مطالعه‌ای روی دی‌ان‌ای مردم سواحیلی آفریقای شرقی نشان می‌دهد که این تمدن مرفه قرون‌وسطایی تا حد زیادی از زنان آفریقایی و مردان ایرانی پدید آمده است.

به گزارش رویترز، محققان به‌تازگی اعلام کردند دی‌ان‌ای ۸۰ نفر از پنج مکان در کنیا و تانزانیا در سال‌های ۱۲۵۰ تا ۱۸۰۰ پس از میلاد را بررسی کردند. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، بیش از نیمی از ورودی ژنتیکی در بسیاری از آن‌ها به اجداد زن از سواحل شرقی آفریقا مربوط می‌شود؛ در حالی که سهم قابل‌توجهی نیز از آسیا آمده که شامل حدود ۹۰ درصد مردان ایرانی و ۱۰ درصد از هند است.

این مطالعه که در نشریه علمی نیچر منتشر شد، نشان داد که بعد از حدود سال ۱۵۰۰ پس از میلاد، بخش عمده‌ای از سهم ژنتیک مردم آسیایی به مناطق شرق آفریقا منتقل شده است.

منطقه ساحلی شرق آفریقا تقریبا از موگادیشو، پایتخت سومالی در شمال تا جزیره کیلوا تانزانیا در جنوب امتداد دارد و بخش‌هایی از کنیا، مالاوی، مجمع‌الجزایر زنگبار و کومور در اقیانوس هند را هم شامل می‌شود.

مردم سواحیلی قرون وسطایی در دولت‌شهرهایی مانند مومباسا و زنگبار کالاهایی از داخل آفریقا از جمله عاج، طلا، آبنوس و چوب صندل و همچنین برده‌ها را به مقاصدی در سراسر اقیانوس هند صادر می‌کردند. آن‌ها همچنین از اولین پیروان اسلام در میان مردم صحرا بودند.

استر بریل، ژنتیک‌شناس دانشگاه هاروارد و نویسنده اصلی این مقاله، درباره یافته‌های این بررسی علمی اعلام کرد: «درآمیختگی آفریقایی‌ــ‌آسیایی سوالاتی را در مورد پویایی‌های اجتماعی و نقش‌های جنسیتی ایجاد می‌کند. از یک طرف، می‌بینیم که مردان فارس با زنان آفریقایی ازدواج کرده‌اند. چنین اتفاقی‌ــ درصورت پیوند با زنان سطح پایین‌ترــ احتمال نابرابری‌های اجتماعی را برجسته می‌کند. از سوی دیگر، در مناطقی مانند بانتو این احتمال وجود دارد که زنان آفریقایی احتمالا در انتخاب شرکای خود برای تشکیل خانواده استقلال بیشتری داشتند و شاید بتوان گفت ازدواج آن‌ها سودمند بوده است.»

به گفته محققان، ممکن است زنان آفریقایی و جوامع آن‌ها با شاهزادگان یا بازرگانان ایرانی پیوندهایی تشکیل داده و شبکه‌های تجاری بازرگانان آفریقایی و ایرانی را تقویت کرده‌ باشند.

این مطالعه نشان داد که مردم آفریقایی و آسیایی حدود یک هزار سال پس از میلاد مسیح، پیوندهای نژادی را آغاز کرده‌اند. یافته‌های ژنتیکی جدید همچنین منعکس‌کننده ماهیت جهان‌وطنی مردم سواحیلی است؛ همان‌طور که زبان سواحیلی منشا آفریقایی دارد، دین غالب آن‌ها یعنی اسلام هم از خاورمیانه وارد شده و آشپزی آن منطقه تاثیرگرفته از هند و خاورمیانه است.

فرهنگ سواحیلی از قرن ۱۲ تا ۱۵ به اوج خود رسید و با ورود پرتغالی‌ها در قرن شانزدهم تضعیف شد.

استفانی وین جونز، یکی از نویسندگان این مقاله و استاد باستان‌شناسی آفریقا در دانشگاه یورک انگلستان، در این زمینه گفت: «داده‌های ژنتیکی اطلاعات جدیدی را ارائه می‌دهد که فرضیات استعماری قبلی در مورد پیشرفت‌های مردم سواحیلی را که به خارجی‌ها نسبت داده می‌شد، به چالش می‌کشد. شواهد مربوط به اصل و نسب ایرانی و هندی لایه جدید شگفت‌انگیزی به تاریخ سواحل شرق آفریقا اضافه می‌کند.»

با اینکه در میان برخی از محققان در مورد ریشه سواحیلی بحث‌های گسترده‌ای وجود دارد، تاریخ شفاهی مردم شرق آفریقا بیانگر ریشه‌های آفریقایی و آسیایی آن‌ها است. به عنوان مثال، یکی از متون مبتنی بر سنت شفاهی تاسیس منطقه کیلوا را به ورود یک شاهزاده ایرانی نسبت می‌دهد.