هلاله الیاسی، جدیدترین قربانی خشونت خانگی و تعصبات قومی در ایران

افزایش فقر و مشکلات اقتصادی، بحرانی‌تر شدن وضعیت روانی جامعه، رسوم قبیله‌ای، تعصبات فرهنگی و تشدید اعتیاد در ایران، جزو عوامل اصلی بیشتر شدن آمار خشونت‌های خانگی هستند

هلاله الیاسی، شهروند اهل سقز و قربانی خشونت خانگی-زمستان ۱۴۰۲-ایندیپندنت فارسی

یکی از خبرنگاران ساکن کردستان ایران به ایندیپندنت فارسی گفت که هلاله الیاسی، جوان ۲۲ ساله و اهل روستای آخکند سقز، به‌دلیل ضرب‌وشتم مداوم همسرش و تعصبات قومی و قبیله‌ای، روز سه‌شنبه ۱۵ اسفند دست به خودکشی زد و جان باخت.

براساس این گزارش، هلاله الیاسی در ۱۷ سالگی و به اجبار والدینش با مردی،  که ۱۲ سال از او بزرگ‌تر بود، ازدواج کرد. هلاله به‌دلیل مخالفت با فرزندآوری از همان روزهای اول ازدواج زیر خشونت شدید و ضرب‌وشتم‌ مداوم همسرش قرار گرفت.

خبرنگار کردستانی می‌گوید: «این زن قربانی کودک-همسری، در سال‌های اخیر به‌دلیل تحمل آزارها و شکنجه‌های شدید بدنی، بارها به پدر و مادر خود پناه برد، اما آنان هربار به‌دلیل تعصبات قومی و قبیله‌ای، هلاله را مجبور به بازگشت به منزل خود و تبعیت از همسر کردند. هلاله در سن ۱۹ سالگی باردار شد و دختری را به دنیا آورد که اکنون ۳ ساله است، اما ضرب‌وشتم او به دست ابراهیم، همسرش، همچنان در سال‌های اخیر ادامه داشت.»

درنهایت، پس از طی کردن دوران افسردگی شدید، هلاله الیاسی تصمیم گرفت تا در ۲۲ سالگی به زندگی‌اش پایان دهد.

یکی از مددکاران اجتماعی و فعال حقوق زنان در سنندج پیش از این در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی گفته بود که از ابتدای سال جاری تا ۱۹ خرداد ۱۴۰۲، دست‌کم ۳۸ «قتل ناموسی» در کردستان ایران رخ داده است. این کارشناس، که  نخواست نامش فاش شود، سال‌هاست در زمینه قتل زنان و «جنایت‌های ناموسی» در ایران تحقیق می‌کند. او از «افزایش چشمگیر» این گونه قتل‌ها در کردستان و چند استان دیگر ایران ازجمله ایلام، لرستان، آذربایجان غربی، خوزستان، و سیستان و بلوچستان در ۳ سال اخیر گفت و دلایل اصلی آن را مواردی چون افزایش مشکلات اقتصادی، بحرانی‌تر شدن وضعیت روانی جامعه، رسوم قبیله‌ای، تعصبات فرهنگی و افزایش فقر و اعتیاد دانست.

مقامات دولتی ایران در ۲ سال اخیر آمار دقیقی از میزان خشونت خانگی و خودکشی زنان ارائه نکرده‌اند، اما محمدرضا محبوب‌فر، جامعه‌شناس و پژوهشگر اجتماعی ساکن ایران، خرداد ۱۳۹۹ بر مبنای داده‌های موسسه مطالعاتی گالوپ اعلام کرد که در میان ۱۴۲ کشور مطالعه‌شده در جهان، ایران رتبه اول را در میزان خشونت خانگی دارد و ایرانیان از نگران‌ترین، خشمگین‌ترین و مضطرب‌ترین مردم جهان‌اند.

