگوند، اشکان بلوچ، میلاد فروزنده، مریم آروین و یلدا آقافضلی نیز از دیگر بازداشتی‌های خیزش سراسری ۱۴۰۱ بودند که به دلایلی مشکوک در روزهای پس از آزادی جان باختند.

بیشتر از