همچنین آخرین گزارش مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۲۳ هم نشان می‌دهد که شرایط زنان ایرانی در مقایسه با کشورهای منطقه و سایر کشورهای دنیا بحرانی است. میان کشورهای منطقه ایران، بی هیچ‌گونه بهبودی در زمینه شکاف جنسیتی، اکنون در قعر جدول، یک پله بالاتر از افغانستان، قرار دارد و در رده‌بندی جهانی در میان ۱۴۶ کشور در رتبه ۱۴۳.

روزنامه جهان‌صنعت از قول محمدرضا محبوب‌فر نوشت: «آسیب‌های اجتماعی دامن کشور را گرفته است و امروز هیچ خانه‌ای در ایران امن نیست. افزایش نزاع در خانواده‌ها و کشیده شدن آن به سطح جامعه، مهم‌ترین معضل اجتماعی و امنیتی این روزهای کشور قلمداد شده و موجب نگرانی عمیق جامعه‌شناسان و رفتارشناسان اجتماعی شده است. آنچه در این میان و در سایه نبود قوانین حمایتی جلب توجه می‌نماید، رشد آمار خشونت‌های خانگی به‌صورت ضرب‌وشتم جسمی و قتل دختران و زنان در کشور است. پژوهشگران آسیب‌های اجتماعی، ضمن بررسی میزان انواع خشونت خانگی در کشور، انواع خشونت‌های خانگی علیه زنان را خشونت جسمی، خشونت‌های روانی و کلامی، خشونت اقتصادی و خشونت جنسی برشمرده‌اند و در این میان، خشونت‌ روانی‌ و کلامی‌ رتبه‌ نخست‌ خشونت علیه زنان در ایران محسوب می‌شود.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

همچنین روزنامه اطلاعات در تیرماه امسال، در مقاله‌ای پژوهشی نوشت: «نظام و حاکمیت ما از مردم عقب‌تر است و به همین دلیل است که بسیاری از نابسامانی‌ها، که خشونت خانگی یکی از مهم‌ترین آن‌هاست، به قوت خودشان باقی‌اند. اگر قبلا فقط مردان خشونت می‌کردند، اکنون زنان هم رو به خشونت آورده‌اند و قتل شوهران در جامعه ما کم نیست. زنی که جانش به لبش رسیده این کار را انجام می‌دهد. دولت‌ها در ایران نان خشونت خانگی را می‌خورند و این مساله را مطرح می‌کنند تا زن‌ها به آن‌ها رای بدهند و بعد که روی صندلی قدرت می‌نشینند، وعده‌های خود را فراموش می‌کنند.»

در ادامه این مقاله آمده است: «کارنامه همه دولت‌ها در عمل مردود است و هیچ‌کدام طرحی عملیاتی و ملی در این زمینه ندارند. دولت اصلاحات فقط در زمینه خشونت خانگی سخن گفت و تحقیقاتی در این زمینه انجام داد و دولت روحانی هم اعلام کرد که تحقیقات قبلی در این زمینه خمیر شده است. دولت‌های ارزشی و اصولگرا نیز فقط در این زمینه سخنرانی کرده‌اند و شعار داده‌اند. اقداماتی که تا کنون صورت گرفته بی‌خاصیت بوده و تنها راه‌حل آن، سپردن این مساله به نخبگان علمی، رسانه‌ها، کارشناسان و دانشگاهیان است تا برای آن تدابیر جدیدی پیشنهاد کنند.»

خردادماه سال گذشته نیز فرزانه مهدی‌زاده، مدیرکل دفتر معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی، از افزایش آمار نزاع‌ها در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل از آن خبر داد و گفت که ۳۷ درصد مراجعات به سازمان پزشکی قانونی به موارد نزاع‌ مربوط است. او همچنین گفت در این سال، ۷۵ هزار زن و کودک به‌دلیل آسیب‌های جسمی ناشی از خشونت خانگی به پزشکی قانونی مراجعه کردند.

*اگر ساکن ایران هستید و به خودکشی فکر می‌کنید، می‌توانید با اورژانس اجتماعی به شماره ۱۱۲ تماس بگیرد تا کارشناسان و مددکاران اجتماعی به شما کمک کنند